Chaim z Wołożyna

Chaim z Wołożyna
Chaim ben Icchak z Wołożyna
Data i miejsce urodzenia

1749
Wołożyn

Data i miejsce śmierci

1821
Wołożyn

Zawód, zajęcie

rabin, talmudysta

Jesziwa w Wołożynie

Chaim z Wołożyna (Chaim ben Icchak z Wołożyna, ur. 1749 w Wołożynie, zm. 1821 tamże) – litewski rabin, talmudysta, jeden z głównych ideologów mitnagdim[1][2]. Uchodzi za najważniejszego ucznia Gaona wileńskiego[3][4] – Eliasza ben Salomona Zalmana, czołowego ideologa ruchu mitnagdim – przeciwników chasydyzmu.

Życiorys

Chaim założył za namową Gaona jesziwę w Wołożynie[5] (1802 lub 1803[6][7]), w której nauczał Tory metodami swego mistrza. Podkreślano tam konieczność studiowania całej literatury talmudycznej, a nie tylko części traktatów, a także krytykowano pilpul, czyli sztukę studiowania tekstu talmudycznego, polegającą na dialektycznym zestawianiu argumentów za i przeciw danej wykładni prawa w celu znalezienia ostatecznego rozwiązania[1]. Część z jego tez podważała podstawowy kodeks prawny Szulchan Aruch[6].

Był autorem najważniejszego dzieła ruchu mitnagdim – Nefesz ha-Chaim (wydanego pośmiertnie przez jego syna w 1824), w którym jako główny religijny obowiązek każdego wierzącego, a także fundament jego więzi z Bogiem uznał studiowanie Tory. Traktat obfituje w elementy kabalistyczne, ale stosowane zupełnie odmiennie niż u chasydów. Oskarżał ruch chasydzki o bałwochwalstwo, zwłaszcza w kontekście szukania boskich pierwiastków w ludziach świątobliwych, np. cadykach[1].

Nie wszystkie jego dzieła ukazały się drukiem, a większość jego responsów spłonęła podczas pożaru w 1815[6]. Jego mottem życiowym było hasło: Człowiek musi współodczuwać cierpienie innych i nieść im pomoc[1].

Był ojcem rabina Icchaka z Wołożyna[6].

Przypisy

  1. ↑ a b c d Alan Unterman, Encyklopedia tradycji i legend żydowskich, Olga Zienkiewicz (tłum.), Warszawa: KiW, 1998, s. 53, ISBN 83-05-12933-0, OCLC 835098933.
  2. ↑ Mitnagedim. sztetl.org.pl. [dostęp 2019-02-03]. (pol.).
  3. ↑ The Volozhin Revolution. jewishhistory.org. [dostęp 2017-04-17]. (ang.).
  4. ↑ Rabbi Chaim ben Isaac of Volozhin. jewishvirtuallibrary.org. [dostęp 2017-04-17]. (ang.).
  5. ↑ Maria Barbara Topolska: Maria Barbara Topolska Przemiany zachodnioeuropejskiego pogranicza kulturowego pomiędzy Bugiem a Dźwiną i Dnieprem (polsko-litewsko-białorusko-ukraińskie losy od XV do początku XX wieku). zbc.uz.zgora.pl, 2009. s. 248. [dostęp 2017-04-17]. (pol.).
  6. ↑ a b c d Rafał Żebrowski, Chaim ben Icchak (Izaak) z Wołożyna, ŻIH. jhi.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-18)]..
  7. ↑ Halina Postek: Musaryzm: między chasydyzmem a haskalą. bazhum.muzhp.pl, 2014. [dostęp 2017-04-17]. (pol.).

Media użyte na tej stronie

Volozhin yeshiva.jpg
Volozhin yeshiva, Valozhyn, Belarus.