Charles Dawson

Obraz Johna Cooke’a z 1915 roku, przedstawiający grupę uczonych z czaszką Człowieka z Piltdown. Dawson ukazany w drugim rzędzie, drugi z prawej.

Charles Dawson (ur. 11 lipca 1864, zm. 10 sierpnia 1916) – brytyjski prawnik i archeolog amator, domniemany autor tzw. Człowieka z Piltdown, jednego z najgłośniejszych fałszerstw w historii nauki.

Chociaż od wczesnej młodości interesował się przyrodoznawstwem, nie otrzymał nigdy żadnego formalnego wykształcenia w tej dziedzinie, kontynuując praktykę prawniczą ojca[1]. Przez wiele lat prowadził amatorskie prace wykopaliskowe na terenie południowej Anglii, poszukując skamieniałości i artefaktów historycznych[2]. W 1885 roku został członkiem Londyńskiego Towarzystwa Geologicznego[1]. Rozgłos przyniosło mu odkrycie na początku lat 90. XIX wieku trzech nieznanych dotychczas gatunków z okresu kredy, nazwanych jego nazwiskiem: rośliny Salaginella dawsoni, dinozaura Iguanodon dawsoni oraz wczesnego ssaka Plagiaulax dawsoni[2][3]. Pierwsze dwa okazy są autentyczne, Plagiaulax dawsoni po dokładnych badaniach przeprowadzonych w latach 60. XX wieku okazał się jednak fałszerstwem[3]. W kolejnych latach Dawson ogłosił odkrycie wielu zabytków pochodzących z okresu rzymskiego panowania w Brytanii, pośród których znajdowały się m.in. żelazna figurka i pokryte stemplami cegły. Te i ponad 30 innych przedmiotów zdemaskowano później jako wykonane współcześnie podróbki[1][3]. W uznaniu za zasługi na polu archeologicznym został w 1895 roku wybrany członkiem Society of Antiquaries of London[1].

Dawson odegrał czołową rolę w nagłośnionym w 1912 roku rzekomym odkryciu szczątków tzw. Człowieka z Piltdown (Eoanthropus dawsoni), mającego być „brakującym ogniwem” w ludzkiej ewolucji, dowodzącym istnienia na obszarze Europy odrębnej linii rozwojowej człowiekowatych. Znalezisko dopiero w 1953 roku zostało zdemaskowane jako mistyfikacja[1][3]. Dokładna rola Dawsona w fałszerstwie jest trudna do ustalenia. Nie wiadomo, czy działał sam, czy był tylko jednym z kilku uczestników mistyfikacji. Niektórzy biografowie oczyszczają go nawet z winy, twierdząc, że został nieświadomie wykorzystany przez rzeczywistych fałszerzy[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e Charles Dawson: 'The Piltdown faker' (ang.). bbc.co.uk, 2003-11-21. [dostęp 2015-05-01].
  2. ↑ a b c Kenneth L. Feder: Encyclopedia of Dubious Archaeology. Santa Barbara: ABC-CLIO, 2010, s. 74-76. ISBN 978-0-313-37918-5.
  3. ↑ a b c d Keith Fitzpatrick-Matthews: Charles Dawson (ang.). badarchaeology.com, 2011-09-04. [dostęp 2015-05-01].

Media użyte na tej stronie

Piltdown gang (dark).jpg
The portrait painted by John Cooke in 1915. Back row: (left to right) F. O. Barlow, G. Elliot Smith, Charles Dawson, Arthur Smith Woodward. Front row: A. S. Underwood, Arthur Keith, W. P. Pycraft, and Sir Ray Lankester. Note the painting of Charles Darwin on the wall.