Cerkiew Trójcy Świętej w Rydze

Cerkiew Trójcy Świętej

Svētās Trīsvienības pareizticīgo baznīca

7725
cerkiew parafialna
Widok ogólny
Państwo	Łotwa
Miejscowość	Ryga
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Łotewski Kościół Prawosławny
Eparchia	ryska
Wezwanie	Trójcy Świętej
Wspomnienie liturgiczne	Święto Trójcy Świętej (niedziela Pięćdziesiątnicy)
Historia Data rozpoczęcia budowy 1892 Data zakończenia budowy 1895 Data poświęcenia 5 listopada 1895 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Fundator Jan Kronsztadzki i inni
Dane świątyni Styl rosyjsko-bizantyjski (moskiewski) Architekt I. Bauman, B. Ellinger Świątynia • materiał bud. • cegła Wieża kościelna • liczba wież 1 Kopuła • liczba kopuł 5 Liczba ikonostasów 1 Ołtarz • liczba ołtarzy 1 Dzwonnica • typ dzwonnicy wbudowana
Położenie na mapie Rygi Cerkiew Trójcy Świętej
Położenie na mapie Łotwy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cerkiew Trójcy Świętej
56°56′38,21″N 24°04′53,38″E/56,943947 24,081494

Cerkiew Trójcy Świętej – prawosławna cerkiew w Rydze, w dekanacie ryskim eparchii ryskiej Łotewskiego Kościoła Prawosławnego. Położona na lewym brzegu Dźwiny (Zadźwiniu).

Historia

Pierwsze cerkwie na Zadźwiniu

Według niektórych świadectw na Zadźwiniu już w XI w. znajdowała się prawosławna cerkiew św. Mikołaja, a nawet poświęcony mu monaster. Przetrwał on do XV w.^[1]

Nowa drewniana cerkiew w dzielnicy została wzniesiona dzięki staraniom grupy kupców (Sawinów, Ponomariowów, Głuszkowów i Pastuchowa), z uwagi na fakt, że Zadźwinie intensywnie się rozwijało. Świątynię konsekrowano 1 sierpnia 1781 r. W 1836, z inicjatywy biskupa ryskiego Irynarcha, pierwszego rezydującego na stałe w Rydze biskupa prawosławnego, odnowiono poważnie już nadwątloną budowlę. Kolejny biskup ryski Filaret w 1843 r. zainicjował kapitalny remont budynku, w ramach którego m.in. wymieniono na nim dach, zbudowano galerię i ganek. Następny remont został przeprowadzony, gdy biskupem ryskim i mitawskim był Platon (1850-1867), a fundusze na renowację zgromadzono z datków^[1]. W opisach cerkwi z tego okresu zawarto informacje o zabytkowych XVIII-wiecznych księgach oraz rzadkich i cennych ikonach pozostających na jej wyposażeniu, w tym patronalnej ikonie Trójcy Świętej od 1800 r. ozdobionej srebrną ryzą, ikonie Matki Bożej i św. Mikołaja. Jeden z najstarszych wizerunków, kopia Tichwińskiej Ikony Matki Bożej, wystawiony był dla kultu w czasowni wzniesionej obok spichlerzy na Przedmieściu Moskiewskim, pozostającej pod opieką duchowieństwa parafii Trójcy Świętej^[1].

W połowie XIX w. w sąsiedztwie świątyni wzniesiono kilka obiektów przemysłowych, w tym magazyny soli i fabrykę. Z powodu hałasu utrudniającego sprawowanie nabożeństw starosta cerkwi, kupiec Wasilij Alipjew w 1865 r. poprosił konsystorz eparchii ryskiej o zgodę na wzniesienie świątyni murowanej. Chociaż władze duchowne poparły ten zamysł, przez dwadzieścia lat przeciwne były mu władze miejskie^[1].

Cerkiew murowana

W 1887 r. drewniana cerkiew Trójcy Świętej była już w bardzo złym stanie technicznym. Arcybiskup ryski i mitawski Arseniusz ogłosił zbiórkę funduszy na budowę nowej, prowadzoną także poza granicami Rygi. Jednym z ofiarodawców był Jan Kronsztadzki. Projekt świątyni przygotowywał I. Bauman, który jednak zmarł, nie ukończywszy pracy. Jego plan uzupełnił inżynier B. Ellinger^[1]. Cerkiew wzniesiona została w stylu bizantyjsko-rosyjskim, wprost nawiązującym do XVII-wiecznej architektury moskiewskich świątyń prawosławnych^[1].

Trzyrzędowy ikonostas do cerkwi zamówiono u Nikołaja Murawjowa, zaś wykonanie fresków i nowych ikon – u Pawła Zykowa^[1]. 25 maja 1892 r. miało miejsce położenie kamienia węgielnego, zaś prace nad wznoszeniem cerkwi ukończono w ciągu trzech lat^[1]. Budynek konsekrował 5 listopada 1895 r. arcybiskup ryski i mitawski Arseniusz w obecności reprezentanta Świętego Synodu Władimira Sablera^[1].

Przypisy