Charcice

Charcice

wieś
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	międzychodzki
Gmina	Chrzypsko Wielkie
Liczba ludności (2007)	211
Strefa numeracyjna	61
Kod pocztowy	64-412[1]
Tablice rejestracyjne	PMI
SIMC	0581209
Położenie na mapie gminy Chrzypsko Wielkie Charcice
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Charcice
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Charcice
Położenie na mapie powiatu międzychodzkiego Charcice
52°38′44″N 16°12′53″E/52,645556 16,214722

Elewacja frontowa pałacu w Charcicach

Elewacja frontowa pałacu w Charcicach na fotografii z 1913 roku

Charcice – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Chrzypsko Wielkie.

Historia wsi

Prawdopodobnym założycielem wsi był Paweł Czarcicki. Od 1388 wieś nazywano Czarczicze, w 1408 roku zmieniono nazwę na Karczicze, a trzynaście lat później przemianowano ją na Carczyce. Od czasów zaboru pruskiego w powszechnym użyciu pozostała nazwa Charcice.

Charcice były niegdyś zespołem folwarcznym i stanowiły własność szlachecką. Pierwszym właścicielem posiadłości był Paweł Czarcicki w latach (1388-1398). Na początku XV wieku wieś przeszła pod władanie Pietrasza Karcickiego (1403-1408), następnie Jakuba Karcickiego (1445-1447). Wiadomo również, że zanim wieś stała się własnością rodu Radomskich, należała jeszcze do Piotra Słopanowskiego, a także Jana Jabłońskiego. W 1699 Charcice przeszły w ręce Kurnatowskich-Bitna, następnie nabyte w 1780 przez Kurnatowskich-Pozazowy, którzy przekazali tę posiadłość w 1789 córce Serafina Franza Szeliger von Żychlin-Żychliński. Kolejnym właścicielem był syn ww. małżeństwa Adold Żychliński. W okresie porozbiorowym wieś przeszła w posiadanie Niemców Benediktus Antonius Grafen von Lüttichan w 1839 roku, który w tym samym roku odstąpił posiadłość za spłatę Otto von Sauder. Nowy właściciel dźwignął podupadłe gospodarstwo rolne, budując nowe budynki gospodarcze i meliorując pola.

W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Charcice folwark należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Międzyrzecz w rejencji poznańskiej^[2]. Folwark Charcice należał do okręgu sierakowskiego tego powiatu i stanowił odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas Zander^[2]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 74 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 5 dymów (domostw)^[2].

Kolejna wzmianka o wsi pochodzi z 1883, kiedy to posiadłość zmieniła właściciela na Hermana von Hantelmanna z Brunszwiku. Ostatnim właścicielem według zapisów z 1910 do zamknięcia księgi wieczystej w 1917 był Otto von Hantelmann z Baborówka. Po I wojnie światowej część gruntów sprzedano indywidualnym rolnikom. W 1938 majątek ten całkowicie zlikwidowano, grunty orne podzielono, a w latach (1938-1939) zburzono budynki. Likwidacji nie uległa jedynie gorzelnia zbudowana w 1883. Funkcjonowała ona aż do 1976. W latach 70. na terenie byłych zabudowań folwarcznych wzniesiono hale Przedsiębiorstwa Drobnej Wytwórczości i Usług.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Pałac w Charcicach

W 1840 wybudowano najcenniejszy budynek we wsi - pałac dla Otto von Sauder. Powstał on na planie zbliżonym do prostokąta, posiadał dwie kondygnacje nadziemne i jedną podziemną. Z czasem od strony zachodniej dobudowano drewniany ogród zimowy, a od strony południowo-wschodniej kaplice z charakterystyczną wieżą zegarową. Po II wojnie światowej uległ zniszczeniu ogród zimowy, pozostałe wnętrza choć pozbawione wyposażenia zachowały swój charakter. Dopiero remont w latach 60. spowodował zniszczenie oryginalnych elementów dekoracyjnych elewacji. W czasie powojennym w pałacu organizowano kolonie dla dzieci z wielkopolski. Od 1967 służył nowo powstałemu Zakładowi Lecznictwa Odwykowego, z czasem przemianowany na Zakład Leczenia Uzależnień.

W latach 80. na terenie parku przy pałacu dobudowano 3-kondygnacyjny budynek dla pacjentów, który zburzył niepowtarzalny charakter tego miejsca.

Przypisy

Bibliografia

• Materiały ze strony gminy Chrzypsko Wielkie. chrzypsko.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-01)].
• Projekt konserwatorski Pałacu w Charcicach

Linki zewnętrzne

• Charcice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 543 .