Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Pruchniku

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Pruchniku
	cerkiew parafialna
	; Elewacja boczna (stan 2021)
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Pruchnik
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki
Parafia	Zaśnięcia NMP w Pruchniku
Wezwanie	Zaśnięcia NMP
Historia
Data zakończenia budowy	1871
Dane świątyni
Świątynia; • materiał bud.	; • cegła
	Położenie na mapie Pruchnika Pruchnik, cerkiew
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pruchnik, cerkiew
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Pruchnik, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu jarosławskiego Pruchnik, cerkiew
	Położenie na mapie gminy Pruchnik Pruchnik, cerkiew
	49°54′20,43″N 22°30′47,17″E/49,905675 22,513103

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Pruchniku – parafialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Pruchniku.

Po 1947 opuszczona utraciła funkcje kultowe.

Historia

Najstarsze zachowane wzmianki o prawosławnej cerkwi w Pruchniku sięgają 8 kwietnia 1611 gdy Jan Świętosławski i Piotr Broniewski pozwalają wybudować na zakupionym gruncie cerkiew i utrzymywać duchownego^[1].

Wybudowano świątynię pod wezwaniem "Zaśnięcia Matki Bożej". Cerkiew obsługiwał pop, utrzymywany przez ludność ruską z własnych środków. Wkrótce potem została zniszczona. Po 1692 roku mieszkańców włączono do unickiej diecezji przemyskiej.

Parafia greckokatolicka rozwijała się w Pruchniku dosyć prężnie. W XVII w dekanacie pruchnickim obrządku łacińskiego istniało 8 cerkwi należących do grekokatolików. W 1785 r. unici (Rusini) stanowili nadal sporą liczbę 8572 (ok 50%) mieszkańców, natomiast w 1888 r. wskutek wyludnienia miasta i postępującego prozelityzmu już tylko 188 co stanowiło (ok 20%) populacji.

Nową murowaną zbudowano dopiero w 1871 roku. Cerkiew nie zachowała się do dnia dzisiejszego w swoim pierwotnym stanie. Wraz ze stopniowym zanikiem wiernych obrządku greko katolickiego parafia dekanatu pruchnickiego odgrywała coraz mniejsze znaczenie. Ostatecznie w wyniku wysiedleń nie łacińskiej mniejszości ukraińskiej cerkiew została przebudowana na Dom Kultury. Do dzisiaj mieszczą się w niej gminna biblioteka i właśnie ośrodek kultury.