Christopher Walken

Christopher Walken
Ilustracja
Christopher Walken w 2018
Imię i nazwiskoRonald Christopher Walken
Data i miejsce urodzenia31 marca 1943
Nowy Jork
Zawódaktor, reżyser, producent filmowy
Współmałżonek

Georgianne Walken
(od 1969)

Lata aktywnościod 1953

Christopher Walken, właśc. Ronald Christopher Walken[1] (ur. 31 marca 1943 w Nowym Jorku) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, także tancerz, piosenkarz i model. Zdobywca Oskara dla najlepszego aktora drugoplanowego w 1978, za rolę w Łowcy jeleni Michaela Cimino[2].

Życiorys

Wczesne lata

Urodził się w Queens[3] w Nowym Jorku w rodzinie metodystów[4] jako najmłodszy z trzech synów[5] piekarza – emigranta z Niemiec, Paula Walkena – i emigrantki ze Szkocji, Rosalie (z domu Russell)[6]. Jego imię Ronald nadano mu na cześć aktora Ronalda Colmana[7].

W wieku trzech lat pojawiał się w katalogach jako dziecięcy model, był także w tle w komediowych skeczach takich komików jak Jerry Lewis, Steve Allen i Jackie Gleason. Wraz ze swoimi starszymi braćmi, Glennem i Kennethem, od najmłodszych lat uczęszczał na lekcje tańca. W 1961 ukończył Professional Children’s School na nowojorskim Manhattanie[8].

Kariera

Edukację jako aktor i tancerz kontynuował w Hofstra University & ANTA w Hempstead[9], podczas gdy od czasu do czasu zastępował brata Glenna jako Mike Bauer w operze mydlanej CBS Guiding Light (The Guiding Light, 1954-1956). W 1959, jako 16-latek zadebiutował na Broadwayu – American National Theatre and Academy Theatre w roli Davida w uhonorowanej nagrodą Pulitzera sztuce Archibalda MacLeisha J.B. (1959)[10], współczesny wersji Księgi Hioba. W pierwszych latach swojej kariery Walken występował w musicalach.

W 1966 za rolę Króla Filipa II w sztuce broadwayowskiej Lew w zimie[11] zdobył nagrodę im. Clarence’a Derwenta. W 1967 jako Jack Hunter w dramacie Tatuowana róża Tennessee Williamsa odebrał nagrodę Theatre World Award. W serialu CBS Hawaii Five-O (1969) pojawił się jako patrol United States Navy Walt Kramer. W 1970 otrzymał nagrodę specjalną Drama Desk Award za kreację Alana w Lemon Sky w Playhouse Theatre. Tytułowa postać w przedstawieniu Kid Champion przyniosła mu w 1975 nagrodę Obie.

W niezależnym filmie Me and My Brother z 1968, w reżyserii znanego fotografa Roberta Franka był reżyserem. W Annie Hall (1977) Woody’ego Allena zagrał Duane’a Halla, neurotycznego brata tytułowej bohaterki (Diane Keaton). W 1978 otrzymał Oskara za drugoplanową rolę żołnierza wyniszczonego psychicznie przez wojnę w Wietnamie w Łowcy jeleni (1978) Michaela Cimino. Na ekranie z racji swej specyficznej urody z reguły był obsadzany w rolach psychopatów, szaleńców i ludzi pozostających na marginesie życia, np. jako lokalny gangster, młody nauczyciel zakochany w swojej koleżance w Martwej strefie (1983) Davida Cronenberga. W 1985 wcielił się w postać głównego antagonisty agenta 007: niezwykle inteligentnego Maxa Zorina w czternastym z kolei oficjalnym filmie z cyklu o Jamesie BondzieZabójczy widok u boku Rogera Moore’a.

Równie często pokazywał się na ekranie jako filmowy czarny charakter; narkotykowy boss w Królu Nowego Jorku (1990) Abla Ferrary, nieuczciwy biznesmen w Powrocie Batmana (1992) Tima Burtona, Vincent Coccotti w Prawdziwym romansie (1993) Tony’ego Scotta, Kapitan Koons w Pulp Fiction (1994) Quentina Tarantino, Carlo Bartolucciego w Pokerowej zagrywce (1997) czy w tytułowej roli w Jeźdźcu bez głowy (1999) też wyreżyserowanym przez Burtona[12]. Nie stronił od ról, w których jest karykaturą samego siebie, tak jak w Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym (1995). W 1997 został uhonorowany nagrodą Susan Stein Shiva Award za dokonania aktorskie w Public Theatre Josepha Pappa. W czarnej komedii 7 psychopatów (2012) wcielił się w jednego z członków nietypowej szajki, która zajmuje się porywaniem psów.

Stał się znany także z brawurowej sekwencji tanecznej w teledysku Fatboy Slima „Weapon of choice” (2000).

Życie prywatne

W styczniu 1969 poślubił Georgianne Thon, reżyserkę castingu, tancerkę i asystentkę producenta[13].

Filmografia

Filmy fabularne

RokTytułRolaReżyser
1966Boso w Atenach (Barefoot in Athens, TV)LamproclesGeorge Schaefer
1969Trzech muszkieterów (The Three Musketeers, TV)John Felton
Me and My Brother)ReżyserRobert Frank
1971Taśmy prawdy (The Anderson Tapes)DzieciakSidney Lumet
1972The Happiness CageSzeregowy James H. ReeseBernard Girard
1975Valley ForgeHessianFielder Cook
1976Następny przystanek Greenwich Village (Next Stop, Greenwich Village)RobertPaul Mazursky
1977Annie HallDuane HallWoody Allen
Strażnik ( The Sentinel)Detektyw RizzoMichael Winner
RoselandRussel (The Hustle)James Ivory
1978Łowca jeleni (The Deer Hunter)Nikanor „Nick” ChevotarevichMichael Cimino
Shoot the Sun DownPan RainbowDavid Leeds
1979Ostatni uścisk (Last Embrace)EckartJonathan Demme
1980Wrota niebios (Heaven's Gate)Nathan D. ChampionMichael Cimino
1981Psy wojny (The Dogs of War)James „Jamie” ShannonJohn Irvin
Grosz z nieba (Pennies from Heaven)TomHerbert Ross
1983Możesz być kim chcesz ? (Who Am I This Time?)Harry NashJonathan Demme
Burza mózgów (Brainstorm)Dr Michael Anthony BraceDouglas Trumbull
Martwa strefa (The Dead Zone)Johnny SmithDavid Cronenberg
1985Zabójczy widok (A View to a Kill)Max ZorinJohn Glen
1986W swoim kręgu (At Close Range)Brad Whitewood Sr.James Foley
1987Świadek wojny (Deadline)Don StevensNathaniel Gutman
1988Fasolowa wojna (The Milagro Beanfield War)Kyril MontanaRobert Redford
Biloxi BluesSierżant Merwin J. ToomeyMike Nichols
Swój chłopak (Homeboy)Wesley PendergassMichael Seresin
Kot w butach (Puss in Boots)Kot w butachEugene Marner
1989Wspólnota (Communion)Louis Whitley StrieberPhilippe Mora
1990Pociecha od obcych (The Comfort of Strangers)RobertPaul Schrader
Król Nowego Jorku (King of New York)Frank WhiteAbel Ferrara
1991Rodzina Sary. Anons (Sarah, Plain and Tall, TV)Jacob WittingGlenn Jordan
McBainBobby McBainJames Glickenhaus
1992Obsesja (Mistress)Warren ZellBarry Primus
Powrót Batmana (Batman Returns)Max ShreckTim Burton
Day of AtonementPasco MeisnerAlexandre Arcady
W kręgu podejrzeń (All-American Murder)P.J. DeckerAnson Williams
1993Chybiony cel (Scam)Jack ShanksJohn Flynn
Rodzina Sary. Skowronek (Skylark, TV)Jacob WittingGlenn Jordan
Prawdziwy romans (True Romance)Vincenzo CoccottiTony Scott
Świat Wayne’a 2 (Wayne’s World 2)Robert C. „Bobby” CahnStephen Surjik
1994Pulp FictionKapitan KoonsQuentin Tarantino
1995Na żywo (Nick of Time)Pan SmithJohn Badham
Armia Boga (The Prophecy)GabrielGregory Widen
Uzależnienie (The Addiction)PeinaAbel Ferrara
Smak ryzyka (Wild Side)Bruno BuckinghamDonald Cammell
Ktoś tu kręci (Search and Destroy)Kim UlanderDavid Salle
Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym (Things to Do in Denver when You’re Dead)Człowiek z planemGary Fleder
1996Pogrzeb (The Funeral)Raimundo „Ray” TempioAbel Ferrara
Ostatni sprawiedliwy (Last Man Standing)HickeyWalter Hill
CelluloideOficer USA Rod GeigerCarlo Lizzani
Basquiat – Taniec ze śmiercią (Basquiat)prowadzący wywiadJulian Schnabel
1997Polowanie na mysz (MouseHunt)Caesar, eksterminatorGore Verbinski
Pokerowa zagrywka (Suicide Kings)szef mafii Carlo Bartolucci/Charlie BarretPeter O’Fallon
Nadbagaż (Excess Baggage)Raymond „Wujek Ray” Perkins, wujek EmilyMarco Brambilla
1998Armia Boga II (The Prophecy II)GabrielGreg Spence
IlluminataUmberto BevalaquaJohn Turturro
New Rose HotelFoxAbel Ferrara
Trans (Trance)Wujek Bill FerriterMichael Almereyda
Mrówka Z (Antz)Pułkownik Cutter (głos)Eric Darnell
1999Jeździec bez głowy (Sleepy Hollow)JeździecTim Burton
Kiss Toledo GoodbyeMaxLyndon Chubbuck
Rodzina Sary: Anons (Sarah, Plain and Tall: Winter’s End, TV)Jacob WittingGlenn Jordan
Vendetta (TV-HBO)James Houston ThomasNicholas Meyer
Atomowy amant (Blast from the Past)Calvin WebberHugh Wilson
2000Oportuniści (The Opportunists)Victor „Vic” KellyMyles Connell
2001Armia Boga: Proroctwo (The Prophecy 3: The Ascent)GabrielPatrick Lussier
Ulubieńcy Ameryki (America’s Sweethearts)Hal WeidmannJoe Roth
Joe DirtAnthony Benedetti/Clem Doore/Gert B. FrobeDennie Gordon
Afera naszyjnikowa (The Affair of the Necklace)Alessandro di CagliostroCharles Shyer
Złoty interes (Scotland, PA)Lejtnant McDuffBilly Morrissette
Popcorn Shrimpscenariusz, reżyseriaChristopher Walken
Country Miśki (The Country Bears)Reed ThimplePeter Hastings
Jungle JuiceRoyTony Vitale
2002Złap mnie, jeśli potrafisz (Catch Me If You Can)Frank William Abagnale Sr., ojciec FrankaSteven Spielberg
Zakopana Betty (Plots with a View)Frank FeatherbedNick Hurran
Engine TroubleRusty (głos)Brad Barnes
Poolhall JunkiesWujek Mike FlynnMars Callahan
2003Kangur Jack (Kangaroo Jack)Salvatore „Sal” MaggioDavid McNally
Witajcie w dżungli (The Rundown/Welcome to the Jungle)Cornelius Bernard HatcherPeter Berg
GigliDetektyw Stanley JacobellisMartin Brest
2004Zawiść (Envy)J-ManBarry Levinson
Żony ze Stepford (The Stepford Wives)Mike WellingtonFrank Oz
Człowiek w ogniu (Man on Fire)Paul Rayburn
Na zakręcie (Around the Bend )Turner LairJordan Roberts
2005Polowanie na druhny (Wedding Crashers)Sekretarz William ClearyDavid Dobkin
DominoMark HeissTony Scott
2006Romanse i papierosy (Romance & Cigarettes)Kuzyn BoJohn Turturro
Klik: I robisz, co chcesz (Click)MortyFrank Coraci
Człowiek roku (Man of the Year)Jack MenkenBarry Levinson
Czarna magia (Fade to Black)Agent CIA BrewsterOliver Parker
2007Piłki z jajami (Balls of Fury)FengRobert Ben Garant
Lakier do włosów (Hairspray)Wilbur TurnbladAdam Shankman
2008Five Dollars a Day (zapisywane także jako $5 a Day)Nat ParkerNigel Cole
2009Plan prawie doskonały (The Maiden Heist)Roger BarlowPeter Hewitt
2010Życie jak plaża (Life's a Beach)Roy CallahanTony Vitale
Obywatel Brando (Citizen Brando)JoeRidha Behi
2011Zabić Irlandczyka (Kill the Irishman)Alex 'Shondor' BirnsJonathan Hensleigh
Czarny koń (Dark Horse)JackieTodd Solondz
20127 psychopatów (Seven Psychopaths)Hans KieslowskiMartin McDonagh
Późny kwartet (A Late Quartet)Peter MitchellYaron Zilberman
2013Twardziele (Stand Up Guys)DocFisher Stevens
The Power of Few DokeLeone Marucci
Gods Behaving BadlytZeusMarc Turtletaub
2014Jersey Boys (Chłopaki z Jersey)Angelo „Gyp” DeCarloClint Eastwood
Turks i Caicos (Turks & Caicos)Curtis PelissierDavid Hare
Peter Pan Live!Kapitan HakRob Ashford
2015When I Live My Life Over AgainPaulRobert Edwards
The Family FangCaleb FangJason Bateman
Joe Dirt 2: Beautiful LoserAnthony Benedetti/Clem Doore/Gert B. FrobeFred Wolf
2016Eddie the EagleWarren SharpDexter Fletcher
Księga dżungli (The Jungle Book)Król Louie (głos)Jon Favreau
Jak zostać kotem (Nine Lives)Felix GrantBarry Sonnenfeld

Seriale TV

Rokfilm fabularny/serial TVRola
1954–56Guiding LightMichael „Mike” Bauer
1963Naked CityChris Johannis
1970Hawaii Five-OWalt Kramer
1977KojakBen Wiley
2003Juliusz Cezar (Julius Caesar)Katon Młodszy
2014Piotruś Pan żyje! (Peter Pan Live!)Kapitan Hook
2021The OutlawsFrank Sheldon
2022SeveranceBurt

Gry wideo

RokTytułRola
1996RipperDetektyw Vince Magnotta
1996Privateer 2: The DarkeningDavid Hassan
2003True Crime: Streets of LAGeorge
2005True Crime: New York CityGabriel Whitting

Teledyski

RokTytułWykonawcaRola
1993Bad GirlMadonnaanioł stróż
1995„Breakin' Down”Skid RowGabriel
2000„Weapon of Choice”Fatboy Slimtakże choreografia

Nagrody

RokNagrodaKategoriaFilm
1979Nagroda Akademii FilmowejNajlepszy aktor drugoplanowy[14]Łowca jeleni (1978)
1997Malaga International Week of Fantastic CinemaWyróżnienie specjalne[14]Uzależnienie (1995)
2003Nagroda BAFTANajlepszy aktor drugoplanowy[14]Złap mnie, jeśli potrafisz (2002)
Nagroda Gildii Aktorów EkranowychNajlepszy aktor drugoplanowy[14]
2004Festiwal Filmowy w MontrealuNajlepszy aktor[14]Na zakręcie (2004)
2005Nagroda SatelitaNajlepszy aktor drugoplanowy w dramacie[14]

Przypisy

  1. Christopher Walken (ang.). Listal. [dostęp 2016-02-22].
  2. Christopher Walken (ang.). TVRage.com. [dostęp 2016-02-22].
  3. Christopher Walken Actor (ang.). „TV Guide”. [dostęp 2016-02-22].
  4. The Religious Affiliation of Christopher Walken (ang.). Adherents.com. [dostęp 2016-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-04)].
  5. Mark Deming: Christopher Walken Biography (ang.). AllMovie. [dostęp 2016-02-22].
  6. Christopher Walken What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-08-01].
  7. Ronald Walken Genealogy (ang.). Geni. [dostęp 2016-02-22].
  8. Christopher Walken – Actor (rum.). CineMagia.ro. [dostęp 2016-02-22].
  9. Overview for Ronald Colman (ang.). Turner Classic Movies. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-04)].
  10. Christopher Walken (ang.). Internet Broadway Database. [dostęp 2021-02-22].
  11. Janet Maslin: Movies 'Discover' Christopher Walken (ang.). „The New York Times”, 26 grudnia 1978. [dostęp 2021-02-22].
  12. Christopher Walken/ (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-02-22].
  13. Christopher Walken Biography (1943-) (ang.). Film Reference. [dostęp 2016-02-22].
  14. a b c d e f Christopher Walken Awards (ang.). [dostęp 2018-01-02].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Christopher Walken 2018.jpg
Autor: Pierre Vogel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Christopher Walken receiving the Rencontres 7e Art Lausanne 2018 honorary award during the closing ceremony.