Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego w Bielsku Podlaskim
A-27 z dnia 29.10.1966. | |||||||||||||||||
konkatedra | |||||||||||||||||
Państwo | Polska | ||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | podlaskie | ||||||||||||||||
Miejscowość | Bielsk Podlaski | ||||||||||||||||
Wyznanie | prawosławne | ||||||||||||||||
Kościół | Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny | ||||||||||||||||
Diecezja | warszawsko-bielska | ||||||||||||||||
Wezwanie | Zmartwychwstania Pańskiego | ||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne | Wtorek Paschalny; 23 kwietnia/6 maja; 4/17 grudnia | ||||||||||||||||
Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||
Cudowne ikony | św. Barbary; św. Jerzego | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |||||||||||||||||
52°45′51,3″N 23°11′58,3″E/52,764250 23,199528 | |||||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew pod wezwaniem Zmartwychwstania Pańskiego (Woskriesieńska) – prawosławna cerkiew konkatedralna[1] i parafialna w Bielsku Podlaskim. Należy do dekanatu Bielsk Podlaski diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Świątynia znajduje się przy ulicy Romualda Traugutta.
Pierwsza cerkiew o tym wezwaniu mieściła się na uroczysku „Buhor” koło Lewek i być może po 1377 została przeniesiona do bielskiej dzielnicy Dubicze. W drugiej połowie XVI w. zbudowano nową cerkiew w kolejnym nowym miejscu, w pobliżu dworu starościńskiego w dzielnicy Hołowiesk (obecnie ulica Romualda Traugutta). Po 1636 cerkiew została przekazana unitom, którzy w 1716 wybudowali w jej miejscu nową świątynię. W 1796 władze pruskie, ze względu na zły stan nieremontowanej od wielu lat świątyni, zezwoliły parafianom na odprawianie nabożeństw w nieczynnym kościele pokarmelickim. Nową cerkiew konsekrowano w 1838 i przeniesiono nabożeństwa z kościoła karmelitów.
W 1839 władze rosyjskie skasowały unię i przekazały cerkiew prawosławnym. Kolejna gruntowna przebudowa miała miejsce w latach 1912–1913, gdy dobudowano od frontu wieżę. Wygląd, który świątynia uzyskała po tej przebudowie, zachował się do dnia dzisiejszego.
Część ołtarzowa oraz nawa główna miały konstrukcję drewnianą (do ostatniej przebudowy). Od strony zewnętrznej cerkiew posiada obmurowanie. Wewnętrzny wystrój świątyni jest charakterystyczny dla podlaskich cerkwi drewnianych.
W świątyni szczególnym kultem otaczane są dwie ikony: św. Męczennicy Barbary i św. Jerzego Zwycięzcy.
W latach 90. XX w. była gruntownie remontowana. W latach 2013–2014 (za zgodą wojewódzkiego konserwatora zabytków) dokonano całkowitej przebudowy cerkwi, polegającej na zastąpieniu konstrukcji drewnianej betonową[2]. Powodem był bardzo zły stan techniczny konstrukcji drewnianej. Z dotychczasowej świątyni zachowano jedynie kopułę, ołtarz oraz kamienną część prezbiterium. Bryła budynku pozostała w niezmienionym kształcie[3].
20 sierpnia 2016 cerkiew odwiedził prawosławny patriarcha Antiochii Jan X[4].
Świątynia została wpisana do rejestru zabytków 29 października 1966 pod nr A-27[5].
Przypisy
- ↑ ks. Paweł Zabrocki: Święto parafialne bielskiej konkatedry. orthodox.pl, 4 maja 2021. [dostęp 2021-05-04].
- ↑ Poranny.pl – Bielsk Podlaski: Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego była drewniana, będzie murowana [dostęp: 26.07.2013.]
- ↑ Daniel Grygiewicz: Bielsk Podlaski: Święto parafialne Zmartwychwstania Pańskiego. cerkiew.pl, 22 kwietnia 2014. [dostęp 2021-04-11].
- ↑ Oficjalna strona Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego – Patriarcha Antiochii Jan X w Bielsku Podlaskim [dostęp: 20.08.2016.]
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie. 2021-09-30.
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa Bielska Podlaskiego, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor:
Mapa powiatu bielskiego, Polska
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Autor: Brosen, Licencja: CC BY 2.5
Cerkiew Narodzenia Bogarodzicy, Bielsk Podlaski
Autor: Brosen, Licencja: CC BY 2.5
Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego, Bielsk Podlaski
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego przy ulicy Truagutta 3 w Bielsku Podlaskim, gmina Bielsk Podlaski, podlaskie.
Autor: Krzysztof Kundzicz, Licencja: CC BY-SA 3.0
Cerkiew Zmartwychwstania Pańskiego przy ulicy Truagutta 3 w Bielsku Podlaskim, gmina Bielsk Podlaski, podlaskie.