Charles Dutoit
Charles Dutoit w 1984 | |
Imię i nazwisko | Charles Édouard Dutoit |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | 7 października 1936 Lozanna |
Pochodzenie | szwajcarskie |
Instrumenty | skrzypce, altówka |
Gatunki | muzyka poważna, muzyka współczesna |
Zawód | dyrygent |
Wydawnictwo | Decca, Deutsche Grammophon, EMI, Philips, Erato |
Powiązania | Royal Philharmonic Orchestra, Orkiestra Filadelfijska, Orchestre symphonique de Montréal |
Odznaczenia | |
Charles Édouard Dutoit (ur. 7 października 1936 w Lozannie)[1] – szwajcarski dyrygent.
Życiorys
Studiował grę na skrzypcach, teorię muzyki i dyrygenturę w Lausanne Conservatory, następnie w Conservatoire de Musique de Genève grę na altówce i instrumentację oraz dyrygenturę u Samuela Baud-Bovy’ego, jego mentorem był Ernest Ansermet. Naukę kontynuował w Accademia Musicale Chigiana w Sienie u Alceo Galliery i w Berkshire Music Center u Charlesa Müncha[1][2].
Był dyrygentem Berner Symphonie-Orchester (1967–1978), meksykańskiej Orquesta Sinfónica Nacional (1973–1975) i Göteborgs Symfoniker (1976–1979)[1][2]. W 1977 został dyrektorem artystycznym Orchestre symphonique de Montréal, pełniąc to stanowisko przez 25 lat[3][4]. W latach 1991–2001 był dyrektorem muzycznym Orchestre national de France. W 1996 został głównym dyrygentem Orkiestry Symfonicznej NHK w Tokio, a w latach 1998–2003 był jej dyrektorem muzycznym[1][3][4].
Od lat 90. przez 32 lata współpracował z Orkiestrą Filadelfijską, będąc dyrektorem artystycznym i pierwszym dyrygentem letnich koncertów w Mann Center oraz festiwalu w Saratoga Springs; w latach 2007–2012 był głównym dyrygentem i doradcą artystycznym orkiestry, a w sezonie 2012/2013 otrzymał honorowy tytuł dyrygenta laureata[4][5]. W latach 2009–2018 był dyrektorem artystycznym i pierwszym dyrygentem londyńskiej Royal Philharmonic Orchestra[4][6].
Dyrygował orkiestrami z Chicago, Bostonu, San Francisco, Nowego Jorku, Los Angeles, Londynu, Berlina, Paryża, Monachium, Moskwy, Sydney, Pekinu, Hongkongu i Szanghaju[4]. Kilkakrotnie koncertował w Polsce, dyrygując m.in. Orkiestrą Filharmonii Narodowej[7].
Specjalizuje się w muzyce francuskiej i rosyjskiej oraz ogólnie w muzyce tonalnej XX wieku. W repertuarze ma m.in. dzieła Berlioza, Saint-Saënsa, Czajkowskiego, Prokofjewa, Szostakowicza, Ravela i de Falli[1]. Jego ponad 200 nagrań dla wytwórni Decca, Deutsche Grammophon, EMI, Philips i Erato zdobyło wiele nagród i wyróżnień, w tym dwie nagrody Grammy[4].
Wielki oficer Ordre national du Québec (1995), oficer Orderu Kanady (1998) oraz oficer (1988) i komandor (1996) francuskiego Orderu Sztuki i Literatury (1996)[3].
W życiu prywatnym jego żonami były m.in. słynna pianistka Martha Argerich oraz znana kanadyjska skrzypaczka Chantal Juillet.
Zarzuty o molestowanie seksualne
W 2018 upublicznione zostały zarzuty kilku kobiet wobec Dutoita o molestowanie seksualne w latach 1985–2010[5][6]. Mimo że zdaniem Dutoita zarzuty są bezpodstawne[5], ustąpił on wówczas w trybie natychmiastowym z zajmowanego stanowiska w Royal Philharmonic Orchestra[6]. Przeprowadzono też wewnętrzne dochodzenie w Orkiestrze Filadelfijskiej, które wykazało wiarygodność raportów w sprawie jego nadużyć seksualnych. Orkiestra Filadelfijska zerwała współpracę z Dutoitem i odebrała mu honorowy tytuł dyrygenta laureata[5]. Kilka innych czołowych orkiestr również zerwało z nim zawodowe stosunki, m.in. Orchestre symphonique de Montréal, Bostońska Orkiestra Symfoniczna i Filharmonia Nowojorska[6].
Przypisy
- ↑ a b c d e Charles Barber , Dutoit, Charles, Oxford Music Online. Grove Music Online, 20 stycznia 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.08430, via Oxford University Press [dostęp 2021-05-21] (ang.).
- ↑ a b Evan Ware , Charles Dutoit, The Canadian Encyclopedia [dostęp 2021-05-21] (ang. • fr.).
- ↑ a b c Charles Dutoit, The Canadian Encyclopedia, 4 marca 2015 [dostęp 2021-05-21] (ang. • fr.).
- ↑ a b c d e f Charles Dutoit, The Philadelphia Orchestra, wrzesień 2017 [dostęp 2021-05-21] (ang.).
- ↑ a b c d Peter Dobrin , Philadelphia Orchestra finds claims of Charles Dutoit sexual harassment credible, The Philadelphia Inquirer, 8 listopada 2018 [dostęp 2021-05-21] (ang.).
- ↑ a b c d Michael Cooper , Charles Dutoit, Conductor Accused of Sexual Assault, Leaves Royal Philharmonic, The New York Times, 10 stycznia 2018 [dostęp 2021-05-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-13] (ang.).
- ↑ Jacek Marczyński , Charles Dutoit na Wielkanocnym Festiwalu Beethovenowskim poprowadzi Sinfonię Varsovię i dwa chóry Opery Narodowej i Filharmonii Narodowej, Rzeczpospolita, 1 kwietnia 2010 [dostęp 2021-05-21] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Charles Dutoit w AllMusic (ang.)
- Dyskografia Charlesa Dutoita w MusicBrainz (ang.)
- Charles Dutoit w bazie Discogs.com (ang.)
- Charles Dutoit w bazie IMDb (ang.)
- ISNI: 0000 0001 2282 4543
- VIAF: 84241553
- LCCN: n81075580
- GND: 130456314
- BnF: 13893547k
- SUDOC: 060233850
- NLA: 35620809
- NKC: js20051107004
- BNE: XX858259
- NTA: 070512744
- BIBSYS: 11813
- CiNii: DA0711828X
- PLWABN: 9810598698705606
- NUKAT: n2007109215
- J9U: 987007277281105171
- LNB: 000145159
- NSK: 000063211
- CONOR: 28548451
- BLBNB: 001032386
- LIH: LNB:I4V;=1A
- WorldCat: lccn-n81075580
Media użyte na tej stronie
Autor: Boroduntalk, Licencja: CC BY 3.0
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Autor: Judicieux, Licencja: CC BY-SA 4.0
Barrette de Grand Officier de l'Ordre national du Québec