Chlorek sodu
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | NaCl | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 58,44 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | bezbarwne (lub białe[2]), sześcienne kryształy[3][1] o słonym smaku[4] | ||||||||||||||||||||||||||
| Minerały | |||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||
| Inne aniony | |||||||||||||||||||||||||||
| Inne kationy | |||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||||
| ATC | |||||||||||||||||||||||||||
Chlorek sodu, NaCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków, sól kwasu solnego i sodu. Stanowi podstawowy składnik soli kuchennej, soli warzonej i soli drogowej.
Występowanie
W przyrodzie występuje m.in. jako halit, minerał tworzący pokłady soli kamiennej[1][2], a w postaci rozpuszczonej w wodzie morskiej oraz w wodach mineralnych (najwięcej w tzw. solankach). Chlorek sodu jest także składnikiem płynów pozakomórkowych organizmów żywych (zwłaszcza zwierzęcych)[2].
Właściwości termochemiczne
| kryształ | gaz | jednostka | |
| ΔHof | −98,27 | −42,22 | kcal/mol |
| ΔGof | −91,82 | −47,00 | |
| So | 17,24 | 54,90 | cal/mol·K |
| Cp | 12,07 | 8,55 |
Zastosowanie
Chlorek sodu stosowany jest jako środek spożywczy, nadający jedzeniu słony smak[2][1]. Jest także używany w przemyśle szklarskim i garbarstwie oraz do konserwacji żywności. Stanowi surowiec do otrzymywania kwasu solnego, sodu, chloru, wodorotlenku sodu i węglanu sodu (sody)[1].
Jest wykorzystywany do roztapiania śniegu i lodu z ulic i chodników, gdyż roztwór wody i chlorku sodu zamarza przy bardzo niskich temperaturach.
Jest używany w spektroskopii oraz w chłodnictwie (z lodem tworzy mieszaninę oziębiającą, w tym przypadku temperatura tego roztworu może wynosić nawet −21,5 °C)[2].
Znaczenie biologiczne
 | Ta sekcja od 2012-11 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Chlorek sodu, spożywany zwykle jako sól kuchenna, jest głównym źródłem jonów Na+ i Cl− dla ludzi i zwierząt. Jony Na+ odgrywają kluczową rolę w wielu procesach fizjologicznych od gospodarki wodnej, przez utrzymywanie stałego ciśnienia krwi, po działanie układu nerwowego. Spożywanie chlorku sodu jest niezbędne do życia, a jego dzienne zapotrzebowanie u dorosłego człowieka wynosi około 5 g. Współczesna dieta dostarcza zwykle kilkukrotnie większą ilość soli. Jest ona obecna w większości produktów spożywczych, jak choćby chleb, masło, sery, wędliny itp. Szacuje się, że dzienne spożycie soli w Polsce w przeliczeniu na osobę wynosi ok. 11 g.[7]
Badania naukowe udowodniły związek między nadmiernym spożyciem soli kuchennej i rozwojem nadciśnienia tętniczego.
0,9% roztwór wodny chlorku sodu, nazywany solą fizjologiczną, jest używany w medycynie jako płyn infuzyjny. Roztwór o takim stężeniu jest izoosmolarny z osoczem krwi.
Zobacz też
- chlorek potasu, KCl
Przypisy
- ↑ a b c d e f Podręczny słownik chemiczny, Romuald Hassa (red.), Janusz Mrzigod (red.), Janusz Nowakowski (red.), Katowice: Videograf II, 2004, s. 72, ISBN 83-7183-240-0.
- ↑ a b c d e f g Encyklopedia popularna. Wyd. II. T. IV. Warszawa: PWN, 1987, s. 229. ISBN 83-01-00000-7.
- ↑ a b c d e f g h David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k Pradyot Patnaik: Handbook of Inorganic Chemicals. McGraw-Hill, 2003. ISBN 0-07-049-439-8. (ang.)
- ↑ a b Sodium chloride, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2010-08-20] (ang.).
- ↑ Chlorek sodu (nr 310166) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2016-12-31]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Polacy spożywają za dużo soli, www.izz.waw.pl [dostęp 2020-12-04].
Linki zewnętrzne
- Chlorek sodu, [w:] Indeks Leków MP [online], opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2010-08-21].
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
Media użyte na tej stronie
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.
Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Halite
- Location: Wieliczka Salt Mine, UNESCO World Heritage Site, Wieliczka, Małopolskie, Poland
- Size: 16×15×13 cm
The crystal structure of sodium chloride, NaCl, a typical ionic compound. The __ purple spheres represent sodium cations, Na+, and the __ green spheres represent chloride anions, Cl−.