Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu

Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu
Distinctive emblem for cultural property.svg 126 (R/2) z dnia 02.09.1949 r.[1]
Cerkiew parafialna
Ilustracja
widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Reszel

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki

Wezwanie

Przemienienia Pańskiego

Położenie na mapie Reszla
Mapa konturowa Reszla, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu”
Położenie na mapie gminy Reszel
Mapa konturowa gminy Reszel, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu”
Ziemia54°02′57″N 21°08′52″E/54,049167 21,147778

Cerkiew pw. Przemienienia Pańskiego w Reszlu, do zmiany tytułu w 1963 – kościół św. Krzyża. W 1963 zaczęto odprawiać w nim nabożeństwa w obrządku wschodnim greckokatolickim (bizantyjsko-ukraińskim). Oficjalne przekazanie świątyni na własność grekokatolikom odbyło się w 1992 roku[2].

Historia świątyni

Z tytułem św. Jana Chrzciciela

W miejscu tym pierwszy kościół wybudowali augustianie sprowadzeni do Reszla w 1347 r. Augustianie wybudowali kościół i klasztor w ciągu dwóch lat. Obiekty te były przez nich użytkowane do czasów reformacji. Augustianie opuścili Reszel w 1524 r. W kościele głoszone były kazania w języku polskim i dlatego nazywany był też kościołem polskim. Kościół uległ zawaleniu. Po odbudowie w 1580 r. został konsekrowany 19 lipca 1583 r. przez biskupa warmińskiego Marcina Kromera z tytułem św. Jana Chrzciciela.

Stefan Sadorski po pisemnej interwencji króla Zygmunta III Wazy otrzymał do dyspozycji poaugustiański klasztor i kościół, które przekazał jezuitom. Po remoncie kościoła pierwszą mszę św. po długiej przerwie odprawiono w nim 24 czerwca 1631 r. Jezuici oficjalnie otworzyli kolegium reszelskie 3 grudnia 1632 r., a kościół przeznaczony został dla uczącej się młodzieży.

W kościele pochowany został Stefan Sadorski (zmarł 2 lipca 1640 r), oraz Otto von der Groeben, przedstawiciel znanego rodu von der Groeben.

Po pożarze kościół został odbudowany i konsekrowany 3 października 1673 r. przez biskupa kijowskiego i prepozyta warmińskiego Tomasza Ujejskiego.

Ze względu na pęknięcia w 1798 r. kościół rozebrano.

Pod wezwaniem św. Krzyża

W latach 1799-1800 wybudowano nowy, według projektu Joachima Sadrozińskiego. Kościół został powiększony – ściana w części wschodniej posadowiona została na murze miejskim. W części południowo-wschodniej ściany kościoła zachował się fragment muru gotyckiego z zarysem portalu łączącego go niegdyś z klasztorem.

Nowy kościół w stylu późnego baroku został konsekrowany pod wezwaniem św. Krzyża 1 lipca 1802 r. przez biskupa sufragana warmińskiego Andrzeja Hattena. Bezwieżowa świątynia posiada jedną nawę, późnobarokową fasadę. Wewnątrz rokokowa kazalnica[3], barokowy ołtarz główny pochodzi z 1729, w nastawie znajduje się obraz "Ukrzyżowanie ze św. Marią Magdaleną" z I poł. XIX w[4].

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo warmińsko-mazurskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2010-05-06].
  2. ↑ Cerkiew Przemienienia Pańskiego w Reszlu, Grekokatolicy.pl. [dostęp 2016-07-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-27)].
  3. ↑ Piotr Skurzyński, "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna", Wyd. Sport i Turystyka - Muza SA, Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 150
  4. ↑ Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 141-142
Parafie greckokatolickiego dekanatu węgorzewskiego
Kościoły greckokatolickiego dekanatu węgorzewskiego
kościoły
parafialne

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Kętrzyn County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kętrzyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.37 N
  • S: 53.92 N
  • W: 21.00 E
  • E: 21.62 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Reszel (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Reszel location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Reszla, Polska
Reszel Kościół Pijarów.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Ten plik powstał przy wsparciu finansowym Wikimedia Polska, w ramach realizacji Uchwały Zarządu nr UZ 2012-36. (Zgłoś swój projekt!)