Chorzów Batory (stacja kolejowa)
 Dworzec kolejowy na stacji Chorzów Batory (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Data otwarcia | 1 października 1913 |
| Poprzednie nazwy | Bismarckhütte (1913–1922, 1939–1942), Königshütte-Bismarck (1942–1945), Hajduki (1922–1939, 1945–1951)[1] |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 2 |
| Liczba krawędzi peronowych | 4 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
| |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′41,2″N 18°56′40,3″E/50,278111 18,944528 | |
Portal  Transport szynowy | |
Chorzów Batory – stacja kolejowa w Chorzowie, położona w dzielnicy Chorzów-Batory, stanowiąca początek magistrali węglowej. Stacja powstała w 1913 roku (pod niem. nazwą Bismarckhütte) jako jeden z dwóch nowych obiektów (drugim jest przystanek kolejowy Świętochłowice) po zamkniętej wtedy stacji Schwientochlowitz[2].
Historia
W dniu 3 października 1846 roku uruchomiono odcinek Kolei Górnośląskiej (Oberschlesische Eisenbahn) o długości 18 km, na trasie Królewska Huta–Katowice–Mysłowice[3]. Dnia 15 sierpnia 1860 roku wybudowano mierzącą 3 km[4] bocznicę towarową z okolicy huty „Bismarck” do centrum Królewskiej Huty[5][6]. Stacja kolejowa z dworcem I klasy (niem. Bahnhof I. Klasse Bismarckhütte) została oddana do użytku w środę 1 października 1913 roku, przejmując cały ruch pociągów starej stacji świętochłowickiej oraz jej infrastrukturę. Od początku istnienia stacja obsługiwała ruch towarowy i osobowy – w budynku dworca działały kasy biletowe i bagażowe, przyjmowane były wszystkie rodzaje przesyłek towarowych (również żywych zwierząt, towarów masowych i przedmiotów wielkogabarytowych)[2]. Dwa zadaszone wiatami perony zostały wzniesione na nasypie (pierwszy dla kierunków Królewska Huta, Katowice, a drugi dla kierunków Gliwice i Katowice) i połączone z budynkiem dworcowym przejściem podziemnym. Stacja użytkowała zmodernizowaną parowozownię i wieżę wodną starej stacji w Świętochłowicach. Po oddaniu dworca do użytku wybudowano nową ekspedycję towarową, położoną naprzeciwko wieży wodnej.
W niedzielę 1 czerwca 1924 roku uruchomiono nową linię Hajduki–Kochłowice o długości 6 km[7].
W roku 2021 stacja obsługiwała 1000 pasażerów na dobę[8].
Charakterystyka
Chorzów Batory jest stacją węzłową, na której łączy się kilka towarowych i pasażerskich linii kolejowych. Najważniejszą obecnie jest ciąg E30 (Katowice – Gliwice). Mimo to przejazd jadących nim pociągów następuje w kierunku zwrotnym (najczęściej ma to miejsce pod nastawnią CB), gdyż "na wprost" jedzie się w kierunku Chorzowa Miasta i dalej na Bytom. Od strony Katowic dociera tutaj też trzeci tor (linia z Katowic przez Gottwald) oraz szlak z posterunku Hajduki. Obecny układ torowy jest pamiątką po przebudowie, w wyniku której przełożony został na obecne miejsce szlak z Miasta. Dawniej istniał też trzeci tor szlakowy do stacji Ruda Chebzie oraz Chorzów Miasto. Do dziś widać też ślady po planowanej budowie drugiej pary torów w kierunku Gliwic, dla uruchomienia Kolei Ruchu Regionalnego. W kierunku Katowic oprócz istniejących 3 torów istniały jeszcze dwa (przez nieistniejący już podg Obroki), które zostały zlikwidowane[9].
Sama stacja została też mocno nadszarpnięta kryzysem w przewozach towarowych. Obecnie duża część torów towarowych jest nieużywana[9], a wyłączoną z eksploatacji dawną parowozownię wyburzono w 2016 roku[10]. Mimo to funkcjonują bocznice, m.in. do Huty „Batory” oraz Zajezdni Tramwajów Śląskich. Zmodernizowano też urządzenia SRK: dawne nastawnie suwakowe zastąpiono urządzeniami przekaźnikowo-komputerowymi typu SUP-3 (nastawnia CB), działa też nastawnia przekaźnikowa CB1, pełniąca funkcję manewrowej oraz SKP dla pociągów od strony Chorzowa Miasta. Szlaki od strony Hajduk oraz Gottwaldu posiadają układową kontrolę niezajętości (liczniki osi) i nie jest wymagane stwierdzanie końca pociągów wjeżdżających z tych szlaków[9].
Infrastruktura
- budynek: używany zgodnie z przeznaczeniem[1],
- kasa biletowa: czynna[1], jedno stanowisko[11],
- dodatkowe tory: są zdatne do eksploatacji[1],
- zadaszenie peronów: osobna wiata nad każdym peronem[1],
- przejście podziemne: czynne[1],
- przejście nadziemne: brak[1],
- lokomotywownia: wyburzona w 2016 roku[12],
- wieża wodna: wyburzona[12],
- semafory: świetlne[1].
Galeria
Nastawnia dysponująca CB (2015)
Nastawnia CB-1 (2020)
Wnętrze dworca (2009)
Przejście na perony (2009)
Zadaszony peron (2009)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Hubert Waguła; Sławomir Fedorowicz: Chorzów Batory. www.atlaskolejowy.net Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
- ↑ a b Eröffnung und Schließung von Stationen. Eisenbahndirektionbezirk Kattowitz, „Zeitung des Vereins Deutscher Eisenbahnverwaltung”, Jg. LIII, 1913, s. 990, 1071, 1202.
- ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 23.
- ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 26.
- ↑ Felix Triest, Topographisches Handbuch von Oberschlesien, Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865, s. 346.
- ↑ Uwarunkowania – problematyka: substancja zabytkowa I kulturowa. W: Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Świętochłowice. s. 41.
- ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 63.
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie, Portal statystyczny UTK [dostęp 2022-09-18] (pol.).
- ↑ a b c Chorzów Batory – Baza kolejowa, semaforek.kolej.org.pl [dostęp 2020-10-18].
- ↑ Adrian Blondzik, Wyburzają parowozownię, swiony.pl – Wiadomości ze Świętochłowic, 1 marca 2016 [dostęp 2020-10-18].
- ↑ Koleje Śląskie: Dworce kolejowe z kasami biletowymi Kolei Śląskich. www.kolejeslaskie.com. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
- ↑ a b Ogólnopolska Baza Kolejowa: Chorzów Batory. www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
Bibliografia
- Teofil Lijewski: Rozwój sieci kolejowej Polski. Warszawa: śląskie Akademia Nauk, Instytut Geografii (Dokumentacja Geograficzna, z. 5), 1959. [dostęp 2020-10-17].
Linki zewnętrzne
- Chorzów Batory w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
| Chorzów Batory | ||
| Linia 131 Chorzów Batory – Tczew (5,900 km) | ||
 | odległość: 3,084 km | |
| Linia 137 Katowice – Legnica (6,166 km) | ||
  odległość: 3,638 km |  | odległość: 2,247 km |
| Linia 164 Chorzów Batory – Ruda Kochłowice (0,010 km) | ||
|  Ruda Kochłowiceodległość: 4,760 km | |
| Linia 713 Katowice – Chorzów Batory (4,503 km) | ||
 odległość: 2,882 km |  | |
| Linia Chorzów Batory – Ruda Chebzie | ||
 | | |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
head station, track to the left
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
head station, track to the right
station at track aqross
Autor:
head stop, track to the left
head stop, track to the right
non-passenger head station, track to the left
non-passenger head stop, track to the left
head station, track to the left
Autor: Therud, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa najważniejszych linii kolejowych województwa śląskiego
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
nastawnia CB1 na stacji Chorzów Batory
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec kolejowy na stacji Chorzów Batory w Chorzowie-Batorym, przy ulicy Armii Krajowej.
head station, track to the right
_Lichen99.jpg)
Autor: Lichen99, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.