Chang’e 5
| ||
| Zaangażowani | Chiny | |
| Rakieta nośna | Długi Marsz 5 | |
| Miejsce startu | Centrum Startowe Satelitów Wenchang, Chiny | |
| Cel misji | Księżyc | |
| Orbita (docelowa, początkowa) | ||
| Czas trwania | ||
| Początek misji | 23 listopada 2020 (20:30 UTC) | |
| Data lądowania | 1 grudnia[1] 2020 (15:13 UTC) | |
| Koniec misji | 16 grudnia 2020 (17:59 UTC) | |
| Wymiary | ||
| Masa całkowita | 8200 kg | |
Chang’e 5 (chiń. 嫦娥五号; pinyin Cháng'é wǔhào) – chińska sonda kosmiczna przeznaczona do pobrania 2 kg gruntu księżycowego i dostarczenia go na Ziemię[2]. Była to pierwsza taka misja od czasu lotu radzieckiej sondy Łuna 24 w 1976 roku[2].
Misja
Sonda została wyniesiona z Centrum Startowego Wenchang za pomocą rakiety Długi Marsz 5. Lądownik wylądował na powierzchni Księżyca 1 grudnia 2020[1]. Miejscem lądowania były okolice szczytu masywu wulkanicznego Mons Rümker na Oceanus Procellarum, gdzie wulkanizm występował znacznie później niż w miejscach zbadanych przez wcześniejsze misje, nawet 1,2 miliarda lat temu[3][4].
Lądownik był wyposażony w wiertło, pozwalające na pobranie próbek skał spod powierzchni Księżyca i ramię do zbierania próbek regolitu z powierzchni. 2 grudnia 2020 lądownik pobrał próbki skał, najpierw ok. 500 g z odwiertu o głębokości 2 metrów, a następnie 1,5 kg z powierzchni i szczelnie zamknął w specjalnym pojemniku, aby zabezpieczyć przed zanieczyszczeniem w trakcie powrotu[5][4]. Moduł wznoszący wystartował z powierzchni następnego dnia[4].
W przeciwieństwie do misji realizowanych w latach 70. XX wieku przez Związek Radziecki, 5 grudnia moduł wznoszący lądownika połączył się na orbicie wokółksiężycowej z modułem serwisowym sondy, po czym próbki materii księżycowej zostały przemieszczone do kapsuły powrotnej[6][7][8].
16 grudnia 2020 około godziny 17:40 CET kapsuła powrotna wylądowała na Ziemi w Mongolii Wewnętrznej (północne Chiny)[9].
W misji zostały wykorzystane wyniki prób prowadzonych za pomocą wystrzelonej w 2014 sondy Chang’e 5-T1, której zadaniem było przeprowadzenie testu prototypowej kapsuły powrotnej, a także wykonanie manewrów na orbicie wokółksiężycowej przez moduł serwisowy[7][10][11][12].
Przypisy
- ↑ a b Misja Chang’e 5 dotarła na Księżyc. www.space24.pl. [dostęp 2020-12-01].
- ↑ a b China Space Program: Chang’e-5, First Lunar Sample Return Mission, To Be Launched In November, „International Business Times”, 23 stycznia 2017 [dostęp 2017-03-30].
- ↑ Chang’e-5: China’s Moon Sample Return Mission, The Planetary Society, 23 listopada 2020 [dostęp 2020-12-03] (ang.).
- ↑ a b c Stephen Chen: China’s Chang’e 5 spacecraft is on its way back to Earth with moon rocks (ang.). South China Morning Post, 2020-12-04. [dostęp 2020-12-04].
- ↑ Pan Zhaoyi: China’s Chang’e-5 probe completes drilling, sealing of lunar samples (ang.). China Global Television Network, 2020-12-02. [dostęp 2020-12-03].
- ↑ China’s Unmanned Moon Mission To Bring Back Lunar Soil To Earth, „Asian Scientist Magazine”, 21 marca 2012 [dostęp 2017-03-30] (ang.).
- ↑ a b Lunar mission：craft to conduct re-entry tests before 2015, news.xinhuanet.com [dostęp 2017-03-30] (ang.).
- ↑ Rafał Grabiański: Udane dokowanie i transfer materiału księżycowego do orbitera Chang’e 5. Próbki wracają na Ziemię za kilka dni!. Urania – Postępy Astronomii, 2020-12-06. [dostęp 2020-12-07].
- ↑ Krzysztof Kanawka: Chang’e – kapsuła powrotna na Ziemi. Kosmonauta.net, 2020-12-16. [dostęp 2020-12-17].
- ↑ China’s Lunar Probe Tester Ready for Chang’e 5 Mission, english.cri.cn [dostęp 2017-03-30].
- ↑ Chang’e 5 Test Mission – Change, www.spaceflight101.com [dostęp 2017-03-30] (ang.).
- ↑ China launches test return orbiter for lunar mission, news.xinhuanet.com [dostęp 2017-03-30] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Animacja przedstawiająca przebieg misji Chang’e 5 (ang.). W: YouTube [on-line]. [dostęp 2017-04-02].
Media użyte na tej stronie
This picture of the Mons Rümker rise on the Oceanus Procellarum was taken from the Apollo 15 while in lunar orbit. The image is reduced in size by 50% from the original.
