Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa (Liechtenstein)

Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa
Christlich-Soziale Volkspartei
Państwo

 Liechtenstein

Skrót

VP

Lider

Wilhelm Beck

Data założenia

1918

Data rozwiązania

1936

Ideologia polityczna

konserwatyzm, monarchizm

Barwy

     czerwony

Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa (niem. Christlich-Soziale Volkspartei, VP) – pierwsza partia polityczna Liechtensteinu, założona w 1918 roku. Sprawowała rządy w państwie w latach 1922–1928. W 1936 roku została przekształcona w Unię Patriotyczną.

Historia

Proces powstawania Partii Ludowej rozpoczął się od wyborów do Landtagu z 1914 roku. Czterech spośród piętnastu wybranych parlamentarzystów krytykowało zależność księstwa od Austro-Węgier, domagali się też większej demokratyzacji. Liderem opozycyjnej grupy został prawnik Wilhelm Beck. Jeszcze w 1914 roku założyli oni swój organ prasowy – wydawaną w Szwajcarii Oberrheinische Nachrichten. Chrześcijańsko-Społeczna Partia Ludowa została utworzona w 1918 roku – dokładna data nie jest znana[1], wiadomo jedynie, że miało to miejsce przed tegorocznymi marcowymi wyborami. Volkspartei była pierwszą partią polityczną w księstwie, jej oponentka, Postępowa Partia Obywatelska, została oficjalnie założona 22 grudnia 1918 roku[2].

Partia Ludowa miała reprezentować robotników i chłopów, w pierwszym okresie swojego istnienia działała głównie wśród robotników rolnych wyjeżdżających na sezonowe roboty do Szwajcarii. Programem Volkspartei było zerwanie zależności od przegrywających wojnę Austro-Węgier i związanie się ze Szwajcarią. Postulowano większą demokratyzację państwa i uchwalenie nowej konstytucji przy jednoczesnym zachowaniu monarchii. Zwolenników przysparzała partii coraz gorsza sytuacja wschodniego sąsiada. Do wyborów stanęła z hasłem „Liechtenstein dla mieszkańców Liechtensteinu”, co odnosiło się do przewagi w rządzie obywateli austriackich. Hasło te skopiowała przeciwna im Postępowa Partia Obywatelska[3][2].

W wyborach z 1918 roku partia zdobyła 5 z 12 wybieralnych miejsc w landtagu, wszystkie w Oberlandzie[4]. Parlamentarzyści obu ugrupowań wzięli udział w listopadowym zamachu stanu, który doprowadził do zastąpienia premiera – austriackiego barona Leopolda von Imhofa – kolegialną komisją, w której skład wszedł przywódca Volkspartei, Wilhelm Beck[5]. W wyniku tych wydarzeń spełniono główne postulaty Partii Ludowej – w 1921 roku weszła w życie nowa konstytucja oraz rozpoczęto proces zbliżenia ze Szwajcarią zakończony podpisaniem unii celnej w 1923 roku[6].

W 1922 roku Volkspartei wygrało wybory parlamentarne, premierem został Gustav Schädler. Partia wygrywała również dwie kolejne elekcje w 1926 roku i rządziła państwem do roku 1928. Wtedy to doszło w księstwie do Sparkasseaffäre. Była to afera finansowa związana ze spółką Spar- und Leihkasse, w której Wilhelm Beck pełnił funkcję prezydenta rady nadzorczej. Sytuacja ta odbiła się znacznie na poparciu Partii Ludowej, przeprowadzone w tym samym roku wybory wygrała Bürgerpartei[7][8]. Volkspartei nie udało się już nigdy sięgnąć po władze, w latach 1930–1932 nie była nawet reprezentowana w landtagu. W 1936 roku Partia Ludowa połączyła się z pozaparlamentarną Liechtensteińską Służbą Ojczyźnie tworząc Unię Patriotyczną[9].

Wyniki w wyborach parlamentarnych[10][11]
WyboryPoparcieZmianaDeputowaniZmianaPozycjaRząd
1918
5/12
Green Arrow Up Darker.svg 52Opozycja
1922
11/15
Green Arrow Up Darker.svg 6Green Arrow Up Darker.svg 1Większość
1926 (styczeń)
9/15
Red Arrow Down.svg 21Większość
1926 (kwiecień)
9/15
1Większość
1928
4/15
Red Arrow Down.svg 5Red Arrow Down.svg 2Opozycja
1930
0/15
Red Arrow Down.svg 2Brak
1932
6/15
Green Arrow Up Darker.svg 6Green Arrow Up Darker.svg 2Opozycja

Przypisy

  1. Koźbiał 2013 ↓, s. 195.
  2. a b Koźbiał 2013 ↓, s. 179.
  3. Jureczko i Wac 2007 ↓, s. 104–105.
  4. Koźbiał 2013 ↓, s. 43,180.
  5. Jureczko i Wac 2007 ↓, s. 106–107.
  6. Koźbiał 2013 ↓, s. 44–45.
  7. Koźbiał 2013 ↓, s. 181.
  8. Jureczko i Wac 2007 ↓, s. 126–127.
  9. Koźbiał 2013 ↓, s. 181–182.
  10. Koźbiał 2013 ↓, s. 180.
  11. Elections in Europe: A data handbook, Dieter Nohlen, Philip Stöver, wyd. 1st ed, Baden-Baden, Germany: Nomos, 2010, ISBN 978-3-8329-5609-7, OCLC 617565273.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Liechtenstein.svg
Flag of Liechtenstein
Green Arrow Up Darker.svg
Green arrow icon pointing up
Coat of arms of Liechtenstein.svg
Coat of arms of Liechtenstein