Chytra (naczynie)

Po lewej: chytra na przenośnym piecyku, VI–IV w. p.n.e. (Muzeum Agory w Atenach); po prawej: rysunek profilu i przekroju przykładowej chytry

Chytra (stgr. χύτρα) – rodzaj starożytnego greckiego naczynia ceramicznego, garnek do gotowania.

Chytry były rodzajem pękatego garnka z szerokim wylewem, zaopatrzonym w solidny uchwyt lub dwa uchwyty, umocowywane jednym końcem do brzegu, a drugim na wysokości górnej części brzuśca^[1]. Wykonywano je z szorstkiej gliny. Były pozbawione dekoracji i topornie wykonane^[2].

Garnce te używano podczas Antesterii, trzecich w ciągu roku świąt ku czci boga Dionizosa, na przełomie stycznia i lutego. Było to święto attyckie i ogólnojońskie^[3]. W trzecim dniu Antesterii, nazywanym „chytroj” (stgr. χῠ́τραι), dosł. garnki, który był poświęcony czci zmarłych, Grecy ustawiali dla nich na stołach chytry z potrawami^[4].

Zobacz też

• Typologia antycznej ceramiki greckiej

Przypisy

Ceramika starożytnej Grecji

Naczynia na wino	Amfora Chous Kantaros Kotyle Kyatos (kyathos) Kyliks Lakaina Mastos Ojnochoe (oinochoe) Olpe Pelike Psykter Ryton Skyfos
Naczynia na wodę	Amfora Hydria Hydriskos Kalpis Situla
Naczynia do mieszania	Dejnos (dinos) Krater
Do gotowania	Chytra Lebes
Zastawa stołowa	Talerz rybny
Na perfumy i olejki, weselne	Alabastron Amforiskos Aryballos Askos Eksaleiptron (plemochoe, koton) Lebes gamikos Lekyt Lutrofora (lutroforos) Lydion Pelike Pyksis
Ceramika rytualna	Kernos Lekyt Lutrofora (lutroforos) Fiale (patera)
Przechowywanie i inne	Amfora Chytra Kalatos Lebes Lekane Lekanis Pelike Pitos Situla Stamnos
Inne	Amis Epinetron Kaganek (lampka oliwna)
Techniki	Styl czerwonofigurowy Styl czarnofigurowy Styl geometryczny Styl kerczeński Ceramika białogruntowana Ceramika bilingwiczna Ceramika czarnopokostowana
Malarstwo wazowe	Amfora panatenajska Corpus Vasorum Antiquorum Hydrie Hadra Greccy malarze wazowi John D. Beazley Typologia