Chorion

Chorion (łac. chorion) – osłona jajowa występująca u rozmaitych grup bezkręgowców (m.in. u owadów[1], skorupiaków[2], wijów[3], pajęczaków[4], mięczaków[5][6] i pierścienic[7]). U kręgowców termin używany jest w dwóch znaczeniach. Pierwsze odnosi się do osłony przejrzystej (łac. zona pellucida) – w tym znaczeniu termin ten używany jest zwłaszcza u promieniopłetwych[8]. Drugie znaczenie odnosi się do błony płodowej owodniowców, w języku polskim nazywanej kosmówką.

Chorion u większości zwierząt jest strukturą wielofunkcyjną. Oprócz ochrony rozwijającego się zarodka może brać udział w przywabianiu plemników, kapacytacji, indukcji reakcji akrosomalnej czy blokowaniu polispermii[8].

U owadów chorion jest jedną z dwóch, obok błony żółtkowej osłon jajowych. W najbardziej podstawowej formie ma gładką lub żeberkowatą powierzchnię. Często jest jednak silnie zróżnicowany. Występować mogą na nim m.in. mikropyle, aeropyle, hydropyle, stylki, wyrostki oddechowe czy wieczko. U większości owadów prekursory chorionu wytwarzane są w komórkach nabłonka folikularnego i magazynowane w czasie witelogenezy w wakuolach sekrecyjnych. W przypadku chorionów o zróżnicowanej strukturze poszczególne ich regiony są syntetyzowane przez osobne populacje komórek folikularnych, różniących się tak budową jak i funkcją. Prekursory chorionu uwalniane są po witelogenezie do przestrzeni między nabłonkiem folikularnym a oocytem. Zwykle formowanie błony żółtkowej poprzedza formowanie chorionu, ale w niektórych grupach obie osłony jajowe powstają w tym samym czasie[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Sz. Biliński: Oogeneza. W: Biologia rozwoju owadów. Czesław Jura (red.). PWN, 1988, s. 51-54.
  2. ↑ Marcelo García-Guerrero, Michel E. Hendrick. Embryology of Decapod Crustaceans I. Embryonic Development of the Mangrove Crabs Goniopsis Pulchra and Aratus Pisonii (Decapoda: Brachyura). „Journal of Crustacean Biology”. 24 (4), s. 666–672, 2004. DOI: 10.1651/C-2497. 
  3. ↑ Carlo Brena, Michael Akam. Evolution of Developmental Control Mechanisms The embryonic development of the centipede Strigamia maritima Author links open overlay panel. „Developmental Biology”. 363 (1), s. 290-307, 2012. DOI: 10.1016/j.ydbio.2011.11.006. 
  4. ↑ Erminia Conti, Giovanni Costa, Alessandro Marletta, Renata Viscuso. The chorion of eggs in a Namibian Ariadna species (Araneae: Segestriidae): Morphological and SEM analyses. „Journal of Arachnology”. 43 (2), s. 224-227, 2015. DOI: 10.1636/M14-72. 
  5. ↑ Jan A. Pechenik. The Escape of Veligers from Egg Capsules of Nassarius obsoletus and Nassarius trivittatus (Gastropoda, Prosobranchia). „Biological Bulletin”. 149, s. 580-689, 1975. 
  6. ↑ B.I. Sirenko. Revision of the system of the order Chitonida (Mollusca: Polyplacophora) on the basis of correlation between the type of gills arrangement and the shape of the chorion processes. „Ruthenica”. 1993 (3). s. 93–117. 
  7. ↑ John F. Fallon, C. R. Austin. Fine structure of gametes of Nereis limbata (Annelida) before and after interaction. „Journal of Experimental Zoology”. 166 (2), s. 225-241, 1967. DOI: 10.1002/jez.1401660205. 
  8. ↑ a b Kenji Murata, Fred S. Conte, Elizabeth McInnis, Tak Hou Fong, Gary N. Cherr. Identification of the Origin and Localization of Chorion (Egg Envelope) Proteins in an Ancient Fish, the White Sturgeon, Acipenser transmontanus. „Biology of Reproduction”. 90 (6), s. 1-12, 2014. DOI: 10.1095/biolreprod.113.116194.