Chloroetan

Chloroetan

Ampułka z chlorkiem etylu do znieczulenia ogólnego i miejscowego
Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) chloroetan Inne nazwy i oznaczenia chlorek etylu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C2H5Cl
Inne wzory	CH3CH2Cl, EtCl
Masa molowa	64,51 g/mol
Wygląd	bezbarwny gaz o zapachu podobnym do eteru[1]
Identyfikacja
Numer CAS	75-00-3
PubChem	6337
SMILES CCCl
InChI InChI=1S/C2H5Cl/c1-2-3/h2H2,1H3 InChIKey HRYZWHHZPQKTII-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Gęstość 0,946 g/cm³ (0 °C)[1]; ciecz Rozpuszczalność w wodzie 6,71 g/l[2] Temperatura topnienia -142– −139 °C[1][3][2] Temperatura wrzenia 12,3 °C[2][1][3] Punkt krytyczny 187 °C[1]; 52 MPa[1] logP 1,43 Lepkość 0,279 cP (10 °C)[1] Napięcie powierzchniowe 19,5 g/s² (20 °C)[1]
Budowa Typ hybrydyzacji i VSEPR sp3 Moment dipolowy 1,74 D[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4] skroplony gaz Niebezpieczeństwo Zwroty H H220, H351, H412 Zwroty P P210, P273, P281, P410+P403 Europejskie oznakowanie substancji oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4] skroplony gaz Skrajnie łatwopalny (F+) Szkodliwy (Xn) Zwroty R R12, R40, R52/53 Zwroty S S2, S9, S16, S33, S36/37, S61 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[1] 4 2 0   Temperatura zapłonu -50 °C[1][3] Temperatura samozapłonu 519 °C[1] Numer RTECS KH7525000
Podobne związki
Podobne związki	chlorometan, chlorek allilu, etanol
Pochodne	1,2-dichloroetan, 1,1,2,2-tetrachloroetan, heksachloroetan
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	N01 BX01
Farmakokinetyka Działanie miejscowo znieczulające
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania miejscowo

Chloroetan (chlorek etylu), CH₃CH₂Cl – organiczny związek chemiczny z grupy halogenoalkanów, bezbarwny, łatwopalny gaz.

Jest stosowany do produkcji tetraetyloołowiu, który jest środkiem przeciwstukowym do benzyn z grupy etylin oraz w medycynie jako środek znieczulający miejscowo.

Opary są łatwopalne i narkotyczne.

Otrzymywanie

Chloroetan otrzymuje się w reakcji etylenu z chlorowodorem z użyciem chlorku glinu jako katalizatora, w temperaturze 130–250 °C:

C₂H₄ + HCl → C₂H₅Cl

Inna metodą produkcji chloroetanu jest reakcja etanolu z chlorowodorem lub etanu z chlorem, ale w obecnych czasach produkcja tymi metodami nie jest opłacalna.

Zastosowanie w medycynie

Chlorek etylu jest dostarczany w postaci płynnej w pojemniku do użycia w formie aerozolu (ciśnienie w butelce jest wywierane własnym ciśnieniem par związku). Działa jako łagodny środek znieczulający miejscowo przez wywieranie efektu chłodzącego po rozpyleniu na skórę (np. podczas usuwania drobnych ciał obcych w warunkach ambulatoryjnych). Ciepło absorbowane z tkanek przez wrzącą ciecz powoduje gwałtowne odczucie głębokiego chłodu – ale ponieważ temperatura wrzenia chlorku etylu (12,5 °C) jest wyższa od punktu zamarzania wody, nie powoduje ryzyka odmrożeń.

Ze względu na wyżej wspomniany efekt chłodzenia chlorek etylu jest również używany w stomatologii do sprawdzania żywotności miazgi zęba.

Dawniej stosowano go również do krótkotrwałej narkozy wziewnej (trwającej najwyżej kilka minut)^[5], jednakże z powodu dużej szkodliwości dla mięśnia sercowego, niskiego indeksu terapeutycznego i trudnego dawkowania^[6] – został całkowicie zastąpiony przez bezpieczniejsze anestetyki.

Przypisy