Charles Romley Alder Wright

Charles Romley Alder Wright
Ilustracja
Charles Romley Alder Wright ok. 1875 r.
Data urodzenia

1844 r.

Data śmierci

1894 r.

Zawód, zajęcie

chemik, fizyk

Charles Romley Alder Wright (ur. 1844 w Southend, zm. 1894) – brytyjski chemik i fizyk, w 1874 r. jako pierwszy zsyntetyzował heroinę.

Życiorys

Urodził się w 1844 r. w Southend w Esseksie, jego ojciec Romley Wright był inżynierem, opublikował też pracę nt. geologii hrabstwa Salop. W dzieciństwie przeniósł się z rodziną do Manchesteru. Uczył się inżynierii na Owens College, osiągając wybitne wyniki i uzyskując nagrody w dziedzinie chemii, fizyki, matematyki czy łaciny. Ponieważ szkoła posiadała dobrze wyposażone laboratorium chemiczne, Wright rozwinął w sobie szczególne zamiłowanie do chemii eksperymentalnej[1].

Swoją pierwszą pracę opublikował w 1866 r., dotyczyła ona czułości papieru fotograficznego w zależności od rodzaju zastosowanej soli. Pomimo zainteresowania pracą naukową, zmuszony był szukać pracy w przemyśle i przyjął pracę chemika w Weston Works of the Runcorn Soap and Alkali Compain. W nowej pracy prowadził badania nad produkcją kwasu siarkowego i zasad, a główne wnioski publikował w Journal of the Chemical Society i Chemical News. Wkrótce potem został asystentem w St. Thomas’s Hospital w Londynie. W 1869 r. współpracował z sir Lowthianem Bellem w badaniach nad wytapianiem żelaza, które ten ostatni opublikował w pracy On the Principles of the Manufacture of Iron and Steel[1].

Był asystentem Augustusa Matthiessena[2], z którym podjął badania nad alkaloidami opioidowymi[1]. Wraz z nim, przez ogrzewanie morfiny ze stężonym kwasem solnym, wyprodukował w 1869 r. używaną potem w medycynie apomorfinę (już w 1845 r. uzyskał ją Adolf Edvard Arppe, ale odkrycie pozostało szerzej nieznane)[3], a w 1870 r. ustalili razem, że kodeina jest monometylowym eterem morfiny[4]. Po śmierci Matthienssena w 1870 r. Wright kontynuował badania i w ciągu 4 kolejnych lat opublikował dziewięć prac o pochodnych morfiny[2].

Od 1871 r. został wykładowcą chemii w St. Mary’s Hospital Medical School w Londynie i pracował tam do śmierci. Prowadził prace nad terpenami, naturalnymi alkaloidami, narceiną, kotyniną i hydrokotyniną. Wright przykładał wagę do badań na styku chemii i fizyki, m.in. wraz z prof. Robertsem-Austenem wykonywał pomiary ciepła właściwego wodoru, a swoje prace przesyłał także do Physical Society[1].

Poszukując nieuzależniających alternatyw dla morfiny, eksperymentował mieszając ją z różnymi kwasami. Po kilkugodzinnym gotowaniu[5] bezwodnego alkaloidu morfiny z bezwodnikiem octowym udało mu się otrzymać w 1874 r. diacetylomorfinę (heroinę)[6]. Wright usiłował podawać odkrytą substancję psom, jednak bez powodzenia[7]. Prowadzone krótko potem w Owens College w Manchesterze testy na psach i królikach wypadły negatywnie: zaobserwowano skrajne wyczerpanie[8], zwierzęta laboratoryjne wpadały w depresję[6], cierpiały na bezsenność, nadwrażliwość oczu, ślinotok[8] i traciły kontrolę nad odruchami. Heroinę ponownie odkrył Heinrich Dreser, a metodę jej produkcji opracował Felix Hoffmann; wówczas też nadano jej tę nazwę[6].

Autor artykułów o destylacji dziegciu i produktach z tego surowca do Muspratt’s Dictionary, artykułów o żelazie i stali dla Encycloppedia Britannica, artykułów o mydle, siarce i kwasie siarkowym do Thorpe’s ' Dictionary of Applied Chemistry[1]. Autor podręcznika Metals and their chief industrial applications (1878 r.)[9], który bazował na jego serii wykładów wygłoszonej w Royal Institution[1].

Członek Royal Society od 1881 r.[1], członek założyciel Royal Institute of Chemistry of Great Britain and Ireland[10] i jego pierwszy skarbnik od 1877[11] do 1884 r.[12], członek założyciel Physical Society[1].

Przez całe życie cierpiał z powodu bólu stawu biodrowego, który z czasem doprowadził go do niepełnosprawności. Zmarł nagle 25 czerwca 1894 r.[1]

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Obituary Notices of Fellows Deceased, „Proceedings of the Royal Society of London”, vol. 57, 1894–1895, s. V–VII, ISSN 0370-1662, JSTOR: 115429.
  2. ↑ a b Simón Reif-Acherman, Augustus Matthiessen and His Contributions to Chemistry, „Journal of Chemical Education”, 92 (3), 2014, s. 467–475, DOI: 10.1021/ed5004993.
  3. ↑ Manon Auffret, Sophie Drapier, Marc Vérin, The Many Faces of Apomorphine: Lessons from the Past and Challenges for the Future, „Drugs in R&D”, 18 (2), 2018, s. 91–107, DOI: 10.1007/s40268-018-0230-3, PMID: 29546602, PMCID: PMC5995787.
  4. ↑ Bernd Schaefer, Natural Products in the Chemical Industry, Springer, 2014, s. 277, ISBN 978-3-642-54461-3 [dostęp 2019-12-26] (ang.).
  5. ↑ Charles Romley Alder Wright – Graces Guide, www.gracesguide.co.uk [dostęp 2019-12-26].
  6. ↑ a b c Wojtek Duch, Historia heroiny. Od syropów i dropsów na kaszel po heroiczną królową narkotyków, Historia.org.pl, 16 września 2019 [dostęp 2019-12-26].
  7. ↑ Robert B. Taylor, The Amazing Language of Medicine: Understanding Medical Terms and Their Backstories, Springer, 23 stycznia 2017, s. 187–188, ISBN 978-3-319-50328-8 [dostęp 2020-01-01] (ang.).
  8. ↑ a b Kenaz Filan, The Power of the Poppy: Harnessing Nature’s Most Dangerous Plant Ally, Simon and Schuster, 23 lutego 2011, ISBN 978-1-59477-938-1 [dostęp 2020-01-01] (ang.).
  9. ↑ Charles Romley Alder Wright, Metals and Their Chief Industrial Applications: Being, with Some Considerable Additions, the Substance of a Course of Lectures Delivered at the Royal Institution of Great Britain in 1877, Macmillan and Company, 1878 [dostęp 2019-12-26] (ang.).
  10. ↑ The Forefathers of Modern Illicit Drugs, DrugAbuse.com, 22 lutego 2013 [dostęp 2020-01-02] (ang.).
  11. ↑ Richard B. Pilcher, THE INSTITUTE OF CHEMISTRY OF GREAT BRITAIN AND IRELAND. Founded, 1877. Incorporated by Royal Charter, 1885. HISTORY OF THE INSTITUTE 1877–1914., Londyn 1914, s. 2 (ang.).
  12. ↑ Richard B. Pilcher, THE INSTITUTE OF CHEMISTRY OF GREAT BRITAIN AND IRELAND. Founded, 1877. Incorporated by Royal Charter, 1885. HISTORY OF THE INSTITUTE 1877–1914., Londyn 1914, s. 27 (ang.).

Media użyte na tej stronie

C R Alder Wright Circa 1876.jpg
Photo of chemist C R Alder Wright, probably circa 1875