Chlewiska (powiat szydłowiecki)

Chlewiska

wieś
Kościół św. Stanisława, ul. Kościelna 2a
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	szydłowiecki
Gmina	Chlewiska
Wysokość	211 m n.p.m.
Liczba ludności (2011)	1084[1][2]
Strefa numeracyjna	48
Kod pocztowy	26-510[3]
Tablice rejestracyjne	WSZ
SIMC	0615799[4]
Położenie na mapie gminy Chlewiska Chlewiska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Chlewiska
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Chlewiska
Położenie na mapie powiatu szydłowieckiego Chlewiska
51°15′00″N 20°46′01″E/51,250000 20,766944

Chlewiska – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie szydłowieckim, w gminie Chlewiska^[4][5]. Najbliższe miasto - Szydłowiec. W Chlewiskach znajduje się zabytkowa huta żelaza z instalacją gichtociągową i zabytkowy dwór.

Prywatna wieś szlachecka, położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie radomskim województwa sandomierskiego^[6]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa radomskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Chlewiska. Przez wieś przebiega Droga wojewódzka nr 727.

Urodził się tu Tadeusz Ignacy Topór-Wąsowski ps. „Rupert”, „Topór”, „Nowicki” (ur. 31 lipca 1886, zm. 27 czerwca 1946 na terytorium Komijskiej Autonomicznej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Na początku XVI wieku wieś Chlewyska była własnością Chlewickich herbu Odrowąż^[7].

Zabytki

Rysunek ks. Jana Wiśniewskiego Kościół św. Stanisława w Chlewiskach

Pałac obronny Chlewickich

• Kościół parafialny pod wezwaniem Św. Stanisława Bp Męczennika – kościół wzniesiony został w latach 1511-1512 w stylu późnogotyckim z wykorzystaniem murów poprzedniego romańskiego kościoła z połowy XIII wieku. Fundatorem budowy był Mikołaj Chlewicki. Świątynia była kilkakrotnie przebudowywana, a w latach 20. XX wieku zamieniono ją na bazylikę. Wewnątrz znajdują się XVI-wieczne gotyckie rzeźby: Matki Boskiej z Dzieciątkiem, św. Anny Samotrzeciej i Chrystusa Zmartwychwstałego. W prezbiterium można obejrzeć nagrobek jednego z właścicieli pałacu, Wawrzyńca Chlewickiego (zm. 1613 r.), epitafium księdza Szydłowskiego z I połowy XVII wieku i klasycystyczny nagrobek Katarzyny z Sapiehów Sołtykowej (zm. 1814 r.). Obok kościoła stoi dzwonnica z XVIII wieku.
• Zamek w Chlewiskach (obecnie pałac) - wzniesiony w późnym średniowieczu w miejscu XII - wiecznego grodziska. Pierwszy dwór powstał w tym miejscu na ruinach średniowiecznego zamku, który od XII wieku należał do rodu Duninów. Przebudowano go na początku XVII wieku, a następnie w XIX w. Klasycystyczny pałac wznosi się na wzgórzu przy drodze do Pawłowa. Budowla składa się z dwóch oszkarpowanych skrzydeł stykających się pod kątem prostym.
• Huta Żelaza, wybudowana przez Francuskie Towarzystwo Metalurgiczne w latach 1882-1892, oddział Muzeum Techniki w Warszawie
• Kapliczka brogowa na środku stawu o historii sięgającej połowy XIX w., z figurą św. Jana Nepomucena^[8] .
• zegar wieżowy z XX wieku

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Chlewiska (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 583 .
• naszszydlowiec.pl: Chlewiska