Chrystian I Oldenburg

Ten artykuł od 2016-05 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Chrystian I Oldenburg
Król Danii
Okres	od 1448 do 21 maja 1481
Poprzednik	Krzysztof Bawarski
Następca	Jan Oldenburg
Król Norwegii
Okres	od 1450 do 21 maja 1481
Poprzednik	Karol VIII Knutsson Bonde
Następca	Jan Oldenburg
Król Szwecji
Okres	od 1457 do 1464
Poprzednik	Karol VIII Knutsson Bonde Eryk Axelsson
Następca	Karol VIII Knutsson Bonde
Książę Szlezwika
Okres	od 1460 do 21 maja 1481
Poprzednik	Adolf VIII Holsztyński
Następca	Jan Oldenburg
Książę Holsztynu
Okres	od 1460 (do 1474 hrabia) do 21 maja 1481
Poprzednik	Adolf VIII Holsztyński
Następca	Jan Oldenburg
Dane biograficzne
Dynastia	Oldenburgowie
Data i miejsce urodzenia	luty 1426 Oldenburg
Data i miejsce śmierci	21 maja 1481 Kopenhaga
Miejsce spoczynku	Katedra w Roskilde
Ojciec	Dietrich Oldenburg
Matka	Jadwiga von Schauenburg
Żona	Dorota brandenburska
Dzieci	Olaf, Kanut, Jan Oldenburg, Małgorzata Duńska, Fryderyk I Oldenburg

Chrystian I Oldenburg (ur. w lutym 1426 w Oldenburgu, zm. 21 maja 1481 w Kopenhadze) – król Danii w latach 1448–1481 (pierwszy z dynastii Oldenburgów) oraz na prawach Unii kalmarskiej, władca Norwegii w latach 1450–1481 i Szwecji w latach 1457–1464.

Życiorys

Panowanie Chrystiana rozpoczęło się problemami z uznaniem go za króla w Norwegii; Szwecja natomiast zerwała Unię kalmarską, a na tron wstąpił tam Karol VIII Knutsson Bonde. Jednym z pierwszych posunięć Karola było zażądanie od Chrystiana oddania Gotlandii, kolejnym, w 1449, ogłoszenie się królem Norwegii, choć formalnie miał nim być Chrystian. Na spotkaniu królów w Halmstad doszło do porozumienia: w zamian za koronę Norwegii Chrystian uznał prawa Karola do Szwecji. Wkrótce jednak Karol wypowiedział Danii wojnę i zaatakował Skanię. Przeciągające się pięć lat potyczki skończyły się w 1457 roku klęską Karola; wtedy również na tronie Szwecji zasiadł Chrystian. Karol zbiegł do Gdańska.

Chrystian I na rysunku z XIX w.

W latach 1459–1460 Chrystian przyłączył do królestwa południową Jutlandię, został władcą Szlezwiku i Holsztyna (z zastrzeżeniem wymuszonym przez holsztyńskich możnych, że obie te krainy nie zostaną nigdy rozdzielone; drugim warunkiem było coroczne zwoływanie rady holsztyńskich i szlezwickich możnych). Sprawa przejęcia części Jutlandii, Holsztynu i Szlezwiku wymagała nakładów na wojny z innymi chętnymi na te tereny. Wojny te były finansowane podatkami nałożonymi w Skanii. Doprowadziło to do buntu, z którego skorzystał Karol Bonde, który powrócił i ponownie koronował się na króla Szwecji.

Po śmierci Karola, w 1470, Chrystian próbował ponownie przejąć Szwecję. Poniósł jednak druzgocącą klęskę w bitwie na wzgórzu Brunkeberg (10 października 1471)^[1]. W 1474 roku został przez cesarza Fryderyka III podniesiony z tytułu hrabiego do rangi księcia Holsztynu.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Biografia w Nordisk familjebok – Kristian, s. 1361–1362 (szw.) [dostęp 18 lutego 2010]