Chryzantema i miecz

Chryzantema i miecz
The Chrysanthemum and the Sword
Autor

Ruth Benedict

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Stany Zjednoczone

Język

angielski

Data wydania

1946

Wydawca

Houghton Mifflin

Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego

1999

Wydawca

Państwowy Instytut Wydawniczy

Przekład

Ewa Klekot

Chryzantema i miecz. Wzory kultury japońskiej (tytuł oryginału: The Chrysanthemum and the Sword. Patterns of Japanese Culture) – wydana w 1946 roku książka amerykańskiej antropolożki Ruth Benedict. Książka to studium społeczeństwa i kultury Japonii, które autorka opublikowała, wykorzystując rezultaty badań prowadzonych w czasie II wojny światowej.

W Polsce wydał ją w 1999 roku Państwowy Instytut Wydawniczy w serii Biblioteka Myśli Współczesnej, w przekładzie i z przedmową Ewy Klekot[1].

Opis książki

Książka jest przykładem antropologii, która opiera się na badaniu kultury poprzez jej literaturę, media, filmy i nagrania – takimi materiałami posługiwali się antropolodzy na służbie Stanów Zjednoczonych i aliantów. Nie mogąc odwiedzić nazistowskich Niemiec ani Japonii pod rządami Hirohito, antropolodzy korzystali z dostępnych materiałów kulturowych, prowadząc badania na odległość. Tak próbowali zrozumieć wzory kultury, które mogły prowadzić do agresji, w nadziei na znalezienie potencjalnych słabości lub środków perswazji.

Praca Benedict w czasie wojny polegała na stworzeniu rozbudowanego studium kultury japońskiej. Amerykanie nie rozumieli jej natury. Wydawało im się na przykład naturalnym, że jeńcy wojenni chcą wiedzieć, co dzieje się z ich rodzinami, natomiast nie wydają informacji taktycznych. Tymczasem Japończycy najwyraźniej z łatwością udzielali informacji i nie interesowali się kontaktem z rodziną. Dlaczego? I dlaczego ludy azjatyckie nie akceptowały Japończyków jako wyzwolicieli z zachodniego kolonializmu ani nie akceptowali rzekomo sprawiedliwej hierarchii, która stawiała na szczycie właśnie Japończyków?

Recepcja

Benedict miała znaczący wkład w określenie roli cesarza w japońskiej kulturze popularnej. Sformułowała też zalecenia dla prezydenta Roosevelta dotyczące dalszych ruchów strategicznych.

Książka została wydana w Japonii w 1948 roku. Według Margaret Mead japońscy czytelnicy uznali ją za trafną, ale moralizującą. Do fragmentów książki odniósł się Takeo Doi w książce „Anatomia zależności”. Doi bardzo sprzeciwia się określeniu kultury Japonii jako „kultury wstydu”. Uważa, że dychotomia „kultury wstydu” i zachodniej „kultury winy” implikuje niższą wartość tej pierwszej.

Od 1946 do 1971 roku w USA sprzedano 28 tys. egzemplarzy książki (pierwsza edycja w miękkiej oprawie ukazała się w 1967 roku)[2]. Natomiast w Japonii sprzedano ponad dwa miliony egzemplarzy[3], była także bestsellerem na Tajwanie, gdzie przetłumaczono ją w 1974 roku i w Chinach, gdzie wydano ją w 2005 roku[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. Katalogi Biblioteki Narodowej (pol.). Biblioteka Narodowa. [dostęp 2018-05-23].
  2. Sheila Johnson. Letters: Unfair to Anthropologists. „London Review of Books”. 36 (7), 2014. [dostęp 2018-05-23]. 
  3. Douglas C. Lummis: Ruth Benedict's Obituary for Japanese Culture. The Asia Pacific Journal. Japan Focus, 3 lipca 2007. [dostęp 2018-05-23].
  4. Akira Fujino: Book on Japanese culture proves a bestseller in China. The Gainesville Sun, 8 stycznia 2006. [dostęp 2018-05-23].