Chruścikowate

Chruścikowate
Phryganeidae
Leach, 1815
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Podtyp

tchawkowce

Gromada

owady

Rząd

chruściki

Rodzina

chruścikowate

Phryganeidae – chruścikowate, rodzina owadów wodnych z rzędu chruścików (Insecta: Trichoptera). Należą do największych chruścików, zarówno larwy jak i imagines. Larwy budują przenośne domki, zbudowane z części roślinnych lub detrytusu. Czasami wykorzystują fragment źdźbła trzciny. Należą do nielicznych chruścików budujących przenośne domki, które mogą swój domek opuścić (np. pod wpływem stresu) i przenieść się do innego (u większości jedynie pierwsze stadia larwalne potrafią zacząć budowę domku, kolejne jedynie go rozbudowują).

Phryganeidae to rodzina chruścików stosunkowo stara filogenetycznie, w budowie ciała zachowało się wiele cech pierwotnych. Larwy najczęściej są drapieżne.

W Polsce występuje 12 gatunków, zgrupowanych w 7 rodzajów. Są silnie zróżnicowane ekologicznie. Do najrzadszych gatunków należy Semblis phalaenoides, zasiedla torfowiskowe rzeki, w Europie rozmieszczona na północy. Imago jest niezwykle, jak na chruściki, kolorowo ubarwione (kolory brązu i ekri) i aktywne za dnia. Można uznać ten gatunek na relikt polodowcowy. Współcześnie znane jest tylko jedno stanowisko na Bagnach Biebrzańskich.

Dwa kolejne gatunki: Hagenella clathrata i Oligostomis reticulata również preferują cieki (ale mniejsze rzeczki i strumienie) przepływające przez torfowiska i również należą do gatunków rzadkich i ginących w Europie. W małych śródleśnych strumieniach o brązowej i lekko kwaśnej wodzie często spotkać można Oligotricha striata. Zarośnięty litoral rzek i jezior zasiedlają dwa gatunki z rodzaju Phryganea. W małych jeziorach i starorzeczach spotykane są larwy z rodzaju Agrypnia. Natomiast śródleśne zbiorniki okresowe zamieszkuje Trichostegia minor. Ze względu na duże zróżnicowanie ekologiczne oraz stosunkowo łatwą identyfikację larwy Phryganeidae są dobrymi bioindykatorami.

Gatunki, których obecność stwierdzono w Polsce:

  • Agrypnia obsoleta
  • Agrypnia pagetana
  • Agrypnia picta
  • Agrypnia varia
  • Hagenella clathrata
  • Semblis phalaenoides
  • Oligostomis reticulata
  • Oligotricha striata
  • Trichostegia minor
  • Phryganea bipunctata
  • Phryganea grandis

Zobacz też

  • Chruściki Polski

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Trichoptera (aka).jpg
Autor:

André Karwath aka Aka

, Licencja: CC BY-SA 2.5
This image shows an about 2 cm large Trichoptera grub in a garden pond.