Choryń
| Artykuł | 52°2′26″N 16°46′59″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 52°2'26.2"N, 16°46'59.2"E, 52°2'26.41"N, 16°46'18.16"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 1 m |
| wieś | |
 Dwór w Choryni | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2009) | 417[1] |
| Strefa numeracyjna | 65 |
| Kod pocztowy | 64-005 |
| Tablice rejestracyjne | PKS |
| SIMC | 0371512 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kościan _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Kościan") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kościańskiego  | |
 52°02′26″N 16°46′59″E/52,040556 16,783056 | |
Choryń – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie kościańskim, w gminie Kościan[2].
Położenie
Choryń leży na Równinie Kościańskiej, przy drodze wojewódzkiej nr 308, na południowy wschód od Kościana[3]. Na północ od miejscowości przebiega linia kolejowa z Kościana do Miejskiej Górki (przystanek kolejowy Choryń) oraz przepływa Rów Wyskoć[3]. Wieś leży na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. Dezyderego Chłapowskiego[3].
Historia
Wieś była własnością rodziny Choryńskich herbu Abdank[4]. Po wygaśnięciu rodu, właścicielami byli kolejno: Bojanowscy, Śliwniccy i Taczanowscy[4]. 21 września 1831 w chrzcie Zofii Taczanowskiej jako chrzestny uczestniczył Adam Mickiewicz[5][6]. Poeta gościł tu jeszcze w okresie od stycznia do marca 1832, w towarzystwie m.in. swego brata Franciszka[5][6]. Zainspirowany rozmowami z powstańcami listopadowymi napisał w Choryni Redutę Ordona[5][6].
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Chorynia należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Kosten rejencji poznańskiej[7]. Choryń należała do okręgu krzywińskiego tego powiatu i stanowiła siedzibę odrębnego majątku, którego właścicielem był wówczas (1846) Taczanowski[7]. Według spisu urzędowego z 1837 roku Choryń liczyła 264 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 19 dymów (domostw)[7].
Do 1938 w Choryni był pochowany gen. Edmund Taczanowski[8].
Pod koniec XIX wieku wieś liczyła 385 mieszkańców[4]. Kościół podlegał parafii w Wyskoci[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa leszczyńskiego[3].
Gospodarka
W Choryni ma swoją siedzibę państwowa Stacja Selekcji Roślin, zajmująca się badaniami nad nowymi odmianami zbóż i ich hodowlą[9][10]. Wyhodowano w niej m.in. popularne odmiany pszenicy ozimej i żyta[9]. Biura ulokowały się w zabudowaniach dworskich[9]. Od 1991 przedsiębiorstwo używa nazwy „Danko”[5][10].
Zabytki i turystyka
We wsi znajdują się zabytkowe[11]:
- neogotycki kościół św. Katarzyny Sieneńskiej z 1851 roku[3]. Obok kościoła stoi neogotycka dzwonnica z 1850[5][11] oraz kaplica grobowa rodziny Taczanowskich, z lat 1669-1670[3][6].
- klasycystyczny dwór Taczanowskich z 1759 z zabudowaniami towarzyszącymi: dworem-oficyną (nowy dwór), spichrzem z I poł. wieku i wozownią z II poł. XVIII wieku albo I poł. XIX wieku oraz parkiem krajobrazowymi o pow. 2,8 ha[3][5][6].
Przez wieś przebiega zielony szlak pieszy łączący miejscowości na terenie parku krajobrazowego[3].
Przypisy
- ↑ woj. wielkopolskie >> pow. kościański >> gmina Kościan. Wszystkie dane dla miejscowości Choryń. [w:] Bank Danych Lokalnych [on-line]. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2014-10-20].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 83, 13 lutego 2013. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-10-20].
- ↑ a b c d e f g h Alicja Dziewulska, Jan Maj: Kościan: mapa topograficzna Polski. Wydanie turystyczne. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne, 1997. ISBN 83-7135-149-6.
- ↑ a b c d Choryń, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 634.
- ↑ a b c d e f Włodzimierz Łęcki: Wielkopolska. Warszawa: Sport i Turystyka, 1996, s. 347. ISBN 83-7079-589-7.
- ↑ a b c d e Kazimierz Szalewski: Leszno i okolice. Sport i Turystyka, 1981, s. 75-76. ISBN 83-217-2348-9.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 214.
- ↑ Sprowadzenie do Poznania zwłok gen. E. Taczanowskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 250 z 3 listopada 1938.
- ↑ a b c Bogdan Zgodziński: Województwo leszczyńskie. Poznań: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1981, s. 56.
- ↑ a b Historia. Danko. [dostęp 2014-10-21]. (pol.).
- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków na terenie województwa wielkopolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 88. [dostęp 2014-10-20].
Linki zewnętrzne
- Dwór w Choryni. staff.amu.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-22)].
Media użyte na tej stronie
Autor:
Mapa gminy Kościan, Polska
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor:
Mapa powiatu kościańskiego, Polska
Logo społeczności Wikimedia. Proszę zauważyć, że w przeciwieństwie do większości logotypów związanych z ruchem Wikimedia, to logo nie jest zarejestrowane jako znak towarowy.
