Cestrum parqui
 | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | Cestrum |
| Gatunek | Cestrum parqui |
| Nazwa systematyczna | |
| Cestrum parqui L'Hér Stirp. nov. 73, t. 36. 1788 | |
Cestrum parqui – gatunek rośliny z rodziny psiankowatych[3]. Lokalnie znany pod nazwami palqui, parqui lub hediondilla. Pochodzi z Ameryki Południowej, gdzie jego zasięg obejmuje obszar od środkowego Chile i północnej Argentyny, poprzez Urugwaj, Paragwaj, Boliwię po środkową i wschodnią Brazylię. Poza tym szeroko rozprzestrzeniony jako gatunek inwazyjny[4]. Na niektórych obszarach podlega obowiązkowemu zwalczaniu (np. w Nowej Południowej Walii nakazuje to Weeds Act z 1993).
Morfologia
- Pokrój
- Jest wyprostowanym, wieloletnim krzewem o wysokości 2-3 metrów[5] .
- Łodyga
- Krucha. Młode łodygi są białawe, starsze pędy są zielone, ciemniejsze, prążkowane u podstawy i marmurkowe powyżej.
- Liście
- Jasnozielone liście o długości ok. 12 cm i szerokości do 2,5 cm przechodzą w pełny kolor zielony. Po złamaniu wydzielają gęsty sok o silnym zapachu[6].
- Kwiaty
- Zielonkawożółte. W dzień roślina wydziela nieprzyjemny zapach zbliżony do zapachu moczu, podczas gdy w nocy pachnie.
- Owoce
- Ciemnofioletowe, owalne jagody o długości 1 cm. Mają ciemnopurpurowy miąższ i 1-2 nasiona o długości od 3 do 4 mm o nieregularnym kształcie i ostrych krawędziach.
Biologia i ekologia
Występuje przede wszystkim w krajobrazie rolniczym, na obszarach nadbrzeżnych i zakrzewionych. Na pastwiskach wypiera inne gatunki, a ze względu na swe trujące właściwości stanowi zagrożenie dla bydła. Kolonizuje także tereny podmokłe wzdłuż cieków, których prądy pomagają w jej rozsiewaniu. Nasiona roznoszone są także przez ptaki.
Gatunek ten stanowi poważny problem w rolnictwie, ze względu na toksyczność dla zwierząt gospodarskich (zwłaszcza bydła i drobiu). Wszystkie części materiału roślinnego – łodygi, liście, owoce, stanowią poważne zagrożenie dla zwierząt. Śmierć jest zwykle szybka i bolesna. Roślina może stanowić także zagrożenie dla niektórych innych zwierząt i ludzi. Kora C. parqui stanowi jednak jeden ze składników diety koszatniczek[7].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-29] (ang.).
- ↑ Cestrum parqui, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2009-10-28] (ang.).
- ↑ Cestrum parqui (ang.). Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-10-29].
- ↑ Global Invasive Species Database
- ↑ Cestrum parqui : Diario de plantas. [dostęp 2017-07-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-07)].
- ↑ Charles A. Woods, David K. Boraker. Octogon degus. „Mammalian species”, s. 1–5, 21 listopada 1975. The American Society of Mammalogists (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Możesz wybrać, którą licencję chcesz zastosować., Licencja: CC BY-SA 4.0
Cestrum parqui. Real Jardín Botánico de Madrid.
Autor: Możesz wybrać, którą licencję chcesz zastosować., Licencja: CC BY-SA 4.0
Cestrum parqui. Real Jardín Botánico de Madrid.