Chlorek żelaza(III)

Chlorek żelaza(III)
	Kryształy FeCl3•6H2O
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
	chlorek żelaza(III)
	Inne nazwy i oznaczenia
farm.	Ferri chloridum hexahydricum
inne	daw. chlorek żelazowy
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	FeCl3
Masa molowa	162,20 g/mol
Wygląd	bezwodny: zielone, higroskopijne kryształy o ostrym zapachu; heksahydrat: żółtopomarańczowe kryształy
	Identyfikacja
Numer CAS	7705-08-0 (bezwodny); 60684-13-1 (monohydrat); 58694-77-2 (seskwihydrat); 54862-84-9 (dihydrat); 58694-75-0 (trihydrat); 10025-77-1 (heksahydrat); 58694-79-4 (nonahydrat); 58694-80-7 (dodekahydrat)
PubChem	24380
InChI
	InChI=1S/3ClH.Fe/h3*1H;/q;;;+3/p-3
	InChIKey
	RBTARNINKXHZNM-UHFFFAOYSA-K
Właściwości
	Gęstość
	2,90 g/cm³ (bezwodny); ciało stałe; 1,82 g/cm³ (heksahydrat); ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	91,2 g/100 g
	w innych rozpuszczalnikach
	etanol, eter dietylowy, aceton
Temperatura topnienia	307,6 °C (bezwodny); 37 °C (heksahydrat)
Temperatura wrzenia	ok. 316 °C (bezwodny)
Temperatura sublimacji	220–300 °C
Budowa
Typ hybrydyzacji i VSEPR	sp3d2 – oktaedr
Układ krystalograficzny	bezwodny: heksagonalny ; heksahydrat: jednoskośny
Niebezpieczeństwa
	Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-12-09]
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanej karty charakterystyki
Zwroty H	H302, H315, H318
Zwroty P	P280, P301+P312+P330, P302+P352, P305+P351+P338+P310
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 3 1
Numer RTECS	LJ9100000
Dawka śmiertelna	LD501,3 g/kg (mysz, doustnie)
	Podobne związki
Inne aniony	fluorek żelaza(III); bromek żelaza(III)
Inne kationy	chlorek żelaza(II); chlorek glinu
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Granulki sześciowodnego FeCl₃

Roztwór wodny chlorku żelaza(III)

Chlorek żelaza(III) (chlorek żelazowy), FeCl₃ – nieorganiczny związek chemiczny, sól kwasu solnego i żelaza na III stopniu utlenienia.

Właściwości chemiczne i fizyczne

Chlorek żelaza(III) ma stosunkowo niską temperaturę topnienia (307,6 °C) i wrze w temperaturze około 316 °C^[1]. Para składa się z dimeru Fe₂Cl₆, który dysocjuje w monomeryczny FeCl₃ w wyższej temperaturze.

Jest silnie higroskopijnym krystalicznym ciałem stałym^[1]. Bezwodny ma barwę zieloną (w świetle odbitym), w świetle przechodzącym – barwę czerwoną). Heksahydrat jest żółtopomarańczowy^[1].

W roztworach wodnych ulega hydrolizie, w wyniku czego jego roztwory mają barwę czerwonobrązową i odczyn kwasowy^[3]:

FeCl
3 + 7H
2O ⇄ [Fe(H
2O)
5OH]2+
+ 3Cl−
+ H
3O+
⇄ [Fe(H
2O)
4(OH)
2]+
+ 3Cl−
+ 2H
3O+

W praktyce hydrolizę powstrzymuje się przez dodanie do roztworu kwasu solnego (5% wagowo).

Jest kwasem Lewisa i w takiej roli jest wykorzystywany jako katalizator kwasowy^[4].

Otrzymywanie

Metody otrzymywania:

nasycanie chlorem wodnego roztworu chlorku żelaza(II):

2FeCl₂ + Cl₂ → 2FeCl₃

synteza z pierwiastków (ogrzewanie żelaza z chlorem)^[3]:

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

utlenianie chlorku żelaza(II) dwutlenkiem siarki w kwasie solnym:

4FeCl₂ + SO₂ + 4HCl → 4FeCl₃ + S + 2H₂O

Zastosowanie

Przykładowe zastosowania:

W hutnictwie do przerobu rud miedziowych i srebrowych.
Przy oczyszczaniu ścieków i uzdatnianiu wody pitnej jako koagulant.
W farbiarstwie jako zaprawa.
Stosowany do wytrawiania płytek PCB.
Jako reagent osuszający w niektórych reakcjach chemicznych.
Jako katalizator w reakcji etenu z chlorem (jako związek pośredni powstaje dichloroeten) w procesie otrzymywania chlorku winylu, będącego monomerem do produkcji PCW.
Jako wywoływacz dla atramentu sympatycznego dla tekstów pisanych kwasem salicylowym.
W analizie chemicznej leków do wykrywania fenoli (FeCl₃ tworzy z nimi barwne związki kompleksowe)^[5].

Szkodliwość

Jest szkodliwy i żrący. Powoduje podrażnienie skóry i poważne uszkodzenia oczu. Pracując z nim należy stosować osłonę oczu lub twarzy. W razie kontaktu ze skórą zmyć dużą ilością wody. W przypadku dostania się do oczu płukać wodą przez kilka minut, wezwać pomoc medyczną. W przypadku połknięcia skontaktować się z lekarzem w przypadku złego samopoczucia^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-69, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
↑ ^a ^b ^c Chlorek żelaza(III) (nr 451649) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2020-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
↑ ^a ^b ^c AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: PWN, 2002, s. 932, ISBN 83-01-13654-5 .
↑ GiovanniG. Sartori GiovanniG. i inni, Protection (and Deprotection) of Functional Groups in Organic Synthesis by Heterogeneous Catalysis, „Chemical Reviews”, 104 (1), 2004, s. 199–250, DOI: 10.1021/cr0200769 (ang.).
↑ MariannaM. Zając MariannaM., AnnaA. Jelińska AnnaA., Ocena jakości substancji i produktów leczniczych, 2010 .

[CRC88-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-69, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).

[SA-2] Chlorek żelaza(III) (nr 451649) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2020-12-09]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)

[Bielanski-3] AdamA. Bielański AdamA., Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: PWN, 2002, s. 932, ISBN 83-01-13654-5 .

[Sartori2003-4] GiovanniG. Sartori GiovanniG. i inni, Protection (and Deprotection) of Functional Groups in Organic Synthesis by Heterogeneous Catalysis, „Chemical Reviews”, 104 (1), 2004, s. 199–250, DOI: 10.1021/cr0200769 (ang.).

[5] MariannaM. Zając MariannaM., AnnaA. Jelińska AnnaA., Ocena jakości substancji i produktów leczniczych, 2010 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

1. Litowców	LiCl NaCl KCl RbCl CsCl
2. Berylowców	BeCl 2 MgCl 2 CaCl 2 SrCl 2 BaCl 2 RaCl 2
3. Skandowców	ScCl 3 YCl 3 LaCl 3 AcCl 3
4. Tytanowców	TiCl 2 TiCl 3 TiCl 4 ZrCl 2 ZrCl 3 ZrCl 4 ZrOCl 2 HfCl 4 HfOCl 2
5. Wanadowców	VCl 2 VCl 3 VCl 4 VOCl VOCl 2 VOCl 3 NbCl 3 NbCl 5 NbOCl 3 TaCl 5
6. Chromowców	CrCl 2 CrCl 3 MoCl 2 (Mo 3Cl 6) MoCl 3 MoCl 4 MoCl 5 WCl 2 WCl 4 WCl 5 WCl 6
7. Manganowców	MnCl 2 MnCl 3 TcCl 3 ReCl 3 ReCl 5
8. Żelazowców	FeCl 2 FeCl 3 (Fe 2Cl 6) Fe 2Cl 5 RuCl 3 RuCl 4 OsCl 2 OsCl 3 OsCl 4
9. Kobaltowców	CoCl 2 CoCl 3 RhCl 3 IrCl 2 IrCl 3 IrCl 4
10. Niklowców	NiCl 2 PdCl 2 PtCl 2 PtCl 3 PtCl 4
11. Miedziowców	CuCl (Cu 2Cl 2) CuCl 2 Cu(OH)Cl AgCl AuCl AuCl 3 (Au 2Cl 6)
12. Cynkowców	ZnCl 2 Zn(OH)Cl 2 CdCl 2 Cd(OH)Cl 2 Hg 2Cl 2 HgCl 2
13. Borowców	BCl 3 AlCl 3 GaCl 2 GaCl 3 InCl InCl 2 InCl 3 TlCl TlCl 3
14. Węglowców	CCl 4 SiCl 4 GeCl 2 GeCl 4 GeOCl 2 SnCl 2 SnCl 4 Sn 2OCl 2 SnOCl 2 PbCl 2 Pb(OH)Cl PbCl 4
15. Azotowców	NCl 3 NH 4Cl NOCl PCl 2 PCl 3 POCl 3 PCl 5 AsCl 3 AsCl 5 SbCl 3 SbCl 5 BiCl 3 BiCl 2 BiOCl
16. Tlenowców	S 2Cl 2 SCl 2 SCl 4 SOCl 2 SO 2Cl 2 Se 2Cl 2 SeCl 4 SeO 2Cl 2 TeCl 2 TeCl 4 PoCl 2 PoCl 4
17. Fluorowców	ICl ICl 3 BrCl

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne