Chang’e 4

Chang’e 4

Zaangażowani	Chińska Narodowa Agencja Kosmiczna
Rakieta nośna	Długi Marsz 3B
Miejsce startu	Centrum Startowe Satelitów Xichang, Chiny
Cel misji	Księżyc
Orbita (docelowa, początkowa)
Czas trwania
Początek misji	7 grudnia 2018 (18:23:34 UTC)
Data lądowania	3 stycznia 2019 (02:26 UTC)
Wymiary
Masa całkowita	3780 kg łazik: 140 kg

(c) CNSA, CC BY 4.0

Łazik Yutu 2

Schemat łączności z lądownikiem Chang'e 4

Krater von Kármána. Miejsce lądowania Chang’e 4 na Księżycu

Chang’e 4 (chiń. upr. 嫦娥四号; chiń. trad. 嫦娥四號; pinyin Cháng’é sì hào) – chińska sonda kosmiczna przeznaczona do badań Księżyca. Jest czwartą misją w ramach chińskiego programu badań Księżyca (program Chang’e). Start sondy nastąpił 7 grudnia 2018 roku z kosmodromu Xichang. W ramach misji, po raz pierwszy w historii, na niewidoczną z Ziemi stronę Księżyca dotarł lądownik z łazikiem Yutu 2^[1]. Do lądowania doszło 3 stycznia 2019 r. w kraterze von Kármána w obszarze basenu Bieguna Południowego – Aitken^[2]. Łączność z Ziemią jest utrzymywana za pomocą satelity telekomunikacyjnego Queqiao (inaczej Chang'e 4R) umieszczonego w punkcie libracyjnym L2 układu Ziemia-Księżyc^[2][3]. Planowany czas funkcjonowania łazika na powierzchni Księżyca wynosił 3 miesiące, został on jednak przekroczony i w grudniu 2019 Yutu 2 pobił rekord długości trwania misji łazika na powierzchni Księżyca, należący wcześniej do radzieckiego pojazdu Łunochod 1 (dziesięć i pół miesiąca)^[4][5].

Lądownik przeprowadzi eksperymenty z dziedziny radioastronomii, natomiast głównym celem łazika będzie zbadanie powierzchni Księżyca (m.in. wykona mapę okolic miejsca lądowania)^[3][6].

Misja

Grudniowy start rakiety z ładunkiem naukowym został ogłoszony przez Chińską Narodową Agencję Kosmiczną 15 sierpnia 2018 r.^[7]

Rakieta Długi Marsz 3B (CZ-3B) z lądownikiem i łazikiem wystartowała 7 grudnia 2018 r. o godzinie 19:23 CET (8 grudnia o 2:23 rano czasu lokalnego)^[8][9] i rozpoczęła lot w kierunku księżyca z zamiarem wejścia na orbitę. Przed startem zakładano potrzebę trzech manewrów korekcyjnych przed manewrem umieszczenia sondy na orbicie, wystarczyło jednak tylko jedno odpalenie rakiet manewrujących 9 grudnia – zaś 12 grudnia sonda po odpaleniu silników weszła na eliptyczną polarną orbitę okołoksiężycową^[10]. 30 grudnia doszło do kolejnego manewru, obniżenia orbity^[11]. Planowanym terminem lądowania był pierwszy tydzień stycznia 2019 roku^[3].

Sonda wylądowała na powierzchni Księżyca 3 stycznia 2019 o godzinie 3:26 CET w wyznaczonej strefie, w miejscu o współrzędnych 45,457°S, 177,589°E^[12]. Ostatnia faza lądowania trwała 12 minut^[13]. 15 stycznia 2019 poinformowano o wykiełkowaniu jednego z ziaren bawełny, umieszczonych na pokładzie lądownika. Jest to pierwsza w historii roślina na Księżycu^[1].

Przypisy