Charles-Joseph de Ligne

Charles-Joseph de Ligne

Charles-Joseph de Ligne, książę de Ligne (niem. Karl Joseph Fürst von Ligne, Prince d´Epinay et d´ Amblise) (ur. 23 maja 1735 w Brukseli, zm. 13 grudnia 1814 w Wiedniu) – książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego, dyplomata i wojskowy w służbie Austrii i pamiętnikarz, zwany „największym z Walonów” (le plus grand des Wallons).

Życiorys

Syn Klaudiusza Lamorala II, 6. księcia Ligne, i Elżbiety Aleksandryny, księżniczki Salm. Ród de Ligne wywodził się z Belgii (wtedy: Niderlandy Austriackie). 6 sierpnia 1755, w Valticach ożenił się Franciszką Marią Ksawerią, księżniczką Liechtensteinu (1739–1821), siostrą Franciszka Józefa I, księcia Liechtensteinu. Para miała 7 dzieci:

• Karola Antoniego Józefa Emanuela (25 września 1759–14 września 1792), męża Heleny Apolonii Massalskiej,
• Franciszka Leopolda (3 listopada 1764–6 stycznia 1771),
• Ludwika Eugeniusza Marię Lamorala (7 maja 1766–10 maja 1813),
• Adalberta Ksawerego (26 sierpnia 1767–23 maja 1771),
• Marię Krystynę Leopoldynę (25 maja 1757–13 września 1830),
• Eufemię Krystynę Filipinę (18 lipca 1773–30 marca 1834),
• Florę Adelajdę Karolinę (8 listopada 1775–9 grudnia 1851).

Miał również nieślubną córkę z Adelajdą Fleury:

• Krystynę (4 stycznia 1788–19 maja 1867), żonę Maurycego O’Donnell von Tyrconnell (1780–1843).

Był, obok takich ludzi jak: Giacomo Casanova (1725–1798) i Giuseppe Gorani(fr.) (1740–1819) największym pamiętnikarzem XVIII wieku. Jego talenty literackie podziwiali: Goethe, Lord Byron, Barbey d’Aurevilly, Paul Valéry i Paul Morand. Mówił o sobie, że ma tuzin ojczyzn. Nie był przywiązany do Belgii, ani do innych krajów.

Mianowany pułkownikiem armii austriackiej przed bitwą pod Kunowicami, wysłany do Wersalu, by zawiadomić francuskich sojuszników o zwycięstwie austriackim, jakim była bitwa pod Maxen. Znał dobrze i odwiedzał Voltaire’a, Rousseau, Madame de Staël. Z Katarzyną Wielką regularnie korespondował.

12 lutego 1785 został mianowany na stopień zbrojmistrza polnego, a 6 września 1808 na stopień marszałka polnego^[1].

Dzieła

Pełne wydanie jego dzieł liczy 34 tomy, w tym:

• Lettres à Eugénie sur les spectacles (1774)
• Céphalide, ou les Autres mariages samnites, comédie en musique (1777)
• Préjugés et Fantaisies militaires (1780)
• Colette et Lucas, comédie en musique (1781)
• Coup d'œil sur Belœil (1781)
• Fantaisies militaires (1783)
• L’Amant ridicule, proverbe en prose (1787)
• Mélanges militaires, littéraires et sentimentaires (1795–1811)
• Mémoires sur les Juifs (1795–1811)
• Les Embarras, pièce en un acte (manuscrit)
• Contes immoraux

Wydania dzieł

• Charles-Joseph de Ligne, Œuvres, édition établie et présentée par Roland Mortier, Éditions Complexe, Bruxelles, 2006, coffret composé de 3 tomes ISBN 2804800819.

Przypisy

Bibliografia

• Hector Marie Auguste de Backer, Iconographie du Prince Charles-Joseph de Ligne, Bruxelles, Veuve Monnom, 1920
• Abel Bonnard, Le Prince de Ligne, Liège, Dynamo, 1965
• Sophie Deroisin, Le Prince de Ligne, Bruxelles, La Renaissance du livre 1965
• Victor Du Bled, Le Prince de Ligne et ses contemporains Paris, C. Lévy, 1890
• Louis Dumont-Wilden, La Vie de Charles-Joseph de Ligne, prince de l’Europe française, Paris, Plon 1927
• O. P. Gilbert, Vie du feld-maréchal prince de Ligne: histoires sur l’histoire Paris, C. Aveline, 1922
• Pierre Grenaud, Le Charmant Prince de Ligne: prince de l’Europe, Paris, L’Harmattan, 1999 ISBN 2-7384-8050-0.
• Franz Hellens, Le Prince de Ligne, écrivain libre Liège, P. Aelberts, 1962
• Janine Lambotte, Le Prince de Ligne, ou, la dernière mémoire, Bruxelles, Éditions Labor/RTBF, 1990 ISBN 2-8040-0546-1.
• Félicien Leuridant, Une Éducation de prince au XVIII-me siècle, Charles-Joseph de Ligne, Paris, E. Champion, 1923
• Philip Mansel, Le Charmeur de l’Europe: Charles-Joseph de Ligne (1735–1814), Paris, Stock, 1992 ISBN 2-234-02354-8.
• Marthe Oulié, Le Prince de Ligne ; un grand seigneur cosmopolite au XVIII-me siècle, Paris, Hachette 1926
• Claude Pasteur, Le Prince de Ligne: l’enchanteur de l’Europe, Paris, Librairie académique Perrin, 1980 ISBN 2-262-00188-X.
• Nicolas Joseph Peetermans, Le Prince de Ligne; ou, Un écrivain grand seigneur à la fin du XVIII-me siècle, Liége, Renard, 1857
• Raymond Quinot, Charles-Joseph de Ligne, prince wallon et européen, Gilly, Institut Jules Destrée pour la défense et l’illustration de la Wallonie, 1973
• Frédéric Auguste Ferdinand Thomas de Reiffenberg, Le Feld-maréchal prince Charles-Joseph de Ligne, Bruxelles, Hayez, 1845
• Joseph Schulsinger, Un Précurseur du sionisme au XVIII-me siecle: le Prince de Ligne, Paris, Libraire internationale de Langue franais, 1936
• Maurice Wilmotte, Le Prince de Ligne et la France Bordeaux, 1916
• Louis Wittmer, Le Prince de Ligne, Jean de Muller, Frédéric de Gentz, et l’Autriche. Paris, [s.n.], 1925 ; Lévy, 1890
• Antonio Schmidt-Brentano: Kaiserliche und k.k. Generale (1618-1815). Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2006.

Linki zewnętrzne

• Charles-Joseph de Ligne – publikacje w bibliotece Polona (fr.)