Chojnowski Park Krajobrazowy

Chojnowski Park Krajobrazowy
Logotyp Chojnowski Park Krajobrazowy
park krajobrazowy
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Położenie

gminy: Piaseczno, Konstancin-Jeziorna, Góra Kalwaria, Prażmów, Tarczyn

Mezoregion

Równina Warszawska, Dolina Środkowej Wisły

Data utworzenia

1993

Akt prawny

Rozporządzenie Wojewody Warszawskiego z dnia 1 czerwca 1993 r.[1]

Powierzchnia

67,96 km²

Powierzchnia otuliny

47,27 km²

Obszary chronione

11 rezerwatów przyrody

Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Chojnowski Park Krajobrazowy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Chojnowski Park Krajobrazowy”
52°03′48,9600″N 21°06′39,6000″E/52,063600 21,111000
Strona internetowa
Kamień Stephana – poświęcony pamięci leśnika

Chojnowski Park Krajobrazowy – park krajobrazowy leżący na Równinie Warszawskiej i skraju Doliny Środkowej Wisły – na południe od Warszawy, na lewym brzegu Wisły. W całości leży na terenie powiatu piaseczyńskiego. Powołany rozporządzeniem Wojewody Warszawskiego z dnia 1 czerwca 1993 r. w sprawie utworzenia Chojnowskiego Parku Krajobrazowego (Dz.Urz.Woj.War. Nr 9, poz.100), co po zmianie prawa ochrony przyrody zostało potwierdzone rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 75, poz. 1976)[2]. Od roku 2010 wchodzi w skład Mazowieckiego Zespołu Parków Krajobrazowych, wraz z parkami krajobrazowymi Mazowieckim, Brudzeńskim (z którymi już wcześniej tworzył zespół), Kozienickim i Nadbużańskim[3]. Jest elementem Zielonego Pierścienia Warszawy i pasa obszarów chronionych ciągnącego się od Mazowieckiego PK po Bolimowski Park Krajobrazowy.

Park zajmuje powierzchnię 67,96 km², jego otulina liczy 47,27 km²[1].

Przedmiot ochrony

Park założono dla ochrony kompleksu Lasów Chojnowskich oraz zespolonego z nim terenu doliny dolnego biegu Jeziorki, a także fragmentu doliny Wisły z wyniosłą skarpą, zabytkowym parkiem przypałacowym i rezerwatami przyrody. Cele ochrony obejmują zachowanie wartości przyrodniczych (gatunki, siedliska, ekosystemy), historyczno-kulturowych (zabudowa podmiejska i wiejska, zespoły pałacowo-parkowe, zabytki, miejsca pamięci) i krajobrazowych (doliny, mozaika użytkowania terenu)[2]. Na terenie parku obowiązują standardowe przepisy ochronne parków krajobrazowych, przy czym zrezygnowano z niektórych zakazów dotyczących zabudowy w przypadku, gdyby ograniczały już obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego[2].

Ochrona przyrody

Ochrona czynna

W latach 2007–2008 w parku prowadzono działania na rzecz poprawy stosunków wodnych, przeciwdziałające skutkom dawnych melioracji w ramach programu „Mała retencja”[4]. W ramach „Akcji Żaba” we współpracy z okolicznymi szkołami w czasie wiosennych wędrówek płazów instalowane są płotki utrudniające ich wchodzenie na jezdnię, a gromadzące się przy nich płazy są przenoszone[5]. Prowadzone są również próby reintrodukcji sokoła wędrownego oraz instalacja budek dla nietoperzy[6].

Flora

Mimo przewagi siedlisk lasów mieszanych (głównie bór mieszany świeży i las mieszany świeży) i liściastych, w drzewostanie nadleśnictwa Chojnów przeważa sosna zwyczajna[7].

W parku rosną następujące gatunki roślin chronionych[8]:

gatunekstopień ochrony
barwinek pospolitycałkowita
bluszcz pospolitycałkowita
centuria pospolitaczęściowa
gnieźnik leśnycałkowita
grążel żółtycałkowita
grzybienie białecałkowita
kalina koralowaczęściowa
kocanki piaskoweczęściowa
konwalia majowaczęściowa
kopytnik pospolityczęściowa
kruszyna pospolitaczęściowa
kukułka szerokolistnacałkowita
lilia złotogłówcałkowita
listera jajowatacałkowita
orlik pospolitycałkowita
paprotka zwyczajnacałkowita
pierwiosnek lekarskiczęściowa
pierwiosnek wyniosłyczęściowa
pióropusznik strusicałkowita
podkolan białycałkowita
pomocnik baldaszkowatycałkowita
porzeczka czarnaczęściowa
przylaszczka pospolitaczęściowa
przytulia wonnaczęściowa
salwinia pływającacałkowita
śnieżyczka przebiśniegcałkowita
storczyk plamistycałkowita
wawrzynek wilczełykocałkowita
wiciokrzew pomorskicałkowita
widłak goździstycałkowita
widłak jałowcowatycałkowita
zawilec wielkokwiatowyczęściowa

Poza tym występują chronione gatunki porostów: płucnica islandzka (ochrona częściowa), różne gatunki chrobotków (ochrona całkowita)[8].

Fauna

W parku żyje ok. 100 gatunków ptaków, ponad 20 gatunków ryb oraz kilkudziesięciu gatunków gadów, płazów i ssaków, m.in. gatunki chronione[8]:

Rezerwaty przyrody

Rezerwaty przyrody na terenie parku krajobrazowego:

Obszary Natura 2000

Na terenie parku wyznaczono dwa obszary o znaczeniu wspólnotowym (projektowane specjalne obszary ochrony siedlisk): Stawy w Żabieńcu (PLH140039) chroniące siedliska wodne i mokradłowe oraz Łąki Soleckie (PLH140055) chroniące siedliska łąkowo-murawowe (głównie łąki trzęślicowe), będące ponadto siedliskiem cennych gatunków (tj. traszki grzebieniastej, kumaka nizinnego oraz motyli z rodziny modraszkowatych: czerwończyka nieparka, modraszka telejusa i modraszka nausitousa[9][10][11]).

Inne formy ochrony przyrody

Na terenie ChPK nie utworzono żadnego użytku ekologicznego. Projektowane są następujące użytki: Łąki Soleckie, Stawy w Żabieńcu, Łąki koło Baniochy, Staw w Zalesiu Górnym, Dolina Jeziorki, Torfowisko w okolicy Prażmowa Nowego, Śródleśne oczka wodne koło Chojnowa. Dwa pierwsze są już obszarami Natura 2000.

W parku ustanowiono ponad 40 pomników przyrody. Są to pojedyncze drzewa oraz ich grupy[12].

Lasy Chojnowskiego Parku Krajobrazowego wchodzą w skład Leśnego Kompleksu Promocyjnego „Lasy Warszawskie”[13].

Na terenie parku znajduje się ośrodek rehabilitacyjny dla rannych ptaków.

Edukacja i turystyka

Tablica na ścieżce edukacyjnej

Ośrodek Edukacyjny MZPK

Park korzysta z ośrodka edukacyjnego zespołu parków w Otwocku (w siedzibie zespołu, na terenie Mazowieckiego Parku Krajobrazowego) i mniejszych placówek terenowych. Poza tym organizuje akcje i konkursy razem z okolicznymi szkołami. Akcje edukacyjne samego parku, jak i zespołu parków, mają na celu edukację ekologiczną, prezentowanie i promowanie przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych walorów okolic oraz propagowanie roli ochronnej parku krajobrazowego. Organizowane są zajęcia kameralne i terenowe, konkursy, wystawy, wykłady, szkolenia, spotkania itp.[14]

Ścieżki edukacyjne i szlaki turystyczne

Na terenie parku i jego okolic wytyczono kilka ścieżek dydaktycznych[15]:

  • piesze
  1. Zwiedzamy okolice ChPK (P1) – 7,5 km, historyczno-przyrodnicza
  2. Spacerem przez Górę Kalwarię (P2) – 3,4 km, historyczna
  3. Gonna sosna (P3) – 5 km, przyrodnicza
  4. Doliną Jeziorki (P4) – 3 km, przyrodnicza
  5. Chojnowskie grądy (P5) – 5 km, przyrodnicza
  6. Lasy Konstancińskie (P6) – 3 km, przyrodnicza
  • rowerowe
  1. Szlakiem rezerwatów oborskich (R2) – 16 km, przyrodniczo-historyczna
  2. Szlakiem Stephana (R3) – 17,8 km, przyrodniczo-historyczna
  3. Pęcherskie sosny – 11 km, przyrodniczo-kulturowa
  • samochodowe:
  1. Do piastowskich korzeni (S1) – 39 km, historyczno-etnograficzna
  2. Lasem do przeszłości (S2) – 36 km, przyrodniczo-historyczna

Przewidziane są również kilkudniowe wycieczki autokarowe na dwóch trasach.

Przez teren ChPK przebiegają również fragmenty szlaków turystycznych oznakowanych przez PTTK. Są to piesze szlaki: szlak turystyczny czerwony Warszawska Obwodnica Turystyczna (MZ-5070-c), szlak turystyczny żółty Chojnowski Szlak Południkowy (MZ-5144-y), szlak turystyczny zielony Główny Szlak Lasów Chojnowskich (MZ-5146-z), szlak turystyczny żółty Szlak Nadwiślański (MZ-5147-y), szlak turystyczny niebieski Szlak Rezerwatów Przyrody im. Czesława Łaszka (MZ-5148-n), szlak turystyczny czarny Chojnowski Szlak Zabytków Przyrody (MZ-5149-s), szlak turystyczny niebieski Szlak Dolinek Mazowieckich (MZ-5128-n)[16]. Poza tym wyznaczonych jest kilka szlaków rowerowych oraz dróg o dopuszczonym ruchu konnym, wśród nich Piaseczyński Szlak Konny PTTK[17].

Przypisy

  1. ↑ a b Chojnowski Park Krajobrazowy. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-10-01].
  2. ↑ a b c Rozporządzenie nr 7 Wojewody Mazowieckiego z dnia 4 kwietnia 2005 r. w sprawie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego (pol.). W: Biuletyn Informacji Publicznej MZPK [on-line]. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych. [dostęp 2010-10-19].
  3. ↑ Uchwała Nr 201/09 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 16 listopada 2009 roku w sprawie połączenia jednostek budżetowych i utworzenia wojewódzkiej samorządowej jednostki organizacyjnej pod nazwą „Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych: Brudzeńskiego, Chojnowskiego, Kozienickiego imienia Profesora Ryszarda Zaręby, Mazowieckiego im. Czesława Łaszka i Nadbużańskiego” oraz nadania jej Statutu (pol.). W: Biuletyn Informacji Publicznej MZPK [on-line]. Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych. [dostęp 2010-10-19].
  4. ↑ Mała retencja (pol.). Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-17)].
  5. ↑ Chronimy płazy - "Akcja Żaba" (pol.). Chojnowski Park Krajobrazowy. [dostęp 2018-10-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-02)].
  6. ↑ Akcje czynnej ochrony (pol.). Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-06)].
  7. ↑ Charakterystyka przyrodniczo-leśna (pol.). Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-17)].
  8. ↑ a b c Lista gatunków chronionych (pol.). Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-06)].
  9. ↑ Grzegorz Bistuła – Prószyński: Motyle dzienne Chojnowskiego Parku Krajobrazowego w: M. Falkowski, M. Jeliński, K. Nowacka – Falkowska (red.) Chojnowski Park Krajobrazowy. Monografia przyrodniczo – edukacyjna. Otwock: ZPKMChiB,SFP Haistra, 2007, s. 112-115. ISBN 978-83-60886-00-7.
  10. ↑ Łąki Soleckie. W: NATURA 2000 a turystyka [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [dostęp 2018-10-01].
  11. ↑ Stawy w Żabieńcu. W: NATURA 2000 a turystyka [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [dostęp 2018-10-01].
  12. ↑ Pomniki przyrody w Chojnowskim PK. W: Chojnowski Park Krajobrazowy [on-line]. 2017-02-13. [dostęp 2018-10-01].
  13. ↑ LKP (pol.). Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-08)].
  14. ↑ Regulamin OE (pol.). Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-06)].
  15. ↑ Ścieżki dydaktyczne (pol.). Chojnowski Park Krajobrazowy. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-05)].
  16. ↑ Szlaki piesze (pol.). Nadleśnictwo Chojnów. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-07-11)].
  17. ↑ Szlaki konne (pol.). Nadleśnictwo Chojnów. [dostęp 2010-10-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-31)].
Parki krajobrazowe w Polsce
Mazowiecki Zespół Parków Krajobrazowych

POL województwo mazowieckie COA.svg

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Green pog.svg
Shiny green button/marker widget.
POL Szlak czerwony.svg
Czerwony szlak turystyczny.
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak czarny.svg
Czarny szlak turystyczny.
ChPK educational trail01.jpg
Autor: Tomasz Kuran aka Meteor2017, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Ścieżka dydaktyczna w Chojnowskim Parku Krajobrazowym
Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
ChPK Stephans stone01.jpg
Autor: Tomasz Kuran aka Meteor2017, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kamień Stephana poświęcony pamięci leśnika węgierskiego pochodzenia, który na przełomie XIX i XX wieku pełnił opiekę nad lasami Chodjnowskimi i Kabackimi (Chojnowski Park Krajobrazowy)