Chruścina jagodna

Chruścina jagodna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

wrzosowce

Rodzina

wrzosowate

Rodzaj

chruścina

Gatunek

chruścina jagodna

Nazwa systematyczna
Arbutus unedo L.
Sp. pl. 1:395. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Chruścina jagodna, chróścina jagodna[4], poziomkowiec, poziomkowe drzewo, drzewo truskawkowe (Arbutus unedo L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Rośnie w regionie śródziemnomorskim, w zachodniej Europie i Azji[5][6].

Morfologia

Owoce
Pokrój
Wiecznie zielony krzew lub niewielkie drzewo o wysokości do 10–12 m[6].
Liście
Zimozielone, nagie, skrętoległe, gęsto stojące, błyszczące, szerokolancetowate o długości do 10 cm i piłkowanych brzegach[7].
Kwiaty
Zebrane po 40–50 w wiechy. Mają 5-działkowy kielich, zielonobiałą zrosłopłatkową i dzbankowatą koronę owłosioną od środka, 1 słupek i 10 pręcików.
Owoce
Mączysto-mięsiste jagody o średnicy do 2 cm. Z zewnątrz mają pomarańczowoczerwony kolor (miąższ jest żółtawy) i są jadalne, choć mdłe[6]. Wyglądem przypominają poziomki i stąd pochodzi jedna z nazw gatunkowych rośliny.

Zastosowanie

Obecność w kulturze i sztuce

Drzewo poziomkowe występuje w herbie Madrytu. Obraz Hieronima Boscha, tryptyk Ogród rozkoszy ziemskich, w spisie dóbr hiszpańskiej korony zarejestrowano jako Obraz z owocami drzewka truskawkowego.

Drzewo poziomkowe w herbie Madrytu

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-13] (ang.).
  3. ↑ Arbutus unedo, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  4. ↑ H. Hülya Orak, Türkan Aktas1, Hülya Yagar, S. Selen Isbilir, Neslihan Ekinci, Fusun H. Sahin. Antioxidant activity, some nutritional and colour properties of vacuum dried strawberry tree (Arbutus unedo L.) fruit (Właściwości antyutleniające, barwa i właściwości żywieniowe liofilizowanych owoców chróściny jagodnej (Arbutus unedo L.)). „ACTA Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria”. 10 (3), s. 331-338, 2011. 
  5. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-08-25].
  6. ↑ a b c Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. wydanie II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  7. ↑ J. Grau, R. Jung, B. Munker, Leksykon Przyrodniczy. Zioła i owoce leśne, Warszawa 1996: Świat Książki, s. 28.
  8. ↑ mk: Oryginalne rośliny ogrodowe: nasiona warzyw i owoców do twojego ogrodu. serwis regiodom.pl, 08.04.2011. [dostęp 2012-09-30].Sprawdź autora:1.
  9. ↑ Arbutus - drzewko truskawkowe. Dream-Garden. [dostęp 2012-09-30].

Bibliografia

  • Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.

Media użyte na tej stronie