Cerkiew Wszystkich Świętych w Jekaterynburgu
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||
Widok ogólny | |||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | 1. niedziela po Pięćdziesiątnicy | ||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
56°50′52,41″N 60°38′16,76″E/56,847892 60,637989 | |||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew Wszystkich Świętych (ros. Храм во и́мя Всех Свя́тых) – jedna z prawosławnych cerkwi w Jekaterynburgu. Wzniesiona w latach 1886–1890 na terenie cmentarza Michajłowskiego.
Historia
Początki
Cmentarz Michajłowski, na którego terenie położona jest cerkiew Wszystkich Świętych, został otwarty w 1865, a jego powierzchnia wynosiła wówczas 22 500 kilometrów kwadratowych[1]. Powstanie nowej cerkwi na tym terenie związane jest z bogatym kupcem Fiodorem Aleksiejewiczem Michajłowem, który uchodzi za inicjatora powstania świątyni i jednego z jej najważniejszych fundatorów[2]. W 1885 zapadł on na ciężką chorobę i zdecydował się przeznaczyć 500 rubli ze swojego majątku na rzecz wzniesienia cerkwi na terenie cmentarza Michajłowskiego[2]. 13 października 1886, poprzez jekaterynburską radę miejską, dokonał kolejnej darowizny na ten cel, tym razem ofiarowując 300 rubli[2]. Koszty budowy cerkwi wynieść miały (i faktycznie wyniosły) łącznie 12 tysięcy rubli[2]. Innym ofiarodawcą wspominanym w archiwach kościelnych i miejskich jest Aleksandr Wołkow, kupiec, podobnie jak Michajłow członek jekaterynburskiej rady miejskiej oraz działacz różnych organizacji dobroczynnych[3]. Jest on uznawany za drugiego najważniejszego fundatora cerkwi[2][3]. Kolejnym kupcem, który wsparł ten projekt był Jakow Andriejew[2]. Główny inicjator powstania cerkwi, Fiodor Michajłow nie doczekał ukończenia jej budowy, umierając jeszcze pod koniec 1886[2].
Kamień węgielny pod budowę cerkwi został wmurowany 8 czerwca 1886[a] z błogosławieństwem biskupa jekaterynburskiego Nataniela[3]. Budynek w stanie surowym został ukończony już w 1887, a następne trzy lata zająć miały prace wykończeniowe, kompletowanie wyposażenia, sprzętów liturgicznych oraz tworzenie dekoracji[4]. 17 czerwca 1890 budowa była już ukończona, wtedy też biskup jekaterynburski Polikarp konsekrował cerkiew Wszystkich Świętych[4]. Świątynia według ówczesnych jednostek długości liczyła od wschodniej strony ołtarza do zewnętrznej zachodniej ściany 13 sążni, a jej szerokość wynosiła 5 sążni[4]. Ikonostas był dwurzędowy, kolorem dominującym była czerwień[5]. Głównymi problemami jakie trapiły ten nowy jekaterynburski obiekt sakralny w latach 1890–1904 były przede wszystkim: chroniczny brak kapłanów, a także niska frekwencja na nabożeństwach[5]. Sama świątynia nie była samodzielną parafią, lecz podlegała pod sobór św. Katarzyny[5]. Jednocześnie cały czas trwały prace wewnątrz budynku. W 1900 otynkowano kopułę, oczyszczono zewnętrzne ściany i pomalowano dach, a wewnątrz odnowiono ściany i posadzkę[5]. W latach 1903–1904 przeprowadzono kolejne prace wewnątrz cerkwi, mające na celu głównie jej upiększenie[6]. Na ścianach i na sklepieniach pojawiły się nowe malowidła oraz inne elementy dekoracyjne[6]. Sponsorem tych zakrojonych na szeroką skalę prac był jekaterynburski kupiec, Paweł Wasilijewicz Uglicki, który ufundował także jednopiętrowy budynek mieszkalno-administracyjny dla duchowieństwa[6]. Powstanie tego typu obiektu miało być pierwszym krokiem w celu uzyskania statusu samodzielnej jednostki parafialnej[6].
Przed 1917
W 1904, decyzją synodu (numer 13238), cerkiew Wszystkich Świętych operująca na terenie cmentarza Michajłowskiego została przekształcona w niezależną parafię[7]. Rozporządzenie to zostało wydane 31 grudnia 1904[8]. Głównym dobrodziejem świątyni w dalszym ciągu pozostawał Paweł Uglicki, gdyż parafia nie posiadała właściwie własnych źródeł dochodu[7]. Za swą działalność Uglicki został nagrodzony m.in. Orderem św. Stanisława[7]. Cerkiew utrzymywała się także z datków związanych z działalnością pogrzebową na cmentarzu Michajłowskim, a jej roczne dochody w 1915 wynosiły około 3 tysięcy rubli[9]. Dwukrotnie Boska Liturgia w cerkwi Wszystkich Świętych sprawowana była przez jekaterynburskich biskupów. 2 października 1910 przez biskupa Mitrofana, a 15 czerwca 1914 przez biskupa Serafina[9]. Niewiele informacji zachowało się na temat duchowieństwa parafialnego świątyni[10]. Od 14 stycznia 1905 do 1908 posługiwał tu pochodzący z Symbirska Władimir Fiodorowicz Pokrowski[10]. Był on pierwszym zarządcą nowo powstałej parafii[8]. W 1909 zastąpił go protojerej Nikołaj Jewgienjewicz Wecztomow, który zmarł w rok później, a jego nabożeństwo pogrzebowe prowadził wspomniany biskup Mitrofan[10]. Na jego miejsce skierowano pochodzącego z Riazania protojereja Aleksieja Andriejewicza Katagoszczina, który miał pozostać w parafii do 1914[11]. W latach 1915–1916 parafię obsługiwało dwóch kapłanów: protojerej Iwan Iwanowicz Gomolicki i pochodzący z Litwy Simeon Iwanowicz Marunczakow[11].
Wczesny okres sowiecki
W wyniku zniszczeń związanych z rosyjską wojną domową, a także antyreligijną działalnością partii bolszewickiej większość źródeł dotyczących historii jekaterynburskiej cerkwi Wszystkich Świętych z lat 1917–1920 zaginęło lub zostało zniszczonych[12]. Rewolucja lutowa (1917) sprawiła, że nie tylko kraj, ale także eparchia jekaterynburska pogrążyła się w anarchii[13]. Biskup Serafin wyraził swe poparcie dla dynastii Romanowów i znalazł się w opozycji wobec nowego porządku jaki nastał w Rosji[13]. Wkrótce przeciwko polityce biskupa wystąpił zarówno Rząd Tymczasowy jak i duchowieństwo diecezjalne, co w konsekwencji doprowadziło do odwołania Serafina z urzędu biskupiego[13].
Po przewrocie bolszewickim rozpoczęły się antyreligijne represje nowej władzy. Aresztowany i rozstrzelany został m.in. duchowny cerkwi Wszystkich Świętych, Aleksiej Katagoszczin[14]. W 1918 decyzją władz bolszewickich majątek kościelny cerkwi został znacjonalizowany, a jego użytkowanie miało odtąd odbywać się w porozumieniu z lokalną władzą[15]. W 1918 jekaterynburska cerkiew Wszystkich Świętych częściowo spłonęła; duża część wnętrz oraz zgromadzonego dotąd wyposażenia uległa zniszczeniu w czasie pożaru[2]. Odbudowa i restauracja trwały dwa lata, wnętrza zyskały nowe elementy dekoracyjne, jeden z fresków został wykonany pod kierownictwem Wiktora Wasniecowa[2]. 28 września 1920 miejscowe organy władzy ustaliły wraz z przedstawicielami zarówno strony kościelnej jak i parafian zasady korzystania z budynku cerkwi Wszystkich Świętych i przyległych zabudowań[16]. Wiązało się to także z przeprowadzeniem dokładnej kontroli i sporządzeniem szczegółowego spisu inwentarza[16]. Kwerenda ta okazała się bardzo przydatna w maju 1922, gdy władze bolszewickie rozpoczęły na masową skalę akcję konfiskaty majątku Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego[16]. Cerkiew Wszystkich Świętych w Jekaterynburgu została pozbawiona większości sprzętów liturgicznych oraz elementów dekoracyjnych wykonanych ze złota, srebra, a także innych cenniejszych przedmiotów[16].
Do 1922 kler parafialny i ludność popierały patriarchę Tichona, a następnie – w wyniku nacisku lokalnych organów bezpieczeństwa – przeszły na stronę Żywej Cerkwi[17]. Przez następnych kilka lat w ogołoconej świątyni nabożeństwa odbywały się w miarę regularnie, ale wielokrotnie dochodziło do zmian w składzie kapłanów posługujących w cerkwi[18]. Świątynia znajdowała się nadal w rękach zwolenników i kleru związanego z Żywą Cerkwią i nurtem renowacjonistów[18]. W latach 1930–1938 świątynia była siedzibą biskupów renowacjonistów, którzy uznawali ją za swój sobór[2][19]. 15 lutego 1930 Swierdłowska[b] Rada Miejska zdecydowała o zamknięciu (a następnie wysadzeniu) soboru św. Katarzyny, co spowodowało że wierni w liczbie około 200 osób mieli przenieść się do cerkwi Wszystkich Świętych[20]. 3 marca 1930 do cerkwi przeniesiono większość sprzętów liturgicznych i wyposażenia zamkniętego soboru[20]. Nadal trwały represje, zarówno wobec tradycyjnej Cerkwi Prawosławnej, ale także wobec Żywej Cerkwi[20]. Wielu duchownych z obydwu tych nurtów zostało aresztowanych, a następnie rozstrzelanych lub skazanych na długoletnie zesłanie do łagrów[20]. W latach 1937–1938 na terenie obwodu swierdłowskiego zamknięto 53 cerkwie, w 1939 – 15, w 1940 co najmniej 13, a w pierwszej połowie 1941 – co najmniej 15[21]. W 1941 zlikwidowano ostatnie dwie parafie renowacjonistów, najpierw w cerkwi Wszystkich Świętych, a następnie w cerkwi św. Jana Chrzciciela[21]. Cerkiew Wszystkich Świętych została opuszczona i nie odbywały się w niej nabożeństwa[21].
Lata 1941–1989
Mimo że cerkiew została zamknięta w 1941, to budynek nie został ograbiony ze znajdujących się wewnątrz sprzętów liturgicznych i innego wyposażenia[21]. Po ataku Niemiec na ZSRR poprawiła się nieco sytuacja wiernych. W 1943 władze kościelne uzgodniły z władzami państwowymi możliwość otwarcia świątyń na terenie obwodu swierdłowskiego[22]. Na 93 podania o wznowienie nabożeństw tylko 4 zostały rozpatrzone pozytywnie – w tym ta dotycząca cerkwi Wszystkich Świętych[22]. Celebracje liturgiczne zostały wznowione w 1944[22]. Przeniesiono tu m.in. ocalały ikonostas z zamkniętej cerkwi Riazanowskiej[8]. Od ponownego otwarcia świątyni, w różnych okresach, duszpasterzami parafii byli Dimitrij Fieswitjankow (od 1946), Wasilij Jewgienjew (od 1944 do swej śmierci w 1956), Aleksandr Zubrycki (od 1944 do 1961), Siergiej Łopatin (od 1948 do 1961) oraz Aleksiej Walajew (od 1954 do 1960)[22][23]. Ten ostatni w 1960 w wypadku samochodowym spowodował śmierć kobiety i by uniknąć więzienia poszedł na współpracę z KGB[22]. Został wykluczony z szeregów duchowieństwa diecezji, ożenił się i spłodził trójkę dzieci, a następnie zasłynął z ateistycznych wykładów jakie wygłaszał na terenie obwodu[22]. Ostatecznie jednak w 1965 pojednał się z Cerkwią, choć pozostał już poza stanem duchownym[22].
W 1959 Nikita Chruszczow rozpoczął nową akcję walki z religią[23]. Od 1960 rozpoczęły się kolejne akcje konfiskaty mienia prawosławnych parafii oraz akcje szykanowania i prześladowania duchowieństwa[23]. 25 sierpnia 1961 władze obwodu swierdłowskiego podjęły decyzję o ograniczeniu liczby aktywnie działających parafii i miejsc kultu na terenie obwodu[24]. Rezolucja obwodowej rady bezpośrednio odnosiła się do cerkwi Wszystkich Świętych, która została oficjalnie zamknięta[25]. Jako główny powód likwidacji parafii podano zmianę planu zagospodarowania tego regionu, który nie przewidywał istnienia na tym terenie obiektu kultu religijnego[25]. Wiernych włączono do wspólnoty parafialnej skupionej wokół soboru św. Jana Chrzciciela[26]. W ramach akcji przejęcia budynku cerkiewnego zrzucono i zniszczono dzwony oraz krzyże, rozmontowano oraz wywieziono w nieznane miejsce ikonostas[25]. Większość wyposażenia świątyni przepadła[27]. Parafianom udało się uratować zaledwie kilka ikon[25]. Od 1965 we wnętrzach cerkwi mieściła się kwiaciarnia oraz magazyn w którym składowano kwiaty oraz inne przedmioty związane z obsługą pobliskiego cmentarza, przechowywano tu także trumny[2][27]. Wnętrza, w tym zabytkowe freski i dekoracje, aż do rozpadu Związku Radzieckiego ulegać miały degradacji[27].
Walka o odzyskanie świątyni
W 1988 na fali pieriestrojki oraz świętowania tysiąclecia chrztu Rusi rozpoczął się także proces odnowy życia religijnego[25]. Zezwolono na używanie dzwonów kościelnych (co było zakazane od 1960), a liczba chrztów na terenie eparchii (w porównaniu z 1987) potroiła się i sięgnęła liczby 170 121[25]. W 1988 na terenie obwodu otwarto 6 parafii i zwrócono 4 świątynie, w 1989 – 16 parafii i 9 świątyń[28]. W 1989 ochrzczono już 370 572 osoby[28]. W związku z tymi przemianami ludność zamieszkująca okolice zamkniętej cerkwi zwróciła się do władz z prośbą o ponowne jej otwarcie[28]. Petycja ta została rozpatrzona pozytywnie już w 1989[28]. Zgoda władz miejskich została wydana 28 marca 1990[29]. Decyzja administracyjna miasta okazała się jednak niewystarczająca. Wierni oraz duchowieństwo chcący rozpocząć regularne nabożeństwa napotkali na opór kierownictwa jednego z zakładów przemysłowych, który do tej pory zarządzał tym terenem[29]. Bramy posesji oraz drzwi świątyni pozostawały zamknięte, choć wiernym obiecano że budynek zostanie im zwrócony w przeciągu dwóch tygodni[29].
Do przekazania cerkwi Wszystkich Świętych nie doszło jednak tak szybko, zwrot nastąpił bowiem dopiero 28 kwietnia 1995 – a więc po blisko 5 latach od wydania decyzji przez władze obwodowe i miejskie o przekazaniu świątyni[29]. Budynek wymagał generalnego remontu i przystosowania go ponownie do pełnienia funkcji sakralnych[29]. Zainstalowano m.in. system ogrzewania oraz kanalizacyjny, wymianę posadzek oraz rekonstrukcję sufitów[29]. Mimo że formalnie budynek nie był jeszcze własnością Kościoła Prawosławnego – to trwały w nim prace remontowane oraz odprawiane były, za zgodą władz pobliskiego zakładu, nabożeństwa[30]. 12 listopada 1990, pod przewodnictwem biskupa Melchizedeka, dokonano uroczystej rekonsekracji cerkwi Wszystkich Świętych[30]. W niedziele i święta odbywać się tu od tej pory miały dwie Boskie Liturgie[30]. Od 1997, z osobistym błogosławieństwem biskupa Nikona, kler parafialny rozpoczął gromadzenie relikwii świętych[30]. Uzyskano m.in. relikwie następujących świętych i błogosławionych: Świętych Starców Optyńskich (Antoniego, Anatola Starszego, Lwa, Makarego, Izaaka, Nektariusza, Mojżesza i Ambrożego), Tryfona z Nicei, Jana Damasceńskiego, Włodzimierza I Wielkiego, Antoniego Wielkiego, Sawy Storożewskiego, Arefa Wierchoturskiego, Maksyma Greka, Paraskewej, Innocentego Irkuckiego, Tichona Zadońskiego i Makarego Wielkiego Egipskiego[30][31]. W 1999 relikwiarz ze świętymi został uroczyście poświęcony przez biskupa Wincentego[31].
W 1992 rozpoczęto i ukończono budowę chrzcielnej kaplicy, położonej nieopodal cerkwi, poświęconej św. Michałowi Archaniołowi[32]. 3 września 1998 z błogosławieństwem biskupa Nikona przy cerkwi poświęcono kamień węgielny pod kaplicę dedykowaną świętym męczennikom Guriemu, Samonowi i Awiwowi[33]. 16 listopada 1999 biskup Wincenty dokonał aktu konsekracji kaplicy[33]. Kaplica przeznaczona jest przede wszystkim dla małżeństw, gdyż święci męczennicy Guri, Samon i Awiw uchodzą za patronów związków małżeńskich[33].
Cerkiew Wszystkich Świętych współcześnie
Od 1990 duszpasterzem odrodzonej parafii jest protojerej Władimir Pommer[8]. Remont, który w latach dziewięćdziesiątych, na podstawie danych archiwalnych i zachowanych zdjęć, został przeprowadzony w jekaterynburskiej cerkwi Wszystkich Świętych przywrócił ją do dawnej świetności i nadał jej dawny wygląd[31]. Nie udało się jednak odtworzyć ikonostasu i ołtarza[31]. W nowym ikonostasie umieszczono m.in. ikony przedstawiające wizerunek Jezusa Chrystusa (Mandylion) oraz Abrahama składającego w ofierze Izaaka[31]. Budowniczy świątyni nadali jej formę podłużną, mającą przypominać statek, co w ich zamyśle miało być nawiązaniem do Arki Noego[31]. Już w 1991 uruchomiono szkołę dla dzieci, mającą na celu odrodzenie prawosławia w Rosji i kształcenie dzieci w materiach wiary[34]. Nauka odbywa się w soboty i niedziele, pod opieką szkoły znajduje się około 130 dzieci, które nauczane są przez 15 nauczycieli[34]. Organizowane są pielgrzymki do ważnych miejsc kultu znajdujących się w Jekaterynburgu jak i w obwodzie swierdłowskim, m.in. do Cerkwi na Krwi, Monasteru Świętych Cierpiętników Carskich, Ałapajewska, Wierchoturia i Tobolska[34]. Od 1996 przy parafii działa także szkoła dla dorosłych[31]. Zajęcia odbywają się trzy raz w tygodniu, a oprócz nich organizowane są specjalne warsztaty z zakresu plastyki i sztuki dla dzieci oraz spotkania rozwijające indywidualne zainteresowania parafian[31]. Działa także chór dziecięcy[34]. W 2011 obchodzono dwudziestolecie rozpoczęcia działalności edukacyjnej przy cerkwi[35]. W 1997 uruchomiono bibliotekę parafialną, która zyskała około 750 stałych czytelników[31]. W swych zbiorach gromadzi ona około 4500 woluminów, 300 kaset video, 650 kaset magnetofonowych oraz pewną liczbę płyt CD i DVD[36][37]. Biblioteka nieustannie powiększa swój księgozbiór[37].
Przy cerkwi Wszystkich Świętych rozwijana jest także działalność charytatywna[36]. Początkowo prowadzona ona była ze, znajdującego się na terenie parafii, budynku garażu[38]. Przynajmniej raz w miesiącu najbiedniejszym mieszkańcom Jekaterynburga przekazywane są m.in. ubrania oraz buty, a cerkiew wspiera także jeden z zakładów karnych dla kobiet w mieście oraz jeden z męskich szpitali neuropsychiatrycznych[36][27][39]. Organizowana jest też pomoc dla jednego ze szpitali więziennych, a także wspierane są dwie szkoły ponadpodstawowe w rejonie kirowskim[36]. Cerkiew sprawuje także patronat nad dziecięcą grupą teatralną działającą w tej dzielnicy miasta, a także zapewnia pomoc starszym i schorowanym mieszkańcom, a także niepełnosprawnym dzieciom[36][39]. Działa tu także grupa wsparcia i modlitwy dla osób zmagających się z uzależnieniami od alkoholu[39]. W 2009 obchodzono dwunastolecie rozpoczęcia funkcjonowania działalności dobroczynnej w parafii[38]. Duchowni parafii obsługują pobliski cmentarz Michajłowski, zapewniając prawosławne nabożeństwa za zmarłych i pomagając w organizacji pochówków zmarłych[39]. Cerkiew stwarza swym wiernym i wszystkim chętnym możliwość do przystąpienia do wszystkich sakramentów[40]. We wnętrzach świątyni podziwiać można m.in. Ikonę Matki Bożej „Ukój Mój Smutek”[40]. Ikona ta cieszy się szczególnym kultem wśród parafian[27][40].
Cerkiew Wszystkich Świętych w Jekaterynburgu mieści się w rejonie kirowskim, przy ulicy Wasilija Blüchera 6[40].
Uwagi
- ↑ Daty z okresu Imperium Rosyjskiego podane w starym stylu.
- ↑ W 1924 Jekaterynburg przemianowano na Swierdłowsk, a do dawnej nazwy powrócono w 1991.
Przypisy
- ↑ Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 12. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d e f g h i j k Home.ural.ru: Храм Всех Святых: История храма (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-11-06)].
- ↑ a b c Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 16. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 17. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 18. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 19. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 20. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d Ekaterinburg-Eparhia.ru: Храм во имя Всех Святых на Михайловском кладбище (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)].
- ↑ a b Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 21. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 22. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 23. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 26. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 27-37. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 43. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 45. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 46. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 47. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 54-55. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Sobory.ru: Екатеринбург. Церковь Всех Святых (ros.). [dostęp 2012-10-19].
- ↑ a b c d Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 60. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 61. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d e f g Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 62. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 63. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 65. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d e f Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 66. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Ekatgid.ru: Храм во имя Всех Святых (ros.). [dostęp 2012-10-19].
- ↑ a b c d e Orthodox-newspaper.ru: «Спряталась Церковь в листве деревьев». Храм Всех Святых Екатеринбурга (ros.). [dostęp 2012-10-19].
- ↑ a b c d Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 67. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d e f Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 68. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d e Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 69. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b c d e f g h i Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 70. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ Temples.ru: Церковь Михаила Архангела на Михайловском кладбище (ros.). [dostęp 2012-10-19].
- ↑ a b c Home.ural.ru: Храм Всех Святых: Святые Мученики Гурий, Самон и Авив (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)].
- ↑ a b c d Home.ural.ru: Храм Всех Святых: Церковно-приходская школа (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)].
- ↑ Orthodox-newspaper.ru: 20 лет со дня образования отмечает детская воскресная школа екатеринбургского Всехсвятского прихода (ros.). [dostęp 2012-10-19].
- ↑ a b c d e Тарантин Н.: История Храма Во Имя Всех Святых На Михайловском Кладбище г. Екатеринбурга (ros.). Екатеринбург 2006. s. 71. [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-17)].
- ↑ a b Home.ural.ru: Храм Всех Святых: Православная библиотека (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)].
- ↑ a b Orthodox.etel.ru: 12 Лет Исполнилось Отделу Милосердия Всехсвятского Храма (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-05)].
- ↑ a b c d Home.ural.ru: Храм Всех Святых: Общественное служение (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-19)].
- ↑ a b c d Home.ural.ru: Храм Всех Святых: Храм сегодня (ros.). [dostęp 2012-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-17)].
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona cerkwi. home.ural.ru. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-14)].
Media użyte na tej stronie
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Russia.
EquiDistantConicProjection : Central parallel :
* N: 54.0° N
Central meridian :
* E: 100.0° E
Standard parallels:
* 1: 49.0° N * 2: 59.0° N
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Because the southern Kuril islands are claimed by Russia and Japan, they are shown as disputed. For more information about this see: en:Kuril Islands dispute. These islands are since 1945 under the jurisdiction of the Russian Federation.
Map of Sverdlovskaya oblast (Russia), in the Mercator projection.
Autor: Dom kobb, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica świętych Guriego, Samona i Awiwa w przy cerkwi Wszystkich Świętych w Jekaterynburgu
Мученики Гурий, Самон и Авив. Икона-таблетка. Тверь. 3-я четв. XV в. (СПГИАХМЗ)
Autor: sergfokin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Михайловское кладбище
Храм в честь Всех Святых на Михайловском кладбище Екатеринбурга
(c) Kremlin.ru, CC BY 4.0
Викентий, архиепископ Екатеринбургский и Верхотурский.