Chiński Nowy Rok

Chiński Nowy Rok
Ilustracja
Chūnjié w chińskim piśmie tradycyjnym i uproszczonym
Dzień

między 21 stycznia a 20 lutego

Państwa

 Chiny

 Tajwan

 Mongolia

 Wietnam

 Korea Południowa

Typ święta

kulturowe

Zwyczaje

nianhua, taniec lwów,
dzień wolny od pracy

Znaczenie

nowy rok w kalendarzu chińskim

Podobne święta

Nowy Rok

Dekoracje noworoczne w londyńskim Chinatown
Chiński Nowy Rok w Manchesterze

Chiński Nowy Rok (chiń. upr. 春节; chiń. trad. 春節; pinyin Chūnjié; dosł. „Święto Wiosny”) – najważniejsze święto w kalendarzu chińskim, przypadające zmiennie między 21 stycznia a 20 lutego. Od najdawniejszych czasów jest w Chinach najważniejszym świętem publicznym i prywatnym, zapożyczyły je również zamieszkujące w Chinach mniejszości narodowe.

Ostateczny kształt Święta Wiosny ukształtował się na początku naszej ery w wyniku złączenia się kilku świąt. Tradycyjnie trwa ono piętnaście dni i kończy się Świętem Latarni. Do dziś pozostało najważniejszym świętem, pomimo wprowadzenia w 1912 roku w Chinach kalendarza gregoriańskiego. W Chińskiej Republice Ludowej pierwsze 3 dni chińskiego Nowego Roku są dniami wolnymi od pracy.

Noworoczny targ w Singapurze

Przygotowania do Święta Wiosny rozpoczynają się już na początku ostatniego miesiąca starego roku. W ósmy dzień tego miesiąca cała rodzina przystępuje do generalnych porządków w domu, celem wygnania zeń złych duchów. Tego dnia spożywa się tradycyjnie słodką zupę ryżową zwaną laba. 23 dnia ostatniego miesiąca roku uroczyście żegna się domowego boga kuchni, który odchodzi zdać coroczny raport przed Nefrytowym Cesarzem. Wieczorem urządzana jest suta wieczerza złożona ze słodkich dań, a usta posążku boga kuchni smaruje się miodem. Następnego dnia rozpoczynają się właściwe przygotowania do święta – zakupy, przygotowywanie prezentów, a także oklejanie drzwi wejściowych obrazkami noworocznymi nianhua. W dobrym zwyczaju jest oddać w tych dniach długi.

Najważniejszym dniem jest wigilia Nowego Roku. Od rana cała rodzina bierze udział w przygotowywaniu posiłków. Głównym daniem są pierożki jiaozi. W przeciwieństwie do Europejczyków Chińczycy spędzają Nowy Rok w domu i w gronie rodzinnym. W tym dniu wręcza się sobie nawzajem prezenty. Zazwyczaj są to świeże owoce, owoce w cukrze, ciastka, cukierki lub koperty z pieniędzmi. O zmroku na ulicach odbywają się pokazy sztucznych ogni i wybuchy petard. Następnie tradycyjnie składa się ofiarę na domowym ołtarzyku poświęconym przodkom i zasiada do wspólnej wieczerzy, do której tradycyjnie spożywa się grzane wino lub wódkę. Rodzina spędza czas przy stole do rana, rozmawiając i grając w różne gry (np. karty, mahjong).

Tradycyjny noworoczny korowód ze smokiem

O świcie Nowego Roku gospodarz domu zdejmuje znad drzwi obrazki nianhua. W tym dniu ponownie składa się ofiary przodkom, a następnie odbywa się wspólne świętowanie na ulicach miasta, gdzie w towarzystwie muzyki i eksplozji petard oraz fajerwerków odbywają się tradycyjne tańce lwów. Kulminacyjnym elementem świętowania jest korowód kilkudziesięciu osób niosących wyobrażenie smoka. Zabawy uliczne trwają do późnych godzin nocnych.

W następnych dniach ulice miast pustoszeją a większość sklepów i urzędów jest zamknięte, gdyż Chińczycy tradycyjnie udają się w podróż do krewnych. Po dwóch tygodniach obchody Nowego Roku kończy Święto Latarni.

Data Chińskiego Nowego RokuChiński znak zodiaku
10 lutego 1994Pies
31 stycznia 1995Świnia
19 lutego 1996Szczur
7 lutego 1997Bawół
28 stycznia 1998Tygrys
16 lutego 1999Królik
5 lutego 2000Smok
24 stycznia 2001Wąż
12 lutego 2002Koń
1 lutego 2003Owca (Koza)
22 stycznia 2004Małpa
9 lutego 2005Kogut
29 stycznia 2006Pies
18 lutego 2007Świnia
7 lutego 2008Szczur
26 stycznia 2009Bawół
14 lutego 2010Tygrys
3 lutego 2011Królik
23 stycznia 2012Smok
10 lutego 2013Wąż
31 stycznia 2014Koń
19 lutego 2015Owca (Koza)
8 lutego 2016Małpa
28 stycznia 2017Kogut
16 lutego 2018Pies
5 lutego 2019Świnia
25 stycznia 2020Szczur
12 lutego 2021Bawół
1 lutego 2022Tygrys
22 stycznia 2023Królik
10 lutego 2024Smok
29 stycznia 2025Wąż

Bibliografia

  • Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
  • Wiesław Olszewski: Chiny. Zarys kultury. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2003. ISBN 83-232-1272-4.

Media użyte na tej stronie

Chinese new year copenhagen 2006.JPG
celebration af chinese new year at city hall square in copenhagen denmark 2006.
Chinatown london.jpg
Autor: unknown, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Year of the Rat.jpg
Autor: Medowduk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chinese New Year 2020,Manchester UK
Chinese New Year market.jpg
Autor: Img by Calvin Teo, Licencja: CC-BY-SA-3.0
A scene in a street market in Chinatown, Singapore, during the Chinese New Year holidays.