Cerkiew Trójcy Świętej w Moskwie (ul. Srietienka)

Cerkiew Trójcy Świętej

Троицкая церковь

7733868000
cerkiew parafialna
Widok ogólny
Państwo	Rosja
Miasto wydzielone	Moskwa
Miejscowość	Moskwa
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	moskiewska miejska
Wezwanie	Trójcy Świętej
Wspomnienie liturgiczne	Święto Trójcy Świętej (50. dzień po Zmartwychwstaniu Pańskim)
Historia Data rozpoczęcia budowy po 1651 Data zakończenia budowy po 1671 Data zamknięcia 1931 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1990
Dane świątyni Styl ruski Świątynia • materiał bud. • cegła Kopuła • liczba kopuł 5 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 2 Opieki Matki Bożej Liczba naw 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy wolnostojąca
Położenie na mapie Moskwy Cerkiew Trójcy Świętej
Położenie na mapie Rosji Cerkiew Trójcy Świętej
55°46′18,1″N 37°37′54,4″E/55,771694 37,631778
Strona internetowa

Cerkiew Trójcy Świętej – prawosławna cerkiew w Moskwie, w rejonie Mieszczanskij, w dekanacie Spotkania Włodzimierskiej Ikony Matki Bożej eparchii moskiewskiej miejskiej.

Historia

Ikonostas

Pierwsza drewniana cerkiew Trójcy Świętej na miejscu zajmowanym przez obecnie istniejącą (2014) świątynię została wzniesiona przed 1632. Jej wezwanie wybrano prawdopodobnie dlatego, że znajdowała się przy drodze do ławry Troicko-Siergijewskiej (Troickiej – Świętej Trójcy). Od 1651 w okolicy cerkwi żyli żołnierze pułków strzeleckich, przez co obiekt sakralny stał się świątynią wojskową. Strzelcy pragnęli zastąpić starszą drewnianą świątynię murowaną, co było w ówczesnej Moskwie rzadkością. Stało się to możliwe dzięki osobistej pomocy cara. Najpierw przekazał on na ten cel 100 tys. cegieł, a w 1671 dalsze 150 tys. – jako nagrodę za udział w tłumieniu powstania Stieńki Razina. Siedem lat później, wyróżniając strzelców za ich udział w wojnie rosyjsko-tureckiej (w pochodzie na Czehryń), car przekazał dla ich cerkwi ikony i inne elementy wyposażenia. Obiekt został również powiększony o drugi ołtarz Opieki Matki Bożej^[1].

Podczas pierwszego etapu budowy świątyni, jeszcze w latach 50., doszło do konfliktu strzelców z patriarchą moskiewskim i całej Rusi Nikonem, w ocenie którego wygląd obiektu był nie do zaakceptowania. Wznoszona cerkiew była bowiem większa niż opisano w gramocie z błogosławieństwem na budowę. Prawdopodobnie zachowanie Nikona wynikało z chęci podkreślenia prymatu władzy duchownej nad świecką, w tym wypadku – carskimi strzelcami^[1].

Podczas buntu strzelców przeciwko Piotrowi I pułk Ławrientija Suchariewa, który opiekował się cerkwią Trójcy Świętej, jako jedyna formacja strzelców opowiedział się po stronie władcy. W nagrodę Piotr przekazał 700 rubli na remont obiektu sakralnego, jak również zdecydował, że utrzymanie świątyni będzie odtąd obowiązkiem skarbu państwa^[1]. W 1704 na mocy kolejnego carskiego ukazu cerkiew Trójcy Świętej stała się siedzibą parafii przeznaczonej dla słuchaczy Szkoły Nawigacji, rozlokowanej w położonej w pobliżu Wieży Suchariewskiej, i wszystkich służących w tworzonej rosyjskiej flocie wojennej. Także po przeniesieniu rosyjskiej Admiralicji do Petersburga świątynia pozostawała związana z marynarką. W końcu lat 80. XVIII w. przy obiekcie zbudowano dzwonnicę, która wbrew kanonom znalazła się na wschód od ołtarza. Takie rozwiązanie przyjęto, respektując nakaz carycy Katarzyny II nakazujący budować przy ulicach kolejne obiekty w równych rzędach^[1]. W XIX w. obiekt został gruntownie odremontowany, za co protoprezbiter Pawieł Sokołow otrzymał osobiste podziękowania od metropolity moskiewskiego Filareta^[1].

Po rewolucji październikowej cerkiew początkowo pozostawała czynna. W 1919 w domu duchowieństwa przy niej zamieszkał późniejszy święty archimandryta Hilarion (Troicki). Obiekt sakralny zamknięto w 1931 i zaadaptowano na mieszkania, a następnie na pracownie rzeźbiarzy. Zniszczono cerkiewne kopuły. W 1957 wysadzona w powietrze została cerkiewna dzwonnica. Na początku lat 70. XX wieku na murach świątyni pojawiły się pęknięcia w związku z budową w sąsiedztwie budynku stacji metra „Kołchoznaja”. Renowacją obiektu jeszcze w tej samej dekadzie zajęli się architekci Piotr Baranowski i Oleg Żurin. Przywrócili oni zabytkowej cerkwi pierwotny wygląd. Po ukończeniu prac istniał plan przekształcenia świątyni w salę koncertową, jednak na prace adaptacyjne zabrakło funduszy^[1]. Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał obiekt w 1990. Cerkiew Trójcy Świętej pełni funkcje świątyni parafialnej, ponadto odbywają się w niej nabożeństwa w intencji poległych marynarzy^[1].

Przypisy