Chwościk selera

Objawy na liściach

Objawy na dolnej stronie liści

Chwościk selera – grzybowa choroba roślin wywoływana przez należący do workowców gatunek Cercospora apii^[1]. Nazywana jest także cerkosporiozą selera^[2].

Występowanie i szkodliwość

Choroba atakuje wszystkie botaniczne odmiany selera zwyczajnego: selera korzeniowego, naciowego i liściastego. W Polsce nawet w latach szczególnie sprzyjających jej rozwojowi ma znaczenie tylko lokalne. Jednak w przypadku wystąpienia może spowodować poważne straty. Na plantacjach selera korzeniowego powoduje straty przekraczające nawet 90% plonu, na plantacjach selera naciowego i liściastego również powoduje straty producentów, gdyż nawet niewielkie plamy występujące na ich liściach powodują, że nie nadają się one do sprzedaży^[1].

Choroba nie atakuje korzeni, jednak ubytek liści powoduje, że roślina zużywa zapasy pokarmowe i energię na wytwarzanie nowych liści, co powoduje obniżenie plonu korzeni. Ponadto z powodu słabego rozwoju systemu korzeniowego roślina staje się mało odporna na niedobór wody w glebie^[1].

Objawy

Objawy porażenia chorobą występują na wszystkich nadziemnych częściach selera. Pierwsze objawy pojawiają się dopiero w okresie pełnej wegetacji. Na liściach są to drobne, kanciaste, nekrotyczne plamki. Stopniowo powiększają się, przybywa także nowych. Plamy mogą objąć dużą część liści, a silnie porażone liście obumierają. Na łodygach i ogonkach liściowych plamy są podłużne, eliptyczne, początkowo chlorotyczne, potem brunatniejące. W miejscu występowania plam tkanki zapadają się, pojawiają się także inne oznaki etiologiczne. Są to drobne, czarne skupiska grzybni. Zbudowane są z konidioforów, na których wytwarzane są zarodniki konidialne^[1].

Epidemiologia

Patogen zimuje na pozostawionych w glebie resztkach roślin oraz na nasionach. Na resztkach roślin w glebie może przetrwać nawet dwa lata. Wytwarza na nich obficie zarodniki konidialne, które dokonują infekcji pierwotnej. Przy sprzyjającej patogenowi pogodzie (wysoka temperatura i duża wilgotność) choroba rozwija się bardzo gwałtownie. Wytwarzane na porażonych roślinach konidia dokonują infekcji wtórnej rozprzestrzeniając chorobę. Przenosi je wiatr i krople deszczu. Cykl rozwojowy patogenu przy sprzyjającej pogodzie trwa zaledwie 5-14 dni, co oznacza, że w okresie wegetacyjnym może on wytworzyć od kilku do kilkunastu pokoleń konidiów^[1].

Ochrona

Zapobiega się chorobie przez niszczenie resztek roślin, zaprawianie nasion oraz płodozmian. Do zapraw nasiennych używa się preparatów tiuramowych. Zaleca się uprawę Kultywarów odpornych na tę chorobę^[1]. Niezbędne jest monitorowanie plantacji, by zdecydować, czy konieczne jest zwalczanie chemiczne, a w razie potrzeby zastosować go jak najszybciej. Ustalono następujące progi zagrożenia^[3]:

• 0 – brak objawów choroby
• 1 – porażenie 5% (pierwsze objawy chorobowe na roślinie)
• 2 – porażenie od 6% do 10%
• 3 – porażenie od 11% do 25%
• 4 – porażenie od 26% do 50%
• 5 – porażenie powyżej 50%
• 6 – porażenie powyżej 75%

Zabiegi chemiczne wykonuje się już przy 1 stopniu zagrożenia. Wykonuje się 2 lub 3 opryskiwania fungicydami z grupy strobilurynowych, na przemian z innymi fungicydami, lub biopreparatami naturalnymi^[3].

Przypisy