Chaim Halberstam

Chaim Halberstam

Data urodzenia	1793
Data śmierci	1876
Miejsce pochówku	Nowy Sącz
1. cadyk sądecki
Okres sprawowania	ok. 1830–1876
Wyznanie	judaizm

Chaim ben Arie Lejb Halberstam, zwany Diwrej Chaim (hebr. חיים הלברשטאם מצאנז; ur. 1793 w Tarnogrodzie, zm. 19 kwietnia 1876 w Nowym Sączu) – cadyk, założyciel chasydzkiej dynastii Sanz, protoplasta dynastii Bobow, Gribow, Gorlic, Klausenberg i Żmigrod.

Życiorys

Urodził się w Tarnogrodzie, jako syn Arie Lejba Halberstama. Był uczniem Jakowa Icchaka Horowica, Moszego Jehoszuy Heszla Orensteina, Naftalego z Ropczyc i Cwi Hirsza z Żydaczowa. Po ukończeniu nauk został zatrudniony jako rabin w gminie żydowskiej w Rudniku nad Sanem. W 1830 roku został rabinem w Nowym Sączu, którą to funkcję pełnił do końca życia. Założył jesziwę będącą jedną z głównych uczelni talmudycznych Galicji. Swoje nauki zawarł w cyklu Diwrej Chaim (hebr. Słowa Chaima) zawierającym przepisy z zakresu prawa rozwodowego i czystości rytualnej, responsy talmudyczne oraz zbiór kazań.

Chaim Halberstam został pochowany w ohelu na cmentarzu żydowskim przy ulicy Rybackiej w Nowym Sączu. Jest on celem licznych pielgrzymek żydowskich z całego świata.

Rodzina

Pierwszą żoną Chaima Halberstam była córka rabina Borucha Frenkla-Thumima, jednak zmarła ona bardzo wcześnie i bezdzietnie. Następnie ożenił się z jej siostrą Rochlą Fejgą Frenkl-Thumim, z którą miał pięciu synów: Ezechiela Szragę, Dawida, Meira Nosona, Barucha i Aarona. Jego trzecią żoną była Rechl Unger, z którą miał dwóch synów: Szolema Eliezera i Jeszaję oraz siedem córek.

Chaim Halberstam był założycielem dynastii cadyków Sanz. Jego synowie przewodzili wspólnotom chasydów w innych miastach – Ezechiel Szraga w Sieniawie, Baruch w Gorlicach, Dawid w Chrzanowie. Dynastię cadyków w Nowym Sączu kontynuowali kolejno: Aaron (1826–1903), Mosze (zm. 1906), zięć Chaima Icchak Tobiasz z Głogowa Małopolskiego (zm. 1927), Józef Menachem (zm. 1935). Ostatniego sądeckiego cadyka Mordechaja Zeewa Halberstama w 1942 roku zamordowali naziści.

Charakterystyczną cechą chasydów z Sącza było ultrakonserwatywne podejście do spraw religijnych oraz skromny, wręcz ascetyczny styl życia.

Linki zewnętrzne

• Cmentarz żydowski w Nowym Sączu na stronie kirkuty.xt.pl