Charakter schizoidalny
Charakter schizoidalny – styl charakteru opisany przez Stephena Johnsona w oparciu o koncepcję psychoanalityczno-rozwojową.
Etiologia
Charakter schizoidalny kształtuje zakłócenie bezpieczeństwa w wieku niemowlęcym. Przyjmuje się, że źródłem poczucia przerażenia jest niewłaściwa opieka rodzicielska: oschła, nieempatyczna i tworząca w świadomości dziecka poczucie bycia znienawidzonym, niechcianym. Dziecko, aby przetrwać taką wewnętrzną wizję opiekuna (od którego w dodatku jest w pełni zależne) może zareagować tylko wycofaniem się, rozdwojeniem, co następnie prowadzi do zablokowania ekspresji życiowej.
Postawa osoby dorosłej: Nacechowana jest lękiem, konfliktowością w relacjach interpersonalnych, postawą unikową. Osoba bywa autodestruktywna i ma trudności z samooakceptacją. Ma kłopoty z tworzeniem trwałych kontaktów z innymi ludźmi oraz z kontaktami intymnymi. Osoba taka pozostaje w oddzieleniu od własnego self i bez kontaktu z innymi ludźmi. Osoba cierpi na chroniczne napięcie mięśni i stawów. Jest to osoba ekstremalnie wrażliwa na wszelkie przejawy szorstkości ze strony środowiska, która nie potrafi na stałe angażować się w dowolne zajęcie czy relację. Często odczuwana jest kompensacyjna, zazwyczaj świadoma, potrzeba bycia kimś specjalnym[1].
Schizoidalny styl charakteru zbliżony jest do osobowości schizoidalnej lub osobowości schizotypowej jednakże nie jest on zaburzeniem osobowości, lecz jakościowo znacznie mniej poważnym zespołem wewnętrznych ograniczeń jednostki.
Osoby o schizoidalnej strukturze charakteru używają najczęściej prostych form obron utrwalonego fałszywego Ja (mechanizmów obronnych), takich jak:
- projekcja;
- zaprzeczenie;
- intelektualizacja lub spirytualizacja;
- amnezja lub wyparcie szczególnie wobec sytuacji konfliktowych lub zdarzeń z dzieciństwa;
- wycofanie.
Zdania skryptowe jakie "nosi w umyśle" i które charakteryzują życiową postawę, przyjmują postać patogenicznych przekonań, jak np.:
- Nie mam prawa istnieć
- Świat jest zły i tylko zło może mnie spotkać
- Coś ze mną nie tak, jestem nienormalny
- Gdybym wciąż się nie kontrolował to mógłbym oszaleć i skrzywdzić innych ludzi
- Zagrażam najbliższym, więc będę samotny
- Życie jest nieistotne, ważne są metafizyka i to co poza życiem doczesnym.
Osoba taka trwa w społecznym zawieszeniu, w poczuciu izolacji a chroniczne przerażenie wciąż w niej istniejące przykrywa prymitywną, tłumioną wściekłością. Umysłowo zazwyczaj są to osoby bardzo sprawne, przy czym dotyczy to generalnie myślenia abstrakcyjnego, gdyż inteligencja społeczna często nie jest zintegrowana ze stłumionymi emocjami i w związku z tym jest upośledzona.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Stephen M. Johnson, Style charakteru, Zysk i S-ka 1998 r.