Chmura orograficzna
Chmura orograficzna – stacjonarna chmura tworząca się w sąsiedztwie szczytu góry opływanej przez powietrze. Powstaje wskutek ochłodzenia wznoszącego się powietrza lub zmian ciśnienia związanych z opływem góry, które wywołują kondensację pary wodnej. Wiatr na poziomie chmury może być silny, a w powietrzu tworzą się wiry, lecz sama chmura, będąc związana z górą, nie przemieszcza się.
Chmury orograficzne mogą mieć nietypowe kształty, związane z przebiegiem wznoszących prądów powietrza w sąsiedztwie szczytu góry, tzw. prądów orograficznych, jednak nie tworzą odrębnego rodzaju. Najbardziej pospolite spośród nich należą do rodzajów altocumulus, stratocumulus i cumulus[1].
Mechanizm powstawania
Chmury orograficzne są dwojakiego rodzaju: te występujące od strony podwietrznej góry, powstają na skutek wznoszenia się wilgotnego powietrza, które ulega ochłodzeniu. Od strony zawietrznej również mogą powstać chmury, tworząc jakby "proporzec" związany z górą, kiedy powietrze po ominięciu przeszkody rozrzedza się i następuje spadek temperatury, wywołujący kondensację pary wodnej[2]. Wskutek powstania fal w powietrzu przy omijaniu masywu górskiego tworzą się chmury falowe, także związane z górą, lecz wyraźnie oddzielone od niej. W pobliżu samotnych szczytów chmury orograficzne przybierają kształt kołnierza otaczającego górę lub "czapy" wokół wierzchołka.
Poza Ziemią
Chmury orograficzne występują także w pobliżu wierzchołków marsjańskich wulkanów. Jasna plama obserwowana na powierzchni Marsa, nazwana Nix Olympica ("Śniegi Olimpu") przez Schiaparellego, w latach 60. XIX wieku, dzięki badaniom sondy Mariner 9, okazała się być formacją chmur związanych z wierzchołkiem wielkiego wulkanu. Wulkan ten nazwano Olympus Mons[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Pracownia Meteorologii i Klimatologii Morskiej, Chmury i hydrometeory. Rozpoznawanie chmur. Rodzaje hydrometeorów, Akademia Rolnicza w Szczecinie [dostęp 2012-05-13].
- ↑ Astro4u.net - astronomia amatorska: Chmury szczególne (obłoki perłowe, obłoki NLC, chmury orograficzne, fale K-H)
- ↑ Clouds Over Olympus Mons (ang.). W: Mars Art Gallery [on-line]. 2005-10-14. [dostęp 2012-05-13].
Media użyte na tej stronie
Foehn Effect wich is moist air forced above and obstacle like a mountain by the wind. The cooling is dry adiabat (around 10 C/km) until saturation then moist adiabat (variable with height but on average around 6 c/km)until the top of the obstacle. On the other side, the rate of temprature change is dry adiabat. --- Effect de Foehn où l'air est soulevé par le vent au-dessus d'un obstacle. Le taux de décroissance de la température est celui de l'adiabatique sèche (environ -10C/km) jusqu'au niveau de saturation puis celui adiabatique humide jusqu'au sommet de l'obstacle (variable avec la pression mais de moyenne de -6C/km).
Autor: simonsimages, Licencja: CC BY 2.0
Banner Cloud formation on the Matterhorn (4478m)
Uploaded from wikipedia. Original caption is/was here.
Original Caption Released with Image:
The volcanoes of the Tharsis region are highlighted by this color image mosaic obtained on a single martian afternoon by the Mars Orbiter Camera (MOC) onboard the Mars Global Surveyor (MGS) spacecraft. Olympus Mons dominates the upper left corner -- it is one of the largest known volcanoes and is nearly 550 km (340 miles) wide. The grayscale image on the right shows the name of each volcano in the scene.
The white or bluish-white features are clouds. Clouds are common over the larger Tharsis volcanoes in mid-afternoon. The four largest volcanoes are more than 15 km (9 mi) high. Viewed from Earth by telescope before any spacecraft had visited the planet, astronomers often described a "W"-shaped white cloud over the Tharsis region. This "W" was actually the result of seeing the combined effects of bright clouds hanging over the Ascraeus, Pavonis, Arsia, and Olympus volcanoes. The clouds result when warm air containing water vapor rises up the slopes of each volcano, cools at the higher altitude, and causes the water vapor to freeze and form a cloud of ice crystals.
Pavonis Mons lies on the martian equator, north is up, and sunlight is illuminating the scene from the left. The picture is a mosaic of red and blue filter images taken on three consecutive orbits. The slightly blurred appearance of the left side of Arsia Mons results from distortion toward the edges of the images used to make the mosaic. To remove the blur, an image obtained on another day would be added to the mosaic--however, this image would not match well because the cloud patterns will have changed by the next day. Mosaics such as the one shown here are used to monitor changes in martian weather and to plan future observations.
Credit line: "Courtesy NASA/JPL-Caltech."