Charetum fragilis

Zespół ramienicy kruchej
Syntaksonomia
Klasa

Charetea (Fukarek 1961 n.n.) Krausch 1964

Rząd

Charetalia Sauer 1937

Związek

Charion fragilis

Zespół

Charetum fragilis

Fijałkowski 1960

Zespół ramienicy kruchej (Charetum fragilis) – syntakson słodkowodnych makrofitów w randze zespołu budowany głównie przez ramienicę kruchą. Należy do klasy zespołów Charetea.

Charakterystyka

Łąka ramienicowa zdominowana przez gatunek nominatywny. Nierzadko tworzy rozległe płaty. Zwykle występuje w jeziorach eutroficznych, ale może znajdować się w zbiornikach mezotroficznych, w zbiornikach astatycznych (gliniankach, stawach, torfiankach), a nawet rowach z wolno płynącą wodą. Zwykle zajmuje wody dość płytkie (do 2 m)[1], ale zdarza się też w głębszych[2], o szerokim zakresie odczynu (pH 5–8,5). Podłoże od mineralnego, przez zamulone, po w pełni zatorfione, przy czym bardziej zwarte płaty tworzą się na organicznym. W układzie strefowym występuje w strefie nymfeidów i eledeidów. W małych zbiornikach może zajmować niemal całe dno, mając wówczas pewne znaczenie przy ich wypłycaniu i lądowaceniu. W trakcie sukcesji ekologicznej jest zastępowane przez inne łąki podwodne – Charetum tomentosae, łąki z klasy Potametea lub szuwary[1]. W bardziej żyznych siedliskach ramienica krucha zamiast tworzyć łąki, wchodzi w skład innych zbiorowisk[2].

Występowanie
W Polsce na terenie całego kraju. Częstsze w północnej części[1].
Charakterystyczna kombinacja gatunków
ChAss. : ramienica krucha (Chara globularis)
ChAll. : ramienica omszona (Chara ceratophylla, Ch. tomentosa), Chara crinita, ramienica przeciwstawna (Ch. contraria), ramienica kolczasta (Ch. intermedia), ramienica zwyczajna (Ch. rudis)
ChCl., ChO. : ramienica delikatna (Chara delicatula), ramienica krucha (Chara fragilis), krynicznica tępa (Nitellopsis obtusa)[3].
Typowe gatunki
Charakterystyczna kombinacja gatunków zbiorowiska ma znaczenie dla diagnostyki syntaksonomicznej, jednak nie wszystkie składające się na nią gatunki występują często. Dominantem jest ramienica krucha. Inne częściej występujące gatunki to: ramienica omszona, moczarka kanadyjska, rogatek sztywny i rdestnica pływająca[1].

Zagrożenia i ochrona

Łąki ramienicowe w miarę postępującej eutrofizacji i związanym z tym wzrostem stężenia fosforu, mętności i przewagi konkurencyjnej roślin naczyniowych zanikają.

Występowanie typowych łąk ramienicowych, do których należy Charetum fragilis, jest podstawą do objęcia zbiorników, w których występują, ochroną jako siedlisko przyrodnicze 3140 (twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea) w systemie Natura 2000[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c d Henryk Tomaszewicz: Roślinność wodna i szuwarowa Polski : (klasy Lemnetea, Charetea, Potamogetonetea, Phragmitetea) wg stanu zbadania na rok 1975. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1979, s. 40–41, seria: Rozprawy Uniwersytetu Warszawskiego = Dissertationes Universitatis Varsoviensis, 0509-7177 ; 160. ISBN 83-00-01088-2. (pol.).
  2. ↑ a b Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 42–43, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
  3. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 109. ISBN 978-83-01-14439-5. (pol.).
  4. ↑ Ryszard Piotrowicz: 3140 – Twardowodne oligo– i mezotroficzne zbiorniki z podwodnymi łąkami ramienic Charetea. W: Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. T. 2: Wody słodkie i torfowiska. Ministerstwo Środowiska, s. 48–58. ISBN 83-86564-43-1.