Chrystus Frasobliwy

Chrystus Frasobliwy autorstwa Władysława Skoczylasa
Chrystus Frasobliwy w kościele pw. św. Wojciecha we Wrocławiu

Chrystus Frasobliwy – w ikonografii chrześcijańskiej jest to przedstawienie rozmyślającej postaci Jezusa Chrystusa w pozycji siedzącej, z głową opartą na dłoni. Na głowie znajduje się korona cierniowa zaś na ciele widoczne są ślady biczowania. Według niektórych autorów ma to być przedstawienie momentu na Golgocie, tuż przed ukrzyżowaniem, choć figurę tę można także interpretować jako symboliczne streszczenie Męki Pańskiej.

Przedstawienie to znacznie częściej wykorzystywane jest w rzeźbie niż w malarstwie[1].

Historia

Znane są rzeźby podobne w stylu pochodzące z okresu neolitu europejskiego[2][3].

Pierwsze wizerunki Chrystusa Frasobliwego pojawiły się w końcu XIV wieku w Niemczech, Austrii i Niderlandach[1]. Historycy sztuki wiążą pojawienie się tego wizerunku z nurtem nazywanym devotio moderna (łac. nowoczesna pobożność), który kładł nacisk na ludzką naturę Chrystusa stawiając go za wzór do naśladowania dla wiernych.

Z zachodu Europy wizerunek Chrystusa Frasobliwego przeniknął do Polski, pojawiając się najpierw na Śląsku i Pomorzu, a następnie przenikając do sztuki ludowej, gdzie mocno się zakorzenił. Tę popularność należy tłumaczyć tym, że wierny mógł dostrzec w zafrasowanym Bogu swoje własne problemy, a także wątpliwości co do sensu cierpień i ofiar, w które obfituje los człowieka[1].

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c Michał Zalewski: Chrystus Frasobliwy. kapliczki.org.pl, 2012. [dostęp 2018-10-31]. (pol.).
  2. Marija Gimbutas, "The Goddesses and Gods of Old Europe 6500-3500 B.C. Myths and Cult Images." University of California Press, Berkeley and Los Angeles, isbn= 0-520-04655-2, pp. 230–234.
  3. Maria Gimbutas, "LITHUANIAN FOLK ART: ITS SOURCES AND CHIEF CHARACTERISTICS. An exhibition presented by the Museum and Laboratories of Ethnic Arts and Technology at the University of California, Los Angeles, UCLA Ethnic Art Galleries, November 21, 1966, pp. 10-15. (dostęp 2013-11-27).

Bibliografia

  • Słownik terminów artystycznych i architektonicznych, Historia sztuki, tom 19, Biblioteka Gazety Wyborczej, Kraków 2011, ISBN 978-83-62095-59-9, s. 73
  • Michał Zalewski: Chrystus Frasobliwy. kapliczki.info.pl, 2012. [dostęp 2018-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-10-31)]. (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Chrystus Frasobliwy nr 1 - wysokość 26 mm. Autor Henryk Jan Dominiak 2013 Tychy woj. śląskie Polska. Rzeźba srebro próby 925 i lapis lazuli.jpg
Autor: Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak w Tychach, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chrystus Frasobliwy nr 1 - wysokość 26 mm. Autor Henryk Jan Dominiak 2013 Tychy woj. śląskie Polska. Rzeźba srebro próby 925 i lapis lazuli. Eksponat Muzeum Miniaturowej Sztuki Profesjonalnej Henryk Jan Dominiak w Tychach. Postać Chrystusa wykonana jest w srebrze próby 925 techniką palnika. Jego poszarpany kształt (urwana lewa stopa i jeden z palców prawej dłoni oraz znoszona i podziurawiona szata), nawiązują do wojen w Afganistanie i Iraku. Osadzony na oryginalnej skale lapis-lazuli pochodzącej z Afganistanu jest żywym dokumentem protestu i wzbraniania się przemocy. Prawą (pokaleczoną) ręką osłania siebie i innych przed odłamkami i błyskami wybuchających bomb, granatów czy min. Siedzący na skale w miejscu najbardziej wysuniętej do przodu rubieży i opierając głowę na lewej ręce wspartej o kolano, ma nadzór nad frontem dobra i zła.
Wrocław, kościół pw. św. Wojciecha.DSC00028.JPG
Autor: Aw58, Licencja: CC BY-SA 3.0
Wrocław, kościół pw. św. Wojciecha, figura Chrystusa Frasobliwego
Chrystus Frasobliwy kapliczka przydrozna Kurowice r.1997.jpg
(c) Milesspoke z polskiej Wikipedii, CC-BY-SA-3.0
Rzezba Chrystus Frasobliwy. Kapliczka przydrozna w Kurowicach
Zakopane 309-17.jpg
(c) pl, CC BY-SA 3.0
Zakopane, cmentarz na Pęksowym Brzysku
Sulistrowiczki, figura Chrystusa Frasobliwego przy kościele filialnym pw. Najświętszej Maryi Panny Dobrej Rady - Aw58(MW).jpg
Autor: Aw58, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sulistrowiczki, figura Chrystusa Frasobliwego przy kościele filialnym pw. Najświętszej Maryi Panny Dobrej Rady
Chrystus Frasobliwy w Krościenku nad Dunajcem.jpg
Autor: Kamil Gwóźdź, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rzeźba Chrystusa Frasobliwego przed kościołem Wszystkich Świętych w Krościenku nad Dunajcem
Lubawka kościół Wniebowzięcia NMP4.jpg
Polska. Powiat Kamienna Góra, miasto Lubawka, kościół Wniebowzięcia NMP.
Chrystus frasobliwy w Szydłowcu.JPG
Autor: Mateusz. Sz, Licencja: CC BY 3.0
Chrystus Frasobliwy na Szydłowieckiej farze