Charkowski Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Karazina

Charkowski Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Karazina
Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна
V. N. Karazin Kharkiv National University
Godło
Dewiza

Cognoscere docere erudire

Data założenia

1804

Patron

Wasilij Karazin

Państwo

 Ukraina

Adres

Charków

Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia50°00′16″N 36°13′42″E/50,004444 36,228333
Strona internetowa
Dom projektów przed umieszczeniem w jego gmachu Uniwersytetu...
... i w latach trzydziestych XX wieku
(c) Maciej Szczepańczyk, Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Hrabia Seweryn Potocki, kurator Uniwersytetu Charkowskiego

Charkowski Uniwersytet Narodowy im. Wasyla Karazina (ukr. Харківський національний університет імені Василя Каразіна) – uczelnia w Charkowie na Ukrainie istniejąca od 1804 roku.

Wcześniejsze nazwy

  • Cesarski Uniwersytet Charkowski (ros. Императорский харьковский университет, 1805–1917)
  • Wolna Akademia Nauk Teoretycznych (Свободная академия теоретических знаний, 1920–1921)
  • Charkowski Instytut Kształcenia Publicznego (Харьковский институт народного образования, 1921–1932)
  • Charkowski Uniwersytet Państwowy im. Maksyma Gorkiego (Харьковский государственный университет имени А. М. Горького, 1932–1998)
Pałac Gubernatorski w Charkowie – dawny gmach uniwersytetu

Historia

Został powołany do życia 29 stycznia 1804 na mocy ukazu carskiego staraniem Wasyla Karazina, który zebrał wśród miejscowej ludności środki finansowe na budowę ośrodka naukowego w maleńkim wówczas Charkowie.

W 1805 roku na uczelni studiowało 57 osób, trzydzieści lat później już 263 – głównie na wydziałach medycznym i prawnym. W 1807 roku założono tzw. gabinet zoologiczny (зоологический кабинет) – obecnie Muzeum Przyrody NUCh.

Na Uniwersytecie Charkowskim wykładał m.in. Józef Kazimierz Ziemacki – polski profesor chirurgii, jeden z odnowicieli Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie (1919), honorowy rektor i oficjalny prorektor tej uczelni, oraz Antoni Szahin – polski astronom i geodeta, także związany z Uniwersytetem Wileńskim. Kuratorem uniwersytetu był m.in. Seweryn Potocki.

Polacy na Uniwersytecie Charkowskim

Polacy (głównie z terenów dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego) od początku stanowili poważny odsetek studiującej tu młodzieży, zwłaszcza po likwidacji polskich Uniwersytetów w Wilnie i Warszawie. Ich liczba sięgała nawet 1/3 wszystkich studiujących. W latach 90. XIX w. studiowało w Charkowie 55 Polaków na uniwersytecie i jeszcze więcej bo 170 w Instytucie Technologicznym[1]. Studenci polscy skupieni byli w specjalnie powołanej Korporacji Polskiej, której przewodził Aleksander Malinowski – założyciel miejscowej organizacji PPS. W Charkowie medycynę studiował także, bez powodzenia, Józef Piłsudski. Studia medyczne odbył na Wydziale Lekarskim UCh Bolesław Szarecki – w czasie II wojny Naczelny Chirurg II Korpusu Polskiego w randze generała. Matematykę na Uniwersytecie Charkowskim studiował jeden z najwybitniejszych polskich matematyków specjalistów od rachunku prawdopodobieństwa Jerzy Spława-Neyman. Doktor na Uniwersytecie Charkowskim zrobił dr. Henryk Szczodrowski wybitny polski wenerolog w czasie II wojny światowej Szef Służby Zdrowia Polskich Sił zbrojnych we Francji w stopniu ppłk. WP. Lokalne władze otwarte były także na polskich naukowców, których zatrudniano na Uniwersytecie. Wśród pracujących tu znaleźli się:

Polskim bywalcom uniwersytetu Marian Karol Dubiecki poświęcił cały rozdział swojej książki Na kresach i za kresami.

Wydziały

  • Fizyczno-Techniczny
  • Matematyki i Informatyki
  • Radiofizyczny
  • Fizyczny
  • Informatyki
  • Biologiczny
  • Filozoficzny
  • Geologiczno-Geograficzny
  • Ekonomiczny
  • Języków Obcych
  • Historyczny
  • Filologiczny
  • Medyczny
  • Chemiczny
  • Socjologii
  • Psychologii
  • Podwyższania kwalifikacji
  • Fizyczno-Energetyczny
  • Centralna Biblioteka posiada jeden z większych księgozbiorów na Ukrainie.

Przypisy

  1. Artur Kijas, Polacy na Uniwersytecie Charkowskim na przełomie XIX i XX wieku, „Acta Polono-Ruthenica” I, 1996.
  2. Mariusz Patelski, Józefa Piłsudskiego studia na uniwersytecie w Charkowie. Przyczyny wyboru i opuszczenia uczelni oraz środowisko akademickie, w: Polska w Rosji – Rosja w Polsce. Stosunki polityczne, pod red. Ryszarda Paradowskiego i Szymona Ossowskiego, Poznań 2003.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Education - Grad Hat.svg
Autor: Krzysztof Szymański, Licencja: CC BY 2.5
Czapeczka studencka
Etalon-big.jpg
The current logo of the Vasyl Karazin Kharkiv National University, Kharkiv, Ukraine
Karazin univer2 (3).jpg
Autor: Николай Слета, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 63-101-2378
Kharkov University old.jpg
Харьковский университет, старое здание по ул. Университетской, бывший Губернаторский дворец
Kharkov dom Proyektov.jpg
House of Projects in Kharkov (Домпроектострой). Poscard of the USSR
Seweryn Potocki.PNG
(c) Maciej Szczepańczyk, Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0
Seweryn Potocki