Chlorek ołowiu(II)

Chlorek ołowiu(II)
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

PbCl
2

Masa molowa

278,11 g/mol

Wygląd

białe kryształy w kształcie igieł lub biały proszek[1]

Identyfikacja
Numer CAS

7758-95-4

PubChem

24459

Podobne związki
Inne aniony

fluorek ołowiu(II), bromek ołowiu(II), jodek ołowiu(II)

Inne kationy

chlorek ołowiu(IV), chlorek cyny(II)

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Chlorek ołowiu(II), PbCl
2
nieorganiczny związek chemiczny, sól ołowiu na II stopniu utlenienia i kwasu solnego.

Otrzymywanie

Związek ten można otrzymać w reakcji azotanu ołowiu(II) z kwasem solnym[4]:

Pb(NO
3
)
2
+ 2 HCl → PbCl
2
+ 2HNO
3

Można go również otrzymać w wyniku elektrolizy roztworu chlorku sodu z użyciem anody ołowianej[5].

Inną metodą jest reakcja PbO z gazowym HCl:

PbO + 2HCl → PbCl
2
+ H
2
O

Proces przebiega ilościowo w temperaturze pokojowej, a po zakończeniu reakcji mieszaninę podgrzewa się w celu usunięcia powstałej wody[6].

Tlenek ołowiu(II) w wodnym roztworze NaCl przekształca się natomiast w tlenochlorek ołowiu(II) o składzie zależnym od stężenia roztworu[7]:

4PbO
(s)
+ 2NaCl + H
2
O 3PbO·PbCl
2

(s)
+ 2NaOH
5PbO
(s)
+ 2NaCl + H
2
O 4PbO·PbCl
2

(s)
+ 2NaOH

Reakcja ta została wykorzystana do produkcji NaOH. Z tlenochlorków ołowiu(II) można odzyskać PbO w wyniku działania Ca(OH)
2
. Metoda ta znana jest jako proces Scheelego i została opracowana niezależnie przez Scheelego w roku 1773 i Bergmanna w roku 1775[7].

Chlorku ołowiu(II) nie można otrzymać poprzez roztwarzanie ołowiu w rozcieńczonym kwasie solnym, gdyż metal pokrywa się nierozpuszczalną warstwą produktu, uniemożliwiającą dalszą reakcję[8].

Właściwości

Chlorek ołowiu(II) jest białym[9] lub bezbarwnym[10] ciałem stałym. Jest trudno rozpuszczalny w wodzie: roztwór nasycony w temperaturze pokojowej ma stężenie ok. 1%, a w 100 °C 3,4%[11]. Krystalizuje w układzie rombowym, z rzadko spotykaną strukturą atomu centralnego otoczonego ligandami (atomami chloru) (jedyne inne związki o takiej budowie to α-fluorek ołowiu(II) i bromek ołowiu(II))[10][12]. Rozpuszcza się w stężonym kwasie solnym z wytworzeniem kwasu tetrachloroołowiowego(II), H
2
PbCl
4
, natomiast w wodzie hydrolizuje do soli zasadowej, Pb(OH)Cl[12]. Jest związkiem światłoczułym, pod wpływem promieniowania UV rozkłada się z wydzieleniem wolnego ołowiu[10].

Przypisy

  1. a b c d e f CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 4-69, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
  2. Jerzy Minczewski, Zygmunt Marczenko, Chemia Analityczna, Cz. 1. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 244.
  3. a b Chlorek ołowiu(II), karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck KGaA, 27 lipca 2021, numer katalogowy: 449865 [dostęp 2022-04-06]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  4. Daniele M. Santos i inni, Thermogravimetric investigations on the mechanism of decomposition of Pb compounds on a tungsten surface, „Thermochimica Acta”, 362 (1–2), 2000, s. 161–168, DOI10.1016/S0040-6031(00)00578-5 (ang.).
  5. P. Lukirsky, S. Ščukareff, O. Trapesnikoff, Die Elektrolyse der Kristalle, „Zeitschrift für Physik”, 31 (1), 1925, s. 524–533, DOI10.1007/BF02980608 (niem.).
  6. J. Bird Moyer, Metal separations by means of hydrochloric acid gas, „Journal of the American Chemical Society”, 18 (12), 1896, s. 1029–1044, DOI10.1021/ja02098a001 (ang.).
  7. a b E. Berl, G. Austerweil, Zur Kenntnis des Scheeleschen Ätznatronprozesses, „Zeitschrift für Elektrochemie und angewandte physikalische Chemie”, 13 (17), 1907, s. 165–172, DOI10.1002/bbpc.19070131703 (ang.).
  8. C. Chambers, A.K. Holliday, Modern Inorganic Chemistry, Butterworths, 1975, s. 170.
  9. Lead(II) chloride. Product Specification, Sigma-Aldrich [dostęp 2014-04-10].
  10. a b c N.N. Greenwood, A. Earnshaw, Chemistry of the Elements, Oxford–New York: Pergamon Press, 1984, s. 444, ISBN 0-08-022057-6.
  11. CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 8-116, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
  12. a b Philip John Durrant, Bryl Durrant, Zarys współczesnej chemii nieorganicznej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1965, s. 724–725.

Media użyte na tej stronie

GHS-pictogram-silhouete.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
GHS-pictogram-silhouette.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for substances hazardous to human health.
GHS-pictogram-pollu.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for environmentally hazardous substances