Chojny (Łódź)

Chojnyosiedle w południowej części Łodzi, w dawnej dzielnicy Górna, do 1906 roku obszar ten był jedną z podłódzkich wsi. Do 1946 roku miejscowość była siedzibą gminy Chojny.

Chojny to jednocześnie:

Historia

Pierwsze wzmianki pisane o wsi Chojny pochodzą z 1396 roku. W XIX wieku majątki szlacheckie zostały sprzedane i rozparcelowane na działki budowlane pod powstające robotnicze przedmieście „Nowe Chojny”. Z 1469 roku[2] pochodzą pierwsze informacje o „Chojnach Dużych” i „Chojnach Małych”, kiedy to obie wsie miały wejść do parafii rzgowskiej.

Prawdopodobnie nazwa tego rejonu pochodzi od licznego drzewostanu sosen. Dopiero w drugiej połowie XVIII wieku sprowadzono olędrów polskich i niemieckich, a na wykarczowanych polach stały Holędrów Choiński i wieś Dąbrówka, zwana też Dąbrową. Nowo powstałe osady weszły w skład parafii Mileszki erygowanej przez Jana Bogorię Skotnickiego, arcybiskupa gnieźnieńskiego.

W 1822 roku według Tabeli miast i wsi we wsi Chojny istniał dom kantora ewangelickiego.

W latach 1870–1890 nastąpił okres najintensywniejszej w dziejach Łodzi rozbudowy przemysłu. Terytorium miasta nie było przygotowane ani do racjonalnego wchłonięcia ogromnej rzeszy nowych mieszkańców, ani do właściwego zlokalizowania dużej liczby nowych fabryk (w 1908 roku 340-tysięczne miasto zajmowało ten sam obszar, na którym w 1840 roku zamieszkiwało zaledwie 13 tys. osób). Głód terenów budowlanych spowodował przełamanie granic administracyjnych miasta. Powstały pierwsze przedmieścia łódzkie: Bałuty i Chojny – dzielnice nędzy, chaotycznie i prymitywnie zabudowane, pozbawione jakichkolwiek urządzeń komunalnych. Rodziła się nowa struktura klasowa wywołująca nowe konflikty[3].

Pod koniec XIX wieku Chojny zaczęły się niezmiernie intensywnie urbanizować. Powstały zakłady przemysłowe, zaczęła się parcelacja lasów i pól oraz ziem należących do chłopów. W jej rezultacie powstało drugie co do wielkości przedmieście Łodzi, którego centralnym placem był Czerwony Rynek. W 1903 roku na terenie Chojen wytyczono linię kolej obwodowej. W 1906 roku władze carskie włączyły do miasta sąsiadujące z nim tereny, wśród nich Dąbrówkę oraz Chojny Kolonię.

Po I wojnie światowej, powstawać zaczęły na Chojnach i Dąbrowie osady domków jednorodzinnych oraz gospodarstw ogrodniczych, zamieszkało tu wielu tramwajarzy.

Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 1945 roku wieś i cały obszar gminy zostały 13 lutego 1946 roku włączone do obszaru miasta Łodzi[a] [5].

W latach 1970–1990 zbudowano tu wielkie osiedla mieszkaniowe. Dworzec kolejowy Łódź Chojny przez wiele lat pełnił funkcję jednego z najważniejszych dworców w Łodzi, był również dworcem międzynarodowym. W związku z zamknięciem przebudowywanego dworca Łódź Fabryczna od października 2011 roku, po wielu latach przerwy, dworzec Łódź Chojny został reaktywowany.

Granice

Mapa obszarów SIM dzielnicy Górna

Teren osiedla administracyjnego Chojny obejmuje obszar SIM Stare Chojny, w tym Chojny Zatorze. Natomiast obszar SIM Chojny jest zachodnią częścią osiedla administracyjnego Chojny-Dąbrowa.

Granice obszaru SIM i osiedla administracyjnego
granicasąsiadujące osiedla SIMulice lub innesąsiadujące osiedla administracyjneulice lub inne
północGórniakgen. Jarosława Dąbrowskiego, al. marsz. Edwarda Rydza-Śmigłego i Władysława OrkanaPiastów-Kurakwzdłuż torów PKP trasy Łódź Kaliska – Łódź Chojny i trasy Łódź Chojny – Koluszki (od bocznicy kolejowej do ul. Przyjacielskiej)
wschódDąbrowaWiskitnoul. Przyjacielską (od torów PKP trasy Łódź Chojny – Koluszki do ul. Kolumny), wzdłuż linii rozdzielającej prawnie tereny dawnych wsi Józefów i Bronisin (od ul. Kolumny do granicy miasta)
południeStare Chojnylinia kolejowa D540granica administracyjna miastagranica administracyjna miasta
zachódKurakJarosławska, BednarskaRzgowskaRuda Pabianickaul. Graniczna – numery parzyste (od granicy miasta do rzeki Olechówki), wzdłuż granicy zakładów przemysłowych (od rzeki Olechówki do ul. 3 Maja), ul. Pryncypalną – numery parzyste (od ul. 3 Maja do bocznicy kolejowej), wzdłuż bocznicy kolejowej (od ul. Pryncypalnej do torów PKP trasy Łódź Kaliska – Łódź Chojny)

Obszar SIM

Galeria zdjęć
Miejska Przychodnia przy ul. Leczniczej 6
(czerwiec 2008)
Widok na pergolę w parku przy ul. Leczniczej (czerwiec 2008)
Czerwony Rynek – część południowa,
widok od ul. Rzgowskiej (czerwiec 2008)
Budynek dworca kolejowego Łódź Chojny (kwiecień 2007)

Ważne obiekty

Kościoły i obiekty religijne

Parki

Zabytki

Obiekty sportowe i rekreacyjne

Osiedle administracyjne

Teren osiedla administracyjnego Chojny obejmuje obszar SIM Stare Chojny.

Adres rady osiedla

93-321 Łódź, ul. Powszechna 15
(Szkoła Podstawowa nr 162)
za BIP:
Osiedle Chojny
ul. Rzgowska 151, 93-303 Łódź

Uwagi

  1. Faktycznie obszar gminy Chojny został już włączony w granice administracyjne Łodzi wcześniej – 26 lipca 1945 roku, o czym prezydent miasta Kazimierz Mijal powiadomił okólnikiem nr 41 z dnia 2 sierpnia 1945 roku[4].

Przypisy

  1. Tabela nr 13 do Uchwały budżetowej Rady Miejskiej w Łodzi z dnia 16 stycznia 2014 r.
  2. Oprac. Andrzej Janecki na podstawie monografii Łódź. Dzieje miasta pod red. R. Rosina
  3. Wirtualna Łódź; Łódź w latach 1870–1918
  4. Okólnik nr. 41. „Dziennik Zarządu Miejskiego w Łodzi”, s. 29 (PDF – 15), 1945-09-15. Łódź: Zarząd Miejski w Łodzi. [dostęp 2017-04-11]. Cytat: [...] Z dniem 26 lipca 1945 r. Starosta Grodzki Południowo-Łódzki przejął z rąk Tymczasowego Zarządu Gminnego sprawowane przezeń czynności. [...] W związku z powyższym polecam poszczególnym Wydziałom Zarządu Miejskiego objąć swym zasięgiem od zaraz dotychczasowy teren gminy Chojny, który w ten sposób zostaje inkorporowany do m. Łodzi. 
  5. Dz.U. z 1946 r. nr 4, poz. 35, s. 66 (PDF – 2), kol. 1.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Dzielnica łódź górna (osiedla administracyjne wg SIM) chojny.svg
Autor: Novic84, Licencja: CC BY 3.0
Podział na osiedla administracyjne wg Systemu Informacji Miejskiej dzielnicy Łódź Górna na podstawie InterSIT. Kolorem żółtym zaznaczone osiedle Chojny.
Przychodnia Miejska przy ul. Leczniczej.JPG
Miejska Przychodnia przy ul. Leczniczej 6 (wejście główne)
Czerwony Rynek w Łodzi.JPG
Czerwony Rynek - cz. południowa, widok od ul. Rzgowskiej (sklepy; mięsny, drogeria, piekarnia)
Park przy ul. Leczniczej (pergola).JPG
Widok na pergolę w Parku przy ul. Leczniczej
Lodz Chojny-Railway Station.jpg
Budynek Stacji PKP Łódź-Chojny