Chorągiew Konna Gidów

Chorągiew Konna Gidów
Historia
Państwo

 Księstwo Warszawskie

Sformowanie

1809

Rozformowanie

1809

Dowódcy
Pierwszy

Stanisław Miączyński

Działania zbrojne
Wojna polsko-austriacka
Organizacja
Rodzaj wojsk

Jazda

Chorągiew Konna Gidów oddział jazdy Armii Księstwa Warszawskiego.

Gidami nazywano konne oddziały pełniące funkcje przewodników maszerujących kolumn wojskowych. Oddziały te stanowiły również eskorty wyższych dowódców lub wypełniały zadania kurierów.

Formowanie i działania oddziału

Chorągiew sformowano w maju 1809 roku[1]. Rozkaz Naczelnego Wodza o sformowaniu stanowił: „Chcąc dowód mego szacunku i zaufania do Polaków obywateli Galicji, wzywając szlachtę ich młodzież do czynienia służby wojskowej przy moim boku, postanawiam, niezwłocznie utworzyła się w Lublinie chorągiew konną Przewodnich moich, której organizatorem i komendantem mianuję niniejszym mego adiutanta Stanisława Miączyńskiego [...] Spodziewam się, iż młodzież ocenić potrafi zaszczyt być pierwszą zawołaną do oswobodzenia ojczyzny i przyłożenia się do dobra jej i sławy i zasłużę na chlubne walecznych nagrody"

Skład oddziału stanowiło trzech oficerów, sztandarowy, trzynastu podoficerów, dwóch trębaczy i sześćdziesięciu przewodnich[2]. Pochodzili oni z zamożnych rodzin, a służbę pełnili bez żołdu[2]. Każdy z nich miał służącego i trzy konie[3].

W czasie wojny polsko-austriackiej gidowie stanowili osobistą ochronę Naczelnego Wodza. Byli też wykorzystywani jako konni kurierzy Sztabu Generalnego. 27 listopada 1809 roku oddział został rozformowany[4], a większość jego żołnierzy otrzymała stopnie oficerskie[2] i pełniła dalszą służbę w innych oddziałach. Dowódca oddziału, Stanisław Miączyński, awansowany został do stopnia podpułkownika i dalej pełnił służbę u boku księcia Poniatowskiego jako jego adiutant.

Umundurowanie

Gid na obrazie Jana Chełmińskiego

Mundur gidów wzorowany był na mundurze strzelców konnych. Składał się z ciemnozielonego fraka z karmazynowym kołnierzem i wypustką, białej kamizelki szamerowanej na wzór huzarski złotymi nićmi oraz karmazynowych rajtuzów ze złotym lampasem wpuszczonych w cholewy huzarskich butów. Czapka futrzana z zielono-karmazynową kitą, karmazynową flamą i białymi kordonami. Epolety, guziki oraz sznury naramienne barwy złotej.

Mundur trębacza stanowił kolorystyczną odwrotność gidowych mundurów[1]. Frak był karmazynowy z zielonym kołnierzem i zielone spodnie z żółtym lampasem, bermyca ozdobiona była sznurem żółto-karmazynowym i kitą karmazynowo-zieloną. Akselbanty żółto-karmazynowe. Biały mundur trębacza wzorowany był na huzarskim. Zamiast czaka noszono czarną bermycę.

Dołman i mentyk zdobiony pętlicami i guzami. Odrębność narodową podkreślano orłami haftowanymi na czaprakach i orłami na szabeltasach trębaczy[1]. Uzbrojenie gidów stanowiły szable i pistolety.

Żołnierze

Przypisy

  1. a b c Ryszard Morawski: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. s. 78.
  2. a b c Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie : Księstwo Warszawskie 1807-1814. s. 15-16.
  3. Tadeusz Korzon: dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Tom 3. s. 350.
  4. Gembarzewski 1925 ↓, s. 60.
  5. Władysław Mniszek-Tchorznicki. tchorznicki.com. [dostęp 2016-09-12].

Bibliografia

  • Bronisław Gembarzewski, Szymon Askenazy: Wojsko Polskie : Księstwo Warszawskie 1807-1814. Poznań: Wydaw. Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-47-5.
  • Tadeusz Korzon: dzieje wojen i wojskowości w Polsce. Tom 3. Lwów: Wydawnictwo Ossolineum, 1923.
  • Ryszard Morawski, Henryk Wielecki: Wojsko Księstwa Warszawskiego. Generalicja i sztaby. Warszawa: Wydawnictwo Belona, 1996. ISBN 83-11-08511-0.
  • Gabriel Zych: Armia Księstwa Warszawskiego 1807 – 1812. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1961.
  • Zdzisław Żygulski jun, Henryk Wielecki: Polski mundur wojskowy. Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1988. ISBN 83-03-01483-8.

Media użyte na tej stronie