Chris Hadfield

Chris Hadfield
Ilustracja
Chris Hadfield (2011)
Data i miejsce urodzenia

29 sierpnia 1959
Sarnia

Narodowość

kanadyjska

Funkcja

dowódca MSK,
specjalista misji,
inżynier pokładowy

Łączny czas misji kosmicznych

165 dni 16 godzin 21 minut

Misje

STS-74, STS-100,
Sojuz TMA-07M (Ekspedycja 34/35)

Stopień wojskowy

pułkownik Royal Canadian Air Force

Odznaczenia
Meritorious Service Cross – wojskowy (Kanada) Meritorious Service Cross – cywilny (Kanada) Order Ontario Queen Elizabeth II Golden Jubilee Medal NASA Exceptional Service Medal

Chris Austin Hadfield (ur. 29 sierpnia 1959 w Sarnii) – kanadyjski astronauta, który jako pierwszy Kanadyjczyk odbył spacer w przestrzeni kosmicznej. Emerytowany pilot wojskowy, pułkownik Królewskich Kanadyjskich Sił Lotniczych.

Wykształcenie, służba wojskowa i kariera astronauty

W kanadyjskich siłach zbrojnych od ukończenia liceum w 1978 roku. W 1982 roku ukończył Królewskie Kolegium Wojskowe Kanady z licencjatem z inżynierii mechanicznej. W 1983 roku ukończył z najlepszym wynikiem podstawowe szkolenie na odrzutowcach i rozpoczął szkolenie na pilota myśliwca w 410 Tactical Fighter Operational Training Squadron Kanadyjskich Królewskich Sił Powietrznych.

W maju 1992 roku ukończył University of Tennessee Space Institute z tytułem magistra.

W czerwcu tego samego roku został wybrany do grupy nowych czterech kanadyjskich kosmonautów. Hadfield uczestniczył w dwóch lotach z udziałem wahadłowców: STS-74 w 1995 r. i STS-100 w 2001 r. oraz pełnił funkcję komunikatora.

Biorąc udział w misji STS-74 na stację kosmiczną Mir został jedynym Kanadyjczykiem w historii na pokładzie rosyjskiej stacji kosmicznej i pierwszym Kanadyjczykiem operującym Canadarm na orbicie. W trakcie misji STS-100 na MSK wykonał dwa wyjścia w otwartą przestrzeń kosmiczną, zostając pierwszym Kanadyjczykiem na spacerze kosmicznym.

W 2003 roku po 25 latach służby wojskowej przeszedł na emeryturę w siłach powietrznych, zostając kosmonautą cywilnym. 10-23 maja 2010 dowodził 14. misją podwodną NEEMO (NASA Extreme Environment Mission Operations) realizowanej przez NASA i NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration), gdzie brał udział m.in. jego przyszły partner w kosmosie Thomas Marshburn.

19 grudnia 2012 Sojuz TMA-07M wyniósł go na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) jako członka Ekspedycji 34. i 35. Przybył na stację 21 grudnia, zgodnie z planem[1]. Jest pierwszym Kanadyjczykiem, który pełnił funkcję dowódcy Stacji. 14 maja 2013 nad ranem czasu polskiego powrócił na Ziemię w kapsule statku Sojuz wraz z dwoma innymi członkami załogi ISS.

Miesiąc po powrocie ogłosił odejście z Kanadyjskiej Agencji Kosmicznej na emeryturę 3 lipca 2013.

Media społeczne i działalność popularyzatorska

Podczas pobytu na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej Hadfield wykonał kilka teledysków publikowanych w serwisie YouTube, w tym cover utworu Davida Bowie, Space Oddity.

Prowadzi twittowy magazyn pt. „Jak żyją astronauci w kosmosie”, w którym odsłania tajniki życia w stacji orbitalnej.

W 2013 roku opublikował wspomnienia, An Astronaut's Guide to Life on Earth.

W 2016 roku Wydawnictwo JAK wydało książkę Kosmiczny poradnik życia na Ziemi ISBN 978-83-240-2571-8

Wykaz lotów

Loty kosmiczne, w których uczestniczył Chris Austin Hadfield
CelData startuStatek kosmicznyData lądowaniaStatek kosmicznyFunkcjaCzas trwania
1
Stacja Mir
12 listopada 1995
STS-74
Atlantis F-15
20 listopada 1995
STS-74
Atlantis F-15
Specjalista misji 1 (MS-1)
8 dni 4 godziny 30 minut i 44 sekundy
2
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
19 kwietnia 2001
STS-100
Endeavour
F-16
1 maja 2001
STS-100
Endeavour
F-16
Specjalista misji 1 (MS-1)
11 dni 21 godzin 30 minut
3
Międzynarodowa Stacja Kosmiczna
19 grudnia 2012 12:12:36 UTC
Sojuz TMA-07M
14 maja 2013 02:31 UTC
Sojuz TMA-07M
Inżynier pokładowy 4, Dowódca wyprawy
145 dni 14 godzin 19 minut
Łączny czas spędzony w kosmosie — 165 dni 16 godzin 21 minut.

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Order Ontario ribbon bar.svg
Autor: Morgan Phoenix, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ribbon: Order of Ontario
Chris Hadfield 2011.jpg
Canadian Space Agency astronaut Chris Hadfield, attired in a training version of his Extravehicular Mobility Unit (EMU) spacesuit.
CAN Meritorious Service Cross (civil division) ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 4.0
Meritorious Service Cross ribbon bar (civil division). Canada.
CAN Meritorious Service Cross (military division) ribbon.svg
Autor: Borodun, Licencja: CC BY 4.0
Meritorious Service Cross ribbon bar (military division). Canada.