Chilehaus
 nr rej. 29133[1] | |
 Charakterystyczna fasada wschodnia – „dziób” Chilehaus | |
| Państwo |  Niemcy |
|---|---|
| Kraj związkowy |  Hamburg |
| Miejscowość | Hamburg |
| Adres | Burchardplatz 1 Burchardstraße 13, 15 Depenau 3 Fischertwiete 1, 2 Pumpen 6, 8 |
| Typ budynku | budynek biurowy |
| Styl architektoniczny | Ekspresjonizm ceglany |
| Architekt | Fritz Höger |
| Kondygnacje | 10 |
| Powierzchnia użytkowa | ponad 30 tys. m²[2] |
| Rozpoczęcie budowy | 1922 |
| Ukończenie budowy | 1924 |
| Właściciel | Union Investment Real Estate AG |
Położenie na mapie Hamburga  | |
Położenie na mapie Niemiec  | |
 53°32′52″N 10°00′05″E/53,547778 10,001389 | |
| Strona internetowa | |
Chilehaus – dziesięciopiętrowy budynek biurowy w Kontorhausviertel w Hamburgu, w Niemczech.
Wyjątkowy przykład ekspresjonizmu ceglanego z lat 20. XX wieku. Zaprojektowany przez niemieckiego architekta Fritza Högera (1887–1949), został zbudowany w latach 1922–1924 na zlecenie niemieckiego przedsiębiorcy Henry’ego B. Slomana (1848–1931).
W 2015 roku hamburskie Speicherstadt i Kontorhausviertel z Chilehaus zostały wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO.
Położenie
Chilehaus znajduje się w centrum Kontorhausviertel na południowym krańcu centrum Hamburga, naprzeciwko Speicherstadt, w pobliżu portu[3]. Leży przy Burchardplatz 1, pomiędzy Burchardstrasse i Pumpen, przedzielony Fischertwiete[4].
Adresy gmachu to: Burchardplatz 1, Burchardstraße 13, 15, Depenau 3, Fischertwiete 1, 2 i Pumpen 6, 8[1].
Historia
Chilehaus powstał na zlecenie Henry’ego B. Slomana (1848–1931), który po latach spędzonych w Chile i wzbogaceniu się na produkcji i handlu saletrą chilijską, powrócił do rodzinnego Hamburga, gdzie przejął rodzinne przedsiębiorstwa żeglugowe[4][3]. W okresie hiperinflacji w Republice Weimarskiej był najbogatszym przedsiębiorcą w ówczesnym Hamburgu[3], w którym zamierzał wybudować biurowiec[4][3].
Na początku lat 20. XX wieku Kontorhausviertel wymagało sanacji i władze Hamburga sprzedawały tamtejsze działki pod nowe inwestycje[3]. Sloman wystartował w przetargu na tereny w centrum Kontorhausviertel po obydwu stronach Fischertwiete, którymi zainteresowany był również hamburski bankier Max Warburg (1867–1946)[3]. Warburg miał już przygotowany projekt przez firmę architektoniczną Hans und Oskar Gerson, która, z uwagi na panującą hiperinflację zakupiła szybko 4.8 miliona cegieł klinkierowej z Bockhornu drugiej jakości[3]. Przetarg wygrał Sloman, który odkupił od Gersonów cegłę, ale projekt budynku zlecił Fritzowi Högerowi (1887–1949), który wielokrotnie zmieniał plany, by spełnić wymogi stawiane przez władze miasta[3].
Budynek wzniesiono w latach 1922–1924[3]. Z powierzchnią użytkową 36 tys. m² Chilehaus był jednym z największych biurowców przedwojennych Niemiec[4]. W 1993 roku budynek zakupiło przedsiębiorstwo Union Investment Real Estate AG (dawniej DIFA), które nadal pozostaje jego właścicielem[5].
W 1935 roku Chilehaus został objęty ochroną[3], a w 1983 wpisany w rejestr zabytków[5]. W 2015 roku hamburskie Speicherstadt i Kontorhausviertel z Chilehaus zostały wpisane na listę dziedzictwa kulturowego UNESCO[6].
Architektura
.Bauschmuck.Ku%c3%b6hl.Detail.29133.ajb.jpg)
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
 | |
| Państwo | Niemcy |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | IV |
| Numer ref. | 1467 |
| Region[b] | Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 2015 na 39. sesji |
Chilehaus wzniesiony został z ciemnoczerwonej cegły klinkierowej w stylu północno-niemieckiego ekspresjonizmu a jego bryła przypomina kształtem statek[3][7][8]. Użyta do budowy drugiej jakości cegła odbija światło na niebiesko, zielono i fioletowo[7].
Gmach składa się z dwóch bloków po obydwu stronach Fischertwiete z dziedzińcami wewnętrznymi – blok po stronie zachodniej ma prawie regularny prostokątny kształt[8], a po stronie wschodniej, łączy się w szpic, przypominający dziób statku[9]. Na „dziobie” znajduje się „galion” – figura kamiennego kondora autorstwa Richarda Kuöhla (1880–1961) – jednego z symboli herbu Chile[9][8]. Fasada północna biegnie wzdłuż linii prostej, a południowa tworzy łagodny łuk w kształcie litery „s”[9]. Fischertwiete została zintegrowana z Chilehaus, ujęta w arkadowe przejście pod budynkiem i zamknięta dla ruchu drogowego[9][8].
Układ pięter jest różny w różnych częściach budynku[8]. Z reguły nad parterem z arkadami i oknami o łukowatym kształcie, znajduje się pięć pięter (po stronie zachodniej sześć) z oknami o białych framugach[7]. Nad nimi wznoszą się trzy cofnięte piętra z balkonami o białych balustradach – jak reling statku[7]. W niektórych częściach gmach ma dziesięć pięter[8]. Przestrzenie pomiędzy oknami wypełniają mury o wątku wendyjskim z pionowymi lizenami na szerokość dwóch cegieł, wystającymi z fasady pod kątem 45°[8].
Na dziedzińce prowadzą portale utrzymane w stylu gotyku angielskiego[7]. Dziedziniec centralny wyłożony jest kamieniami[7].
Wnętrza utrzymane są w stylu art déco[7].
Przypisy
- ↑ a b Hamburg, Behörde für Kultur und Medien: Denkmalliste nach § 6 Absatz 1 Hamburgisches Denkmalschutzgesetz vom 05. April 2013, (HmbGVBl S. 142). 2020-12-15, s. 4012. [dostęp 2021-01-20].
- ↑ Union Investment Real Estate GmbH: Chilehaus: Auf einen Blick (niem.). [dostęp 2016-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-25)].
- ↑ a b c d e f g h i j k 100 x Deutschland: die 100 wichtigsten Kulturdenkmäler. DuMont Reiseverlag, 2006, s. 171, seria: DuMont-Dokumente: DuMont Kunst-Reiseführer. ISBN 978-3-7701-6395-3. [dostęp 2016-10-09]. (niem.)
- ↑ a b c d Ralf Lange: Architekturfuhrer Hamburg: Arachitercutral Guide to Hamburg. Edition Axel Menges, 1995, s. 30. ISBN 978-3-930698-58-5. [dostęp 2016-10-09]. (niem.)
- ↑ a b Union Investment Real Estate GmbH: Chilehaus: Architektur und Geschichte (niem.). [dostęp 2016-10-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-10)].
- ↑ UNESCO: Speicherstadt and Kontorhaus District with Chilehaus (ang.). [dostęp 2016-10-09].
- ↑ a b c d e f g 100 x Deutschland: die 100 wichtigsten Kulturdenkmäler. DuMont Reiseverlag, 2006, s. 173, seria: DuMont-Dokumente: DuMont Kunst-Reiseführer. ISBN 978-3-7701-6395-3. [dostęp 2016-10-09]. (niem.)
- ↑ a b c d e f g Hamburg: Speicherstadt and Kontorhaus District with Chilehaus – nomination file (ang.). [dostęp 2016-10-09].
- ↑ a b c d 100 x Deutschland: die 100 wichtigsten Kulturdenkmäler. DuMont Reiseverlag, 2006, s. 172, seria: DuMont-Dokumente: DuMont Kunst-Reiseführer. ISBN 978-3-7701-6395-3. [dostęp 2016-10-09]. (niem.)
Bibliografia
- Thiel-Siling, Sabine (ed.): Icons of Architecture”, Prestel, 1998, ISBN 3-7913-3398-4.
- ↑ Wspólnie z Wielką Brytanią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Francją, Słowenią, Szwajcarią, Włochami
- ↑ Wspólnie z Argentyną, Belgią, Francją, Indiami, Japonią i Szwajcarią
- ↑ Wspólnie z Austrią, Belgią, Czechami, Francją, Wielką Brytanią i Włochami
- ↑ Wspólnie z Holandią, Danią
- ↑ Wspólnie z Albanią, Austrią, Belgią, Bośnią i Hercegowiną, Bułgarią, Chorwacją, Czechami, Francją, Hiszpanią, Macedonią Północną, Polską, Rumunią, Słowacją, Słowenią, Szwajcarią, Ukrainą i Włochami
- ↑ Wspólnie z Polską
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Autor: Photographed by User:SKopp, Licencja: CC-BY-SA-3.0
The Chilehaus building in the old city of Hamburg.
Autor: Agnete, Licencja: CC BY-SA 4.0
This is a photograph of an architectural monument.
It is on the list of cultural monuments of Hamburg, no. 29133
Bild: © Ajepbah / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 de
This is a photograph of an architectural monument.
It is on the list of cultural monuments of Hamburg, no. 29133
Autor: User:Wmeinhart - Wolfgang Meinhart, Hamburg, Licencja: CC BY-SA 3.0
This is a photograph of an architectural monument.
It is on the list of cultural monuments of Hamburg, no. 29133
Autor: User:Wmeinhart - Wolfgang Meinhart, Hamburg, Licencja: CC BY-SA 3.0
This is a photograph of an architectural monument.
It is on the list of cultural monuments of Hamburg, no. 29133
Autor:
Autor: User:Wmeinhart - Wolfgang Meinhart, Hamburg, Licencja: CC BY-SA 3.0
This is a photograph of an architectural monument.
It is on the list of cultural monuments of Hamburg, no. 29133
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Hamburg, Germany
Autor: Lumu (talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Chilehaus at Hamburg, point on the street corner Pumpen / Burchardstrasse, buildt 1922–1924 by Fritz Höger
Autor: Esther Westerveld from Haarlemmermeer, Nederland, Licencja: CC BY 2.0
This is a photograph of an architectural monument.
It is on the list of cultural monuments of Hamburg, no. 29133