Charles Willson Peale

Charles Willson Peale
Ilustracja
Autoportret, 1822, M. H. de Young Memorial Museum
Data i miejsce urodzenia

15 kwietnia 1741
Chestertown, Maryland, Stany Zjednoczone

Data i miejsce śmierci

22 lutego 1827
Filadelfia, Stany Zjednoczone

Narodowość

amerykańska

Dziedzina sztuki

malarstwo

Epoka

klasycyzm

Charles Willson Peale (ur. 15 kwietnia 1741, zm. 22 lutego 1827 w Filadelfii) – amerykański malarz, przyrodnik, wynalazca i żołnierz, prekursor muzealnictwa w Stanach Zjednoczonych i protoplasta licznego rodu artystów.

Życiorys

Charles Willson Peale urodził się w Chestertown w stanie Maryland, początkowo zajmował się rzemiosłem, był siodlarzem, jubilerem i zegarmistrzem. W 1760 osiadł w Filadelfii, gdzie brał lekcje malarstwa u Johna Hesseliusa (1728–1778). W 1765 wyjechał do Bostonu i uczył się w pracowni Johna Copley`a. Dzięki pomocy przyjaciół i sponsorów przebywał w latach 1767–1769 w Anglii i studiował malarstwo u Benjamina Westa. Po powrocie do Ameryki osiadł w Annapolis, a w 1775 w Filadelfii, gdzie mieszkał do końca życia. Brał udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych w stopniu pułkownika, później reprezentował Partię Demokratyczną w Zgromadzeniu w Pensylwanii i Konwencie w Filadelfii.

Grupa na schodach, 1795, Philadelphia Museum of Art

Charles Peale zdobył popularność jako portrecista wybitnych Amerykanów, szczególnie związanych z amerykańską wojną secesyjną. Jego modelami byli m.in. George Washington (wielokrotnie), Benjamin Franklin, John Hancock, Thomas Jefferson i Alexander Hamilton. Jego dorobek oceniany jest na ok. 1100 obrazów, oprócz portretów były to również sceny rodzajowe i pejzaże. W 1782 artysta założył pierwszą w Stanach Zjednoczonych galerię sztuki, w której prezentował własne obrazy i dzieła swoich licznych potomków. Interesował się historią naturalną i przyrodoznawstwem, wiele podróżował, gromadził osobliwości przyrodnicze i skamieniałości, posiadał m.in. szkielet pierwszego mastodonta, jaki wykopano w Ameryce. Jego galeria sztuki stopniowo przekształciła się w muzeum historii naturalnej, znane później pod nazwą Peale's Baltimore Museum and Gallery of Fine Arts. Instytucja przetrwała do 1997, gdy jej zbiory włączono do Maryland Historical Society.

Peale był również wynalazcą, opracował nowy typ okularów, zajmował się także protetyką stomatologiczną, m.in. wykonał protezę dla George`a Washingtona[1]. Posiadał prawa patentowe do urządzenia, które umożliwiało wykonanie pisma w dwóch egzemplarzach. Napisał i wydał kilka książek o różnorodnej tematyce m.in. Building Wooden Bridges (1797), Discourse Introductory to a Course of Lectures on Natural History... (Filadelfia, 1800), Epistle on the Means of Preserving Health i Domestic Happiness (1816).

Charles Peale był trzykrotnie żonaty i miał 17 dzieci, z których tylko 11 osiągnęło wiek dojrzały. Większość z nich otrzymała imiona słynnych artystów lub naukowców, a kilkoro zostało znanymi malarzami m.in. Raphaelle Peale (1774–1825), Rembrandt Peale (1778–1860), Rubens Peale (1784–1865) i Titian Ramsay Peale (1799–1885). Malarzami byli także brat Charlesa, James Peale (1749–1831) oraz kilka jego córek, w tym Anna Claypoole Peale (1798–1871), Margaretta Angelica Peale (1795–1882) i Sarah Miriam Peale (1800–1885).

Wybrane prace

Przypisy

Bibliografia

  • Stefano Zuffi: Wielki słownik malarzy.. T. 3. Warszawa: Rzeczpospolita, 2006, s. 91. ISBN 83-60688-15-X.
  • Ian. Chilvers: Oksfordzki leksykon sztuki. Warszawa: Arkady, 2002, s. 501. ISBN 83-213-4157-8.

Linki zewnętrzne


Media użyte na tej stronie

Greene portrait.jpg
Nathanael Greene (May 27, 1742 – June 19, 1786)
Jefferson-peale.jpg
Thomas Jefferson: Charles Willson Peale's vibrant life portrait shows Jefferson as he looked when serving as secretary of state in President Washington's cabinet. The portrait of Jefferson at aged forty-eight hung in Peale's famous museum of science, art, and curiosities in Philadelphia until the collection was dispersed in 1854. The portrait was then purchased for and installed at the Pennsylvania State House (Independence Hall) in the very room where the Declaration of Independence was approved by the Continental Congress in 1776.
Henry Knox by Peale.jpg
Charles Willson Peale painted Knox's museum portrait in the spring of 1784, when Knox came to Philadelphia for the first national meeting of the Society of the Cincinnati. At that time, Major Pierre L'Enfant brought the Society members their newly cast medals from Paris. Knox wears his in the museum portrait in the upper left button hole.
Benjamin lincoln by charles wilson peale.jpg
Portrait of Benjamin Lincoln by Charles Willson Peale. Probably painted during Lincoln's term as Secretary of War before October 13, 1784. Listed in the 1795 Peale Museum catalog. Purchased by the City of Philadelphia at the 1854 Peale Museum sale.
William Clark-Charles Willson Peale.jpg
William Clark was an American explorer, soldier, Indian agent, and territorial governor.