Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej w Wakijowie

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej
cerkiew parafialna
Państwo Polska
MiejscowośćWakijów
Wyznanieprawosławne
KościółPolski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezjawarszawsko-chełmska
WezwanieZaśnięcia Matki Bożej
brak współrzędnych

Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej – unicka, a następnie prawosławna cerkiew w Wakijowie, wzniesiona przed 1875 i zburzona w czasie akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938.

Historia

Unicka parafia Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny powstała w Wakijowie w 1685[1]. Po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej została przymusowo przemianowana na parafię prawosławną[2]. Na potrzeby parafii prawosławnej nie wzniesiono nowej cerkwi[3]. Działała ona do 1915, gdy miejscowi wierni udali się na bieżeństwo. Zaczęli z niego powracać na początku lat 20. XX wieku[2]. Mimo to władze lokalne niepodległej Polski nie wyraziły zgody na otwarcie świątyni, chociaż miejscowa ludność prawosławna, nieznacznie przeważająca liczebnie nad katolicką, ubiegała się o to[4]. O budynek ubiegali się także katolicy, z poparciem biskupa lubelskiego Mariana Fulmana[5]. Ks. Ludomir Tutlis z Perespy również poparł starania miejscowych wiernych, argumentując, że utworzenie w Wakijowie kościoła filialnego jest konieczne dla miejscowych wiernych, którzy dotąd uczęszczali do świątyni w Perespie. Usiłował również wymusić na miejscowych organach władzy przekazanie kluczy do budynku i groził rozbiórką obiektu bez zezwolenia, za co zresztą biskup lubelski udzielił mu upomnienia[6]. Nie tracąc nadziei na uzyskanie praw do świątyni, katolicy sfinansowali jej renowację[6].

Ostatecznie w 1931 cerkiew stała się siedzibą prawosławnej parafii nieetatowej[7]. Władze państwowe zgodziły się na jej utworzenie pod wpływem wielokrotnych próśb miejscowych wiernych, jak również faktu, iż prawosławni z Wakijowa poparli w wyborach parlamentarnych Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem i zmienili regulamin miejscowego oddziału Ridnej Chaty, by udowodnić swoją lojalność wobec państwa polskiego[6]. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny dążył do tego, by zalegalizować w pełni istnienie parafii w Wakijowie, jednak podjęte w tym kierunku starania zakończyły się niepowodzeniem[8]. Równocześnie miejscowi katolicy nie zaprzestali starań o prawo do świątyni, twierdząc, że społeczność prawosławna jest mało religijna. Biskup lubelski stwierdził jednak, że nie widzi szans na rekoncyliację cerkwi w Wakijowie[6].

Cerkiew w Wakijowie została rozebrana w czasie akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej w 1938[9]. W miejscowości przetrwała natomiast pozostałość cmentarza prawosławnego (na terenie obecnego cmentarza rzymskokatolickiego).

Przypisy

  1. ↑ Akta stanu cywilnego Parafii Prawosławnej w Wakijowie
  2. ↑ a b Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 49. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  3. ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 121. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  4. ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 59 i 91. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  5. ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 148. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  6. ↑ a b c d Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, ss. 160–161. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  7. ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 63, 90 i 161. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  8. ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 64. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
  9. ↑ Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010, s. 226. ​ISBN 978-83-7548-003-0​.
Cerkwie zniszczone w czasie akcji rewindykacyjnej 1938
  1. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v dom modlitwy uruchomiony przez ludność prawosławną w miejscowościach, gdzie władze państwowe nie zgodziły się na otwarcie cerkwi; w większości mieściły się w prywatnych domach, niektóre to kaplice cmentarne użytkowane de facto jako parafialne bez oficjalnej rejestracji placówki; lista zniszczonych cerkwi nie musi być kompletna

Media użyte na tej stronie