Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Czumowie

Cerkiew Przemienienia Pańskiego
cerkiew filialna
Państwo Polska
MiejscowośćCzumów
Wyznanieprawosławne
KościółRosyjski Kościół Prawosławny
Eparchiachełmska
WezwaniePrzemienienia Pańskiego
brak współrzędnych
Po lewej prawdopodobna lokalizacja cerkwi

Cerkiew Przemienienia Pańskiego – początkowo unicka, następnie prawosławna cerkiew w Czumowie, wzniesiona w XVIII w. i rozebrana podczas akcji rewindykacyjno-polonizacyjnej w 1938.

Historia

Cerkiew została zbudowana na potrzeby miejscowej parafii unickiej początkowo jako kaplica filialna parafii w Ślipczu, ufundowana przez Stanisława Kurdwanowskiego[1]. W 1875, wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej, została przemianowana na prawosławną[1]. Pozostała czynna do 1915, gdy prawosławne duchowieństwo i wierni udali się na bieżeństwo[2]. W niepodległej Polsce nie uzyskała zgody na wznowienie działalności[3][4], chociaż w Czumowie i w sąsiednich wsiach wyznawcy prawosławia byli w większości[5].

Nieużytkowana cerkiew w Czumowie została rozebrana podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938. Oficjalnie poinformowano, że budynek był w bardzo złym stanie technicznym, jednak według Krzysztofa Grzesiaka mógł być to fałszywy pretekst dla zniszczenia obiektu sakralnego[6]. Wyposażenie nieczynnej świątyni przeniesiono do cerkwi w Hrubieszowie[3].

W sąsiedztwie świątyni znajdował się cmentarz, z którego zachowało się ok. 10 nagrobków[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c D. Kawałko, Cmentarze..., s. 71.
  2. ↑ K. Grzesiak, Diecezja..., s. 54.
  3. ↑ a b M. Bołtryk, N. Klimuk, A. Matreńczyk, Pamiętają, Przegląd Prawosławny, nr 7/277, lipiec 2008
  4. ↑ K. Grzesiak, Diecezja..., ss. 57–58.
  5. ↑ K. Grzesiak, Diecezja..., s. 77.
  6. ↑ K. Grzesiak, Diecezja..., s. 219.

Bibliografia

  • D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.
  • Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010. ISBN 978-83-7548-003-0.
Cerkwie zniszczone w czasie akcji rewindykacyjnej 1938
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v dom modlitwy uruchomiony przez ludność prawosławną w miejscowościach, gdzie władze państwowe nie zgodziły się na otwarcie cerkwi; w większości mieściły się w prywatnych domach, niektóre to kaplice cmentarne użytkowane de facto jako parafialne bez oficjalnej rejestracji placówki; lista zniszczonych cerkwi nie musi być kompletna

Media użyte na tej stronie

Droga przez czumów.jpg
Autor: Loraine, Licencja: CC BY-SA 4.0
Droga Hrubieszów-Dołhobyczów w Czumowie. Po lewej prawdopodobne miejsce, gdzie znajdowała się cerkiew prawosławna zburzona w 1938