Chorzów Batory (stacja kolejowa)
 Dworzec kolejowy na stacji Chorzów Batory (2018) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Lokalizacja | |
| Data otwarcia | 1 października 1913 |
| Poprzednie nazwy | Bismarckhütte (1913–1922, 1939–1942), Königshütte-Bismarck (1942–1945), Hajduki (1922–1939, 1945–1951)[1] |
| Dane techniczne | |
| Liczba peronów | 2 |
| Liczba krawędzi peronowych | 4 |
| Kasy |
|
| Linie kolejowe | |
| |
Położenie na mapie Chorzowa  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′41,2″N 18°56′40,3″E/50,278111 18,944528 | |
Portal  Transport szynowy | |
Chorzów Batory – stacja kolejowa w Chorzowie, położona w dzielnicy Chorzów-Batory, stanowiąca początek magistrali węglowej. Stacja powstała w 1913 roku (pod niem. nazwą Bismarckhütte) jako jeden z dwóch nowych obiektów (drugim jest przystanek kolejowy Świętochłowice) po zamkniętej wtedy stacji Schwientochlowitz[2].
Historia
W dniu 3 października 1846 roku uruchomiono odcinek Kolei Górnośląskiej (Oberschlesische Eisenbahn) o długości 18 km, na trasie Królewska Huta–Katowice–Mysłowice[3]. Dnia 15 sierpnia 1860 roku wybudowano mierzącą 3 km[4] bocznicę towarową z okolicy huty „Bismarck” do centrum Królewskiej Huty[5][6]. Stacja kolejowa z dworcem I klasy (niem. Bahnhof I. Klasse Bismarckhütte) została oddana do użytku w środę 1 października 1913 roku, przejmując cały ruch pociągów starej stacji świętochłowickiej oraz jej infrastrukturę. Od początku istnienia stacja obsługiwała ruch towarowy i osobowy – w budynku dworca działały kasy biletowe i bagażowe, przyjmowane były wszystkie rodzaje przesyłek towarowych (również żywych zwierząt, towarów masowych i przedmiotów wielkogabarytowych)[2]. Dwa zadaszone wiatami perony zostały wzniesione na nasypie (pierwszy dla kierunków Królewska Huta, Katowice, a drugi dla kierunków Gliwice i Katowice) i połączone z budynkiem dworcowym przejściem podziemnym. Stacja użytkowała zmodernizowaną parowozownię i wieżę wodną starej stacji w Świętochłowicach. Po oddaniu dworca do użytku wybudowano nową ekspedycję towarową, położoną naprzeciwko wieży wodnej.
W niedzielę 1 czerwca 1924 roku uruchomiono nową linię Hajduki–Kochłowice o długości 6 km[7].
W roku 2021 stacja obsługiwała 1000 pasażerów na dobę[8].
Charakterystyka
Chorzów Batory jest stacją węzłową, na której łączy się kilka towarowych i pasażerskich linii kolejowych. Najważniejszą obecnie jest ciąg E30 (Katowice – Gliwice). Mimo to przejazd jadących nim pociągów następuje w kierunku zwrotnym (najczęściej ma to miejsce pod nastawnią CB), gdyż "na wprost" jedzie się w kierunku Chorzowa Miasta i dalej na Bytom. Od strony Katowic dociera tutaj też trzeci tor (linia z Katowic przez Gottwald) oraz szlak z posterunku Hajduki. Obecny układ torowy jest pamiątką po przebudowie, w wyniku której przełożony został na obecne miejsce szlak z Miasta. Dawniej istniał też trzeci tor szlakowy do stacji Ruda Chebzie oraz Chorzów Miasto. Do dziś widać też ślady po planowanej budowie drugiej pary torów w kierunku Gliwic, dla uruchomienia Kolei Ruchu Regionalnego. W kierunku Katowic oprócz istniejących 3 torów istniały jeszcze dwa (przez nieistniejący już podg Obroki), które zostały zlikwidowane[9].
Sama stacja została też mocno nadszarpnięta kryzysem w przewozach towarowych. Obecnie duża część torów towarowych jest nieużywana[9], a wyłączoną z eksploatacji dawną parowozownię wyburzono w 2016 roku[10]. Mimo to funkcjonują bocznice, m.in. do Huty „Batory” oraz Zajezdni Tramwajów Śląskich. Zmodernizowano też urządzenia SRK: dawne nastawnie suwakowe zastąpiono urządzeniami przekaźnikowo-komputerowymi typu SUP-3 (nastawnia CB), działa też nastawnia przekaźnikowa CB1, pełniąca funkcję manewrowej oraz SKP dla pociągów od strony Chorzowa Miasta. Szlaki od strony Hajduk oraz Gottwaldu posiadają układową kontrolę niezajętości (liczniki osi) i nie jest wymagane stwierdzanie końca pociągów wjeżdżających z tych szlaków[9].
Infrastruktura
- budynek: używany zgodnie z przeznaczeniem[1],
- kasa biletowa: czynna[1], jedno stanowisko[11],
- dodatkowe tory: są zdatne do eksploatacji[1],
- zadaszenie peronów: osobna wiata nad każdym peronem[1],
- przejście podziemne: czynne[1],
- przejście nadziemne: brak[1],
- lokomotywownia: wyburzona w 2016 roku[12],
- wieża wodna: wyburzona[12],
- semafory: świetlne[1].
Galeria
Nastawnia dysponująca CB (2015)
Nastawnia CB-1 (2020)
Wnętrze dworca (2009)
Przejście na perony (2009)
Zadaszony peron (2009)
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h Hubert Waguła; Sławomir Fedorowicz: Chorzów Batory. www.atlaskolejowy.net Atlas Kolejowy Polski, Czech i Słowacji. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
- ↑ a b Eröffnung und Schließung von Stationen. Eisenbahndirektionbezirk Kattowitz, „Zeitung des Vereins Deutscher Eisenbahnverwaltung”, Jg. LIII, 1913, s. 990, 1071, 1202.
- ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 23.
- ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 26.
- ↑ Felix Triest, Topographisches Handbuch von Oberschlesien, Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865, s. 346.
- ↑ Uwarunkowania – problematyka: substancja zabytkowa I kulturowa. W: Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Świętochłowice. s. 41.
- ↑ Lijewski 1959 ↓, s. 63.
- ↑ Urząd Transportu Kolejowego, Przewozy pasażerskie, Portal statystyczny UTK [dostęp 2022-09-18] (pol.).
- ↑ a b c Chorzów Batory – Baza kolejowa, semaforek.kolej.org.pl [dostęp 2020-10-18].
- ↑ Adrian Blondzik, Wyburzają parowozownię, swiony.pl – Wiadomości ze Świętochłowic, 1 marca 2016 [dostęp 2020-10-18].
- ↑ Koleje Śląskie: Dworce kolejowe z kasami biletowymi Kolei Śląskich. www.kolejeslaskie.com. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
- ↑ a b Ogólnopolska Baza Kolejowa: Chorzów Batory. www.bazakolejowa.pl. [dostęp 2021-11-03]. (pol.).
Bibliografia
- Teofil Lijewski: Rozwój sieci kolejowej Polski. Warszawa: śląskie Akademia Nauk, Instytut Geografii (Dokumentacja Geograficzna, z. 5), 1959. [dostęp 2020-10-17].
Linki zewnętrzne
- Chorzów Batory w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
| Chorzów Batory | ||
| Linia 131 Chorzów Batory – Tczew (5,900 km) | ||
 | odległość: 3,084 km | |
| Linia 137 Katowice – Legnica (6,166 km) | ||
  odległość: 3,638 km |  | odległość: 2,247 km |
| Linia 164 Chorzów Batory – Ruda Kochłowice (0,010 km) | ||
|  Ruda Kochłowiceodległość: 4,760 km | |
| Linia 713 Katowice – Chorzów Batory (4,503 km) | ||
 odległość: 2,882 km |  | |
| Linia Chorzów Batory – Ruda Chebzie | ||
 | | |
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
head station, track to the left
head station, track to the left
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
head station, track to the right
head station, track to the right
head stop, track to the left
head stop, track to the left
station at track aqross
head stop, track to the right
head stop, track to the right
Autor:
non-passenger head station, track to the left
non-passenger head stop, track to the left
Autor: Therud, Licencja: CC BY-SA 3.0
Mapa najważniejszych linii kolejowych województwa śląskiego
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
nastawnia CB1 na stacji Chorzów Batory
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec kolejowy na stacji Chorzów Batory w Chorzowie-Batorym, przy ulicy Armii Krajowej.
_Lichen99.jpg)
Autor: Lichen99, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
To zdjęcie zostało wykonane podczas polskiej Wikiekspedycji kolejowej 2015 zorganizowanej przez
Stowarzyszenie Wikimedia Polska we współpracy z Fundacją Grupy PKP.
Wszystkie zdjęcia z wyprawy możesz zobaczyć w kategorii Wikiekspedycja kolejowa 2015.