Chemia leków

Chemia leków także chemia medyczna lub chemia farmaceutyczna – dyscyplina badawcza znajdującą się na pograniczu chemii i farmakologii. Głównym celem chemii medycznej jest projektowanie, synteza i badanie właściwości indywiduów chemicznych użytecznych w terapii, a także dopracowanie metod otrzymywania tych substancji w celu obniżenia kosztów produkcji. Cele te wiążą się też z badaniem już istniejących leków, zwłaszcza na poziomie ich oddziaływania z cząsteczką docelową. Jedną z głównych metod badawczych rozwiniętych w tym celu jest QSAR (ilościowa zależność pomiędzy strukturą a reaktywnością).

W Polsce dyscyplina ta stanowi przedmiot obowiązujący na studiach farmaceutycznych i jedną z podstawowych dyscyplin zawodowych farmaceutów. Tematyka badań koncentruje się na następujących zagadnieniach:

  • budowa chemiczna substancji leczniczych
  • ich właściwości fizykochemiczne i biologiczne
  • metody otrzymywania, w szczególności syntezy chemicznej
  • chemiczne aspekty oddziaływania leków na organizm
  • ustalanie ilościowych współzależności między strukturą a bioaktywnością
  • przemiany związków w warunkach in vitro, czyli trwałość leków
  • trwałość leków in vivo, czyli metabolizm ksenobiotyku
  • ocena chemiczna jakościowa i ilościowa

Chemia leków jest wysoce interdyscyplinarną dziedziną wykorzystującą osiągnięcia dyscyplin takich jak: chemia organiczna, biochemia, chemia fizyczna, chemia obliczeniowa, farmakologia, farmakognozja, fizjologia, mikrobiologia i statystyka.

Rys historyczny

Chemia leków wywodzi się od chemii lekarskiej, zwanej jatrochemią, której podwaliny stworzyła alchemia. Twórcą jatrochemii był Paracelsus (1493–1541), który wprowadził do lecznictwa rtęć, siarkę i sól kuchenną. Jemu zawdzięczamy również hipotezę, że za działanie lecznicze roślin odpowiadają zawarte w nich związki chemiczne. Pierwszej izolacji jednorodnej chemicznie substancji leczniczej z surowca roślinnego dokonał Friedrich Sertürner. To wydarzenie przyjmuje się za początek rozwoju chemii leków.

Zobacz też

Bibliografia

  • Alfred Zejc, Maria Gorczyca: Chemia leków dla studentów farmacji i farmaceutów. ISBN 83-200-2376-9.
  • Graham L. Patrick: Chemia medyczna. ISBN 83-204-2833-5.

Linki zewnętrzne

Najważniejsze czasopisma