Chi1 Orionis

Chi¹ Orionis
χ¹ Ori
ilustracja
Dane obserwacyjne (J2000)
GwiazdozbiórGwiazdozbiór Oriona
Rektascensja05h 54m 22,983s[1]
Deklinacja+20° 16′ 34,22″[1]
Paralaksa (π)0,11543 ± 0,00027[1]
Odległość28,256 ± 0,066 ly
8,663 ± 0,020 pc
Wielkość obserwowana4,40 ± 0,05[1]m
Rozmiar kątowy1,051 ± 0,009
Ruch własny (RA)−162,54 ± 0,28[1] mas/rok
Ruch własny (DEC)−99,51 ± 0,16[1] mas/rok
Prędkość radialna−13,17 ± 0,21[1] km/s
Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdyżółty karzeł
Typ widmowyG0 V[1]
Masa1,029 ± 0,029[2] M
Promień0,979 ± 0,009[2] R
Metaliczność [Fe/H]–0,16[2]
Wielkość absolutna4,70[3]m
Jasność1,081 ± 0,018[2] L
Wiek100 mln lat[4]
Temperatura5961 ± 36[2] K
Charakterystyka orbitalna
Krąży wokółCentrum Galaktyki
Półoś wielka9109[3] pc
Mimośród0,2202[3]
Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 54 Ori
2MASS: J05542300+2016344
Bonner Durchmusterung: BD+20°592
Boss General Catalogue: GC 7419
Katalog Gliesego: GJ 222
Katalog Henry’ego Drapera: HD 39587
Katalog Hipparcosa: HIP 27913
Katalog jasnych gwiazd: HR 2047
SAO Star Catalog: SAO 77705
LTT 11743

Chi¹ Orionis (χ¹ Ori) – gwiazda w gwiazdozbiorze Oriona, znajdująca się około 28 lat świetlnych od Słońca.

Charakterystyka

Chi¹ Orionis to żółty karzeł podobny do Słońca, należący do typu widmowego G0[1]. Gwiazda ta ma temperaturę około 5960 K[2], świeci o 8% jaśniej niż Słońce[4]. Masa tej gwiazdy jest nieznacznie większa niż masa Słońca, a jej promień o około 2% mniejszy niż promień Słońca[4][2].

Jest to gwiazda spektroskopowo podwójna[5][2], której towarzysz został zaobserwowany bezpośrednio dopiero w 2002 roku[4]. Słabszy składnik ma wielkość obserwowaną 7,50m i jest oddalony od jaśniejszej gwiazdy o tylko 0,5 sekundy kątowej (pomiar z 2002 r.)[6]. Jest to czerwony karzeł reprezentujący typ widmowy M5[2]. Jego masa to 15% masy Słońca[4][5]. Okres orbitalny układu to 14,1 roku, gwiazdy dzieli średnio 6,1 au, ale ze względu na duży mimośród zbliżają się one na 3,3 i oddalają na 8,9 au. Taka orbita może zaburzać orbity ewentualnych planet w tym układzie[4].

Chi¹ Orionis jest prawdopodobnym[7] członkiem Grupy Ruchomej Wielkiej Niedźwiedzicy[5][8]. Gwiazda wydaje się być wzbogacona w bar i inne pierwiastki tworzone w procesie s, a równocześnie uboga w węgiel. To sugeruje, że w przeszłości została zasilona materią pochodzącą z gwiazdy z asymptotycznej gałęzi olbrzymów. Do tej samej grupy ruchomej należy też inna gwiazda o podobnie nietypowym składzie, HD 147513, której towarzyszem jest biały karzeł, pozostałość po takim olbrzymie. Postawiono hipotezę, że w przeszłości χ¹ Ori mogła tworzyć układ wielokrotny z tymi gwiazdami, który rozpadł się na skutek utraty masy przez ewoluującego olbrzyma[5][8].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Chi1 Orionis w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e f g h i Tabetha S. Boyajian et al. Stellar Diameters and Temperatures I. Main Sequence A, F, & G Stars. „The Astrophysical Journal”. 746 (1), s. 101, 2012. The American Astronomical Society. DOI: 10.1088/0004-637X/746/1/101 (ang.). 
  3. a b c Anderson E., Francis C: HIP 27913 (ang.). W: Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2018-03-19].
  4. a b c d e f Jim Kaler: Chi-1 Orionis (ang.). STARS. [dostęp 2018-03-19].
  5. a b c d Chi1 Orionis 2? (ang.). W: SolStation [on-line]. [dostęp 2018-03-19].
  6. Mason et al.: WDS J05544+2017AB. W: The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.
  7. J. Maldonado, R.M. Martínez-Arnáiz, C. Eiroa, D. Montes i inni. A spectroscopy study of nearby late-type stars, possible members of stellar kinematic groups. „Astronomy and Astrophysics”. 521, s. A12, 2010. DOI: 10.1051/0004-6361/201014948. arXiv:1007.1132. Bibcode2010A&A...521A..12M (ang.). 
  8. a b Porto de Mello, G.F., Silva, L. da. HR 6094: A Young, Solar-Type, Solar-Metallicity Barium Dwarf Star. „Astrophysical Journal Letters”. 476. s. L89. DOI: 10.1086/310504. Bibcode1997ApJ...476L..89P (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Chi 1 orionis diagram vectorized.svg

Chi 1 innerhalb Orion.

This is a vectorization of this work : http://en.wikipedia.org/wiki/File:Chi_1_orionis_diagram.jpg .

I didn't use the vectorization tool of Inkscape but I drawn manually all circles (which much more precise).