Chlewo (wieś w województwie wielkopolskim)

Chlewo

wieś
Kościół św. Marcina
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Powiat	ostrzeszowski
Gmina	Grabów nad Prosną
Liczba ludności	425
Strefa numeracyjna	62
Kod pocztowy	63-520
Tablice rejestracyjne	POT
SIMC	0198670
Położenie na mapie gminy Grabów nad Prosną Chlewo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Chlewo
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Chlewo
Położenie na mapie powiatu ostrzeszowskiego Chlewo
51°29′31″N 18°02′36″E/51,491944 18,043333

Chlewo – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, w gminie Grabów nad Prosną.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.

Nazwa

W księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w zlatynizownej formie villa Chkewo^[1][2].

Historia

Miejscowość historycznie należy do ziemi wieluńskiej i związana była z Wielkopolską oraz z Dolnym Śląskiem. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XIII wieku. Wymieniona po raz pierwszy w dokumencie sprzedaży wsi z 1266 pod nazwami „Chlewo, Chkewo”. Prawdopodobnie osada istniała jednak wcześniej ponieważ archeolodzy odnaleźli na terenie wsi grodzisko pierścieniowate^[3].

Wieś została odnotowana w historycznych dokumentach prawnych, własnościowych i podatkowych. W 1266 była własnością książęcą płacącą dziesięcinę biskupowi wrocławskiemu. W roku 1305 oraz 1360 wymieniona w łacińskich dokumentach w tym samym charakterze, jako własność biskupstwa wrocławskiego. W 1441 źródła lokują miejscowość na ziemi ostrzeszowskiej i odnotowują podatek płacony przez mieszkańców z 22 łanów pól, a także pobór trzech grzywien z trzech karczm. W 1497 wieś została skonfiskowana Stanisławowi oraz jego żonie, a także bratu Jakubowi z powodu niestawienia się na wojnę. Ich dobra z nadania króla polskiego Jana I Olbrachta otrzymał szlachcic Piotr Zborowski. W 1498 w Kalinowej król potwierdził Janowi Zarembie nadanie dóbr rok wcześniej^[3].

W początku XVI wieku wymienia ją Liber beneficiorum archidiecezji gnieźnieńskiej spisany przez Jana Łaskiego. W 1511 wieś leżała w powiecie ostrzeszowskim i liczyła 14 łanów. W 1638 we wsi wzniesiono filię kościoła w Bukownicy. W 1652 zbudowano nowy kościół filialny św. Marcina. W 1670 dziedzic wsi włączył role kościelne do swojego folwarku przez co stała się ona własnością szlachecką^[3].

Po rozbiorach Polski miejscowość znalazła się w zaborze pruskim. Jako wieś, kolonię oraz dominium Chlewo (niem. Klewe) leżącą w powiecie ostrzeszowskim wymienia ją XIX-wieczny Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. W 1880 liczyła 36 domów i 356 mieszkańców z czego 40. wyznawało ewangelicyzm, a 316 było katolikami. Słownik odnotował we wsi 85. analfabetów. W odległości 6 kilometrów od wsi była stacja pocztowa w miejscowości Grabów. Dominium miało 2832 morg rozległości, 15 domów, 244 mieszkańców, z czego 86 było ewangelików, 158 było katolikami. Odnotowano także 104 analfabetów. Słownik podaje także nazwisko dawnego właściciela Macieja Bojanowskiego^[4].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest^[5]:

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Marcina, drewniany, z 1651 r.

Przypisy

Bibliografia

• Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Bukownica”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 65.

Linki zewnętrzne

• Chlewo w „Słowniku historyczno-geograficznym ziemi wieluńskiej w średniowieczu”
• Chlewo /1, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 585 .

Zobacz też: Chlewo