Cewnik Swana-Ganza

Cewnik Swana-Ganza

Cewnik Swana-Ganza
Przeznaczenie	pomiar ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej
Wynalazca	Jeremy Swan, William Ganz
Rok wynalezienia	1972

Cewnik Swana-Ganza, tzw. cewnik tętnicy płucnej^[1] (ang. pulmonary artery catheterization lub right heart catheterization) – rodzaj cewnika dożylnego, który pozwala na pomiar ciśnienia zaklinowania w tętnicy płucnej - parametru, który służy do oceny wydolności i warunków pracy obciążenia wstępnego lewej komory w intensywnej terapii^[2]. Został wprowadzony w 1972 przez Jeremy'ego Swana i Williama Ganza^[3].

Konstrukcja

Cewnik składa się z giętkiego przewodu, który przenosi ciśnienie hydrostatyczne z końcówki pomiarowej do urządzenia mierzącego znajdującego się poza organizmem pacjenta, termistora oraz balonika umieszczonego przed dystalnym ujściem cewnika.

Zasada działania

Cewnik ten wprowadza się przez wkłucie centralne do prawego przedsionka i dalej do prawej komory; następnie przez zastawkę pnia płucnego, pień tętnicy płucnej i dalej, do odgałęzień tętnicy. Wielkość balonika jest tak dobrana, aby ostatecznie utknął on w naczyniu płucnym o takim kalibrze, aby jego zamknięcie nie zagrażało zdrowiu pacjenta. W tej pozycji balonik odizolowuje końcówkę pomiarową od ciśnienia generowanego przez prawą komorę, a ciśnienie które mierzy jest w przybliżeniu ciśnieniem w lewym przedsionku, przenoszącym się wstecznie przez żyły, kapilary i dystalne od zaklinowanego naczynia odgałęzienia tętnicy płucnej.

Parametry możliwe do ustalenia dzięki cewnikowi Swana-Ganza

• ośrodkowe ciśnienie żylne (OCŻ, CVP - ang. central venous pressure)
• ciśnienie w prawym przedsionku (RAP - ang. right atrial pressure, średnio 4-5 mmHg)
• ciśnienie w prawej komorze
• ciśnienie w tętnicy płucnej (PAP - ang. pulmonary artery pressure, ciśnienie skurczowe 25-30 mmHg, ciśnienie końcoworozkurczowe 5 mmHg)
• ciśnienie w kapilarach płucnych (ciśnienie zaklinowania, PCWP - ang. pulmonary capillary wedge pressure, średnio 8-12 mmHg): odpowiada ciśnieniu w lewym przedsionku
• rzut serca, tj. objętość minutowa serca (CO - ang. cardiac output, 5-8 l/min.; metoda termodylucji przez iniekcję określonego bolusu zimnego roztworu soli fizjologicznej)
• wskaźnik sercowy (CI - ang. cardiac index, 2,5-4 l/min./mkw)
• naczyniowy opór płucny (PVR - ang. pulmonary vascular resistance)
• naczyniowy opór obwodowy (SVR - ang. systemic vascular resistance)

Przeciwwskazania stosowania

Zakładanie cewnika Swana-Ganza jest przeciwwskazane w zwężeniu zastawek trójdzielnej i płucnej, w siniczych wadach serca, u chorych z zakrzepami w jamach prawego serca, z założonymi elektrodami do czasowej stymulacji przezżylnej (możliwość zapętlenia) i z zagrażającymi życiu zaburzeniami rytmu serca^[1].

Powikłania

Podczas zabiegu mogą powstać następujące powikłania u pacjenta^[4]:

• krwiak w miejscu wkłucia (20%)

• konieczność zmiany położenia cewnika
• komorowe zaburzenia rytmu (50%) lub przewodzenia (3%) o najczęściej łagodnym, przemijającym charakterze
• zakażenie w miejscu wkłucia lub związane z dłuższą obecnością cewnika w naczyniu wymagające antybiotykoterapii
• zmiany zakrzepowe w naczyniu żylnym przez które wprowadzono cewnik wymagające leczenia przeciwkrzepliwego
• zawał płuca (1,3%)
• uszkodzenie ściany tętnicy płucnej wymagające leczenia operacyjnego z otwarciem klatki piersiowej (0,2%)

Przypisy